Julia Osendarp Health & mind 9 dec 2022, 17:02

Leestijd: 3 minuten

Waarom ‘haten’ we op bekende mediafiguren? Er zit een theorie achter

Je kent vast en zeker het fenomeen ‘hater’ en wellicht heb je zelf ook weleens gevoeld dat je iemand haat, zonder dat je deze persoon kent. Bekende mediafiguren krijgen regelmatig onaardige of zelfs haatreacties over zich heen, van volgers (of niet-volgers) die hen niet persoonlijk kennen. Maar waarom doen mensen dat toch?

BN’ers, politieke figuren en andere mediagezichten krijgen er regelmatig mee te maken. Een mens kan zonder gegronde reden afgunst tegenover zo’n persoon voelen. Zonder dat je deze persoon kent. Nu ben je niet verplicht om iedereen leuk te vinden, maar als je geneigd bent om iemand echt te beledigen of haatreacties achter te laten, dan is er toch wel degelijk iets aan de hand.

Antiparasociale relatie met bekend persoon

Een antiparasociale relatie, noemt de psychologie het. Waarbij iemand een negatieve fascinatie krijgt voor een bekend figuur. Verliefd worden op of fan zijn van een artiest, noemen we een parasociale relatie. Beide vormen komen slechts van één kant en zijn dus niet wederzijds.

Psycholoog Tara Quin legt aan onze Britse Metro-collega’s uit dat er een aantal redenen zijn waarom we denken dat we een bekend persoon kennen. Onder meer ontsnappen aan een traumatisch leven of de realiteit spelen daarbij een rol. „Maar de grens tussen gezond en plezierig kan vervagen en zelfs schadelijk zijn”, aldus de psycholoog.

Haat of woede richting beroemdheid of publiek figuur

Maar ook sociale media maken het voor de mens makkelijk om ons te verbinden aan het leven en de normen en waarden van publieke figuren. Ook al hebben we hen nog nooit ontmoet. „Er zijn aanwijzingen dat mensen die alledaagse sociale interacties moeilijker vinden, zich meer aangetrokken voelen tot het volgen van personen op social media. Hier zit minder angst in en het is al snel comfortabel.” Volgens haar zijn mensen met een laag zelfbeeld meer geneigd om een (anti)parasociale relatie aan te gaan.

De psycholoog benadrukt dat er signalen zijn waaraan je een antiparasociale relatie kunt herkennen. „Meer tijd online doorbrengen, veel praten over die specifieke bekende persoon, plannen veranderen om een bekend figuur te bekijken of te volgen en tekenen van woede of irritatie over een bepaalde beroemdheid.”

Verliezen in haatreacties op social media

Daarnaast legt Quin uit dat zo’n obsessie kan doorsijpelen in iemands persoonlijke leven. Doordat tijd, energie of zelfs geld hiervoor wordt uitgetrokken. Wanneer we onszelf ervan overtuigen dat het ‘ons recht’ is om over allerlei informatie van een bekend persoon te beschikken, is het volgens Quin foute boel. „We vergelijken het met een echte relatie, met de daarbij behorende verwachtingen. Waaruit ook haat en jaloezie kunnen opborrelen. Bijvoorbeeld als we niet genoeg updates krijgen over het leven van een mediafiguur. Men kan dan afwijzing, woede of een zelfs een laag zelfbeeld ervaren.”

Volgens de psycholoog moeten we toegeven dat we soms ongepaste en emotionele reacties hebben. „Erken het gedrag dat daaruit voortvloeit. En werk aan het waarderen van jouw eigen leven. Wellicht is het tijd om eigen relaties, een baan, hobby’s en interesses eens onder de loep te nemen. Zodat je meer doelgrichte betrokkenheid in je eigen dagelijkse leven creëert.” Mocht je jezelf regelmatig verliezen in haatdragendheid of haatreacties op social media, raadt Quin aan om een een social media-pauze in te lassen. „Om bijvoorbeeld aan zelfzorg te doen in plaats van te scrollen.” En bij een sleur is het raadzaam om de routines in je leven eens om te gooien.

Focussen op eigen leven

Wanneer deed je voor het laatst iets spontaans? Als je je dat niet meer kunt herinneren, is het wellicht tijd om iets nieuws te proberen. En je aandacht terug te trekken naar het ‘nu’ en jouw eigen leven. Quin: „Beweeg en ga naar buiten. Hoe simpel het ook klinkt, het kan je algehele geestelijke gezondheid en welzijn helpen en de kans verkleinen dat je aan je eigen leven ‘ontsnapt’.” En vergeet niet dat haatdragende of onaardige tweets, Instagram-berichten of Facebook-reacties ook door een werkgever of andere bekenden gelezen worden.

Depressieve gedachten? Dat zou zomaar eens met je maag te maken kunnen hebben