Julia Osendarp Health & mind 2 nov 2022, 17:32

Leestijd: 3 minuten

De ‘kracht’ van schelden en waarom grove woorden impact hebben, volgens onderzoek

Chique is het niet altijd, maar een potje goed vloeken kan verdomd (daar gaan we al) goed opluchten. En volgens nieuw onderzoek zitten er meer voordelen aan schelden. Het verhoogt onder meer de pijngrens, schept een band en stimuleert onze sportprestaties. En dit is volgens wetenschappers de reden dat die grove woorden impact hebben.

Een grootschalig onderzoek onder leiding van psycholoog Richard Stephens nam de wetenschappelijke ‘vloek’-materie eens onder de loep. En daarvoor bekeken de onderzoekers de ‘kracht’ van het schelden. Hun bevindingen publiceerden zij recent in het wetenschappelijke tijdschrift Lingua.

Voordelen en kracht van vloeken, volgens onderzoek

Hoewel voorheen een scheldpartij een teken was van agressie, zwakke taalvaardigheid of zelfs lage intelligentie, klinkt daar nu ander geluid over. Vloeken heeft namelijk een groot aantal fysiologische, cognitieve, emotionele en interactionele effecten. Wat betekent dat het gebruik van grove woorden invloed heeft op de manier waarop we denken, handelen en met elkaar omgaan.

Schelden wordt veelal geassocieerd met het uiten van sterke emoties. Want bij het schelden kan iemand een verhoogde hartslag krijgen of gaan zweten. De onderzoekers concludeerden dat vloeken de ‘fight or flight‘-modus, oftewel, vechten of vluchten, activeert. Blijkbaar vindt het ‘vloek’-aspect in een ander deel van onze hersenen plaats, dan andere spraakgebieden. Waarbij schelden verbonden is met delen in ons brein dat ook in lijn staat met geheugen- en emotie-verwerking. Vaak instinctief gestuurd en moeilijk te remmen. Dat verklaart onder meer waarom mensen met hersenbeschadiging en spraakproblemen, wel kunnen blijven vloeken.

Grove woorden verhogen pijngrens

Maar er is meer. Want scheldwoorden trekken meer aandacht en onthoudt men beter dan andere woorden. Daarnaast blijkt dat schelden leidt tot een hogere pijntolerantie. Zo halen de onderzoekers aan dat bij testen waarbij deelnemers hun handen in een bak ijswater moesten onderdompelen, zij dit beter volhielden wanneer zij vloekten. Eveneens maakt een scheldpartij ons fysiek sterker, waardoor bijvoorbeeld ook sportprestaties verbeteren. Mocht je nou iets te hard gescholden hebben tijdens het trainen en ietwat over de grens zijn gegaan? Zo verlicht je spierpijn na een pittige work-out.

Ook blijkt schelden voor onze persoonlijke relaties een krachtig middel. Het helpt onze identiteit te beheren, intimiteit en vertrouwen te tonen en de aandacht en dominantie over andere mensen te vergroten. Vloeken draagt zelfs bij om een band met iemand te krijgen, concluderen de onderzoekers. Zoals je bijvoorbeeld kunt ervaren met vrienden.

‘Je mag niet schelden’

Overigens bleek dat scheldwoorden in andere talen, die je niet of nauwelijks spreekt, minder effect hebben. De krachtigste vorm van vloeken is in iemands moedertaal. Hoe dat zit? Vaak zijn het niet de klank of betekenis van het woord die indruk op ons maken. Het gaat om de conditionering die erachter zit. Want scheldwoorden associëren we nog vaak met straf, uit onze jeugd. Je mag immers niet vloeken. Dat verklaart ook waarom scheldwoorden een emotionele reactie oproepen. Al is de wetenschappelijke onderbouwing voor deze conclusie nog ietwat dun. Daarvoor zou er meer onderzoek moeten komen naar persoonlijke herinneringen en de relatie met scheldwoorden, stellen de onderzoekers.

Tot slot benadrukken de wetenschappers dat de kracht van vloeken afneemt, als het meer sociaal geaccepteerd wordt. Maar zolang wij onze kinderen leren dat je niet mag vloeken (en wat misschien maar beter is), zal de kracht van een scheldwoord blijven.

‘Piemel en persoonlijkheid’: Vrouwen trekken (onterechte) conclusies uit dickpic, blijkt uit onderzoek