Tessa Ham Health & mind 21 jun 2022, 07:18

Leestijd: 5 minuten

Last van prestatiedruk? Zo realiseer je je dat je al goed genoeg bent, aldus psycholoog Thijs Launspach

We hebben het beter dan ooit; we leven langer en zijn veiliger én welvarender dan ooit. Maar toch worden we steeds ongelukkiger, mede door prestatiedruk. Hoe kan dat toch? En wat kunnen we daaraan doen? Het is een rare puzzel die psycholoog Thijs Launspach in zijn nieuwe boek Je bent al genoeg: mentaal gezond in een gestoorde wereld probeert op te lossen.

Dit is waarom we massaal last hebben van prestatiedruk en andere psychische problemen, plus hoe we dit gevoel kwijt kunnen raken.

Je bent al genoeg

Veel van de psychologische problemen waar we tegenwoordig mee kampen, ontstaan volgens Launspach uit een gevoel niet goed genoeg te zijn. „We zijn niet snel tevreden met onszelf”, legt hij uit als hij met Metro een kopje koffie drinkt. „We moeten het perfecte lichaam nog bereiken, moeten die ene stap in onze carrière nog zetten, het perfecte gezinsleven hebben. Pas dan kunnen we tevreden zijn over onszelf. Maar het resultaat is dat je altijd het gevoel hebt niet ‘af ‘te zijn.”

Zelf heeft Launspach ook last van een flinke dosis prestatiedruk. Zelfs bij het schrijven van dit boek. „Het is waarschijnlijk geen toeval dat ik dit boek ben gaan schrijven”, zegt hij. „Het ironische is dat ik een boek schreef ‘Je bent al genoeg’ en vervolgens niet tevreden was met wat ik schreef.”

Het laat zien dat iedereen met dit soort worstelingen kampt. „Psychologen doen over het algemeen alsof het een individueel psychologisch probleem is als iemand in de war raakt of ziek wordt”, zegt Launspach. „Zelf denk ik dat onze mentale gezondheid en de maatschappij, cultuur en tijdsgeest waarin we leven, nogal met elkaar te maken hebben.”

Waarom mentaal gezond blijven zo lastig is

Het eerste deel van zijn boek gaat er daarom over waarom het nou zo lastig is om mentaal gezond te blijven in deze gestoorde wereld. Dat komt onder andere door de enorme verwachtingen die we hebben van ons leven. Maar dat is zeker niet de enige reden: zo krijgen we steeds minder verbinding in een eenzamer wordende wereld en is social media, aldus Launspach, echt vergif voor je hoofd.

„Dat is een flinke uitspraak, maar iets wat uit psychologisch onderzoek wel is gebleken”, zegt hij „Hoe meer mensen met de digitale wereld bezig zijn, hoe ongelukkiger ze zijn. Dat komt omdat ze zichzelf gaan vergelijken met mensen die een leuker leven leiden.” Social media helemaal afzweren hoeft niet, volgens hem. „Maar het is wat anders om vijf uur per dag naar je telefoon te kijken”, zegt hij.

En dan hebben we ook nog eens te maken met een soort geluksindustrie. „Deze industrie wil ons een gelukkig leven verkopen”, legt Launspach uit. „Dat kan natuurlijk helemaal niet. Sterker nog, je kunt zelfs beter accepteren dat het leven niet altijd gelukkig is…”

Volgens de psycholoog kun je je eigen geluk in heel beperkte mate creëren. „Er zijn een aantal dingen die je kunt doen om minder ongelukkig te worden”, zegt hij. „Maar het waanidee dat je geluk moet optimaliseren en dat er iets mis met je is als je niet constant gelukkig bent, is schadelijk.”

Hij merkt dat steeds meer mensen doorkrijgen dat we aan onze mentale gezondheid moeten werken, maar dat gebeurt dus niet altijd op een manier waar hij enthousiast van wordt. „Mensen worden meer bewust van hun mentale gezondheid, maar denken vaak dat als ze maar genoeg in hun bullet journal schrijven, in ijsbaden zitten, om 5 uur opstaan en maar dankbaar genoeg bent, je nooit meer een probleem hebt.”

Geen magic quick fix voor prestatiedruk

De oplossing ligt niet bij een magic quick fix om beter, sneller, productiever en gelukkiger te worden, maar heeft veel meer te maken met accepteren wie je bent. „Dat is niet iets wat je met één online cursus of coachingssessie kunt bereiken”, zegt hij. „Het is een levenstaak om je te ontworstelen van de verwachtingen die anderen van je hebben, of meer nog: de verwachtingen die je van jezelf hebt.”

Het lezen van zijn boek is dan ook niet dé oplossing, maar meer een startpunt. „Ik hoop dat mensen die mijn boek lezen een beetje anders naar zichzelf kunnen kijken”, zegt hij. „Dat ze troost vinden en wat verdraagzamer naar zichzelf toe zijn.”

Het is één van de dingen die hij zelf ook heeft geleerd tijdens het schrijven van Je bent al genoeg. „Ik wil mensen meegeven dat ze geen superheld hoeven zijn”, zegt hij. „Je gaat fouten maken, er komen momenten dat je totaal niet weet wat je aan het doen bent.”

Je bent al genoeg is nu verkrijgbaar via Bol.com of de boekenwinkel bij jou in de buurt.

Preventieve mentale zorg als secundaire arbeidsvoorwaarde: ‘Je gaat niet pas naar de tandarts als je een gaatje hebt’