Tessa Ham Health & mind 17 jan 2022, 10:55

Leestijd: 6 minuten

5 tips om Blue Monday (en de rest van januari) door te komen

Het is vandaag Blue Monday, de meest depressieve dag van het jaar. De gezellige feestdagen zijn immers achter de rug, de zomer is nog zo ver weg en over onze goede voornemens willen we het liever niet meer hebben. Heb jij in januari vaak last van een dip? Of heeft het feit dat de horeca nog steeds dicht is jouw january blues aangewakkerd?

We vroegen twee geluksexperts hoe we deze blauwe maandag en januari in het algemeen toch nog vrolijk door kunnen komen.

Bestaat Blue Monday echt?

Om te beginnen: bestaat Blue Monday nou echt? Nee, zeiden twee deskundigen in een ander Metro-artikel al stellig. Blue Monday is eigenlijk ontstaan als een marketingstunt van een reisbureau dat mensen wilde aanmoedigen om meer vakanties naar de zon te boeken. Maar, zegt Josje Smeets, gelukspsycholoog en auteur van Happy in 100 dagen, er zijn wel degelijk factoren in januari die ervoor kunnen zorgen dat jij nu minder lekker in je vel zit.

Allereerst zijn de dagen korter en word je daardoor aan minder daglicht blootgesteld. „Het is bewezen dat hoe meer daglicht je krijgt, des te meer serotonine je aanmaakt”, licht Smeets toe. „Daarnaast hebben we net een feestmaand achter de rug. Een maand waarin we – hoewel dat deze keer net iets minder was – veel leuke dingen gepland hebben en veel sociale interacties hebben gehad. Het contrast is heel groot.”

Toch hebben we volgens Patrick van Hees, spreker, coach en auteur van o.a. de bestseller De geluksprofessor, vooral last van Blue Monday en de ‘january blues‘ door onze eigen gedachten. „Maar drie procent van de bevolking heeft daadwerkelijk last van een winterdip”, zegt hij.

„Je kunt niet stellen dat we op één specifieke dag opeens collectief in een dip zitten”, voegt hij daaraan toe. „Sowieso blijkt keer op keer uit wetenschappelijk onderzoek dat geluk niet zo zeer aan de omstandigheden ligt, maar vooral in je eigen gedrag en gedachten. Het zou toch ook gek zijn als we ons geluk laten afhangen van de datum op de kalender.”

Tips om ‘Blue Monday’ door te komen

Maar wat als jij in januari wel degelijk minder lekker in je vel zit? Dan hebben de geluks-experts gelukkig een heel lijstje aan tips om je mentaal beter te voelen. Die zijn overigens niet alleen deze maand, maar ook de rest van het jaar toepasbaar.

Ga naar buiten

Je voelde het misschien al aankomen, maar een tip van Smeets om Blue Monday en januari in het algemeen te ‘overleven’, is door zoveel mogelijk naar buiten te gaan. „Daarbij is het goed om te weten dat hoe vroeger je naar buiten gaat, hoe meer blauw licht er in de atmosfeer zit. Dit blauwe licht wordt in de hersenen eerder vertaald naar geluksgevoelens.”

Het wandelen, fietsen of sporten buiten heeft meteen nog een voordeel, want na dertig minuten bewegen worden we op gelukshormonen getrakteerd, waar we nog de hele dag van kunnen genieten.

Ook Van Hees raadt aan om erop uit te gaan. „Het liefst ook midden op de dag, maar laat je ‘s avonds ook niet tegenhouden omdat het donker is. En doe dat het liefst met iemand die je kent.”

Sociale interacties

Dat brengt ons bij een andere belangrijke factor voor ons geluk: sociale interacties. Natuurlijk is het leuk om hechte vrienden en familie te zien, maar voor deze Blue Monday raadt Smeets aan eens met jouw C-mensen af te spreken. „De afgelopen twee jaar hebben we in een coronabubbel geleefd”, zegt ze. „Je hebt voornamelijk je A-mensen gezien: je beste vrienden en familie. Toen de ergste lockdown voorbij was vorig jaar, heb je waarschijnlijk ook weer met jouw B-mensen afgesproken. Maar jouw C-mensen, de vrienden en kennissen die je normaal gesproken maar een paar keer in het jaar zag, heb je niet meer gezien. Stuur hen eens een berichtje vandaag.”

Geluksprofessor Van Hees tipt om iedere dag contact op te nemen met de mensen die je kent. Niet alleen de interactie zelf, maar ook het delen over hoe je je voelt, kan helpen om lekkerder in je vel te zitten. „Ben je al langer dan twee weken doorlopend somber en heb je nergens zin in? Bespreek het dan echt met je naasten. Als je er niet zelf uitkomt, kan de huisarts je doorverwijzen naar een professional.”

Lees een boek

Vanwege de maatregelen heb je waarschijnlijk meer tijd om een boek te lezen, merkt Van Hees op. „Ik zeg altijd: boeken passen in een geluksbevorderend dieet. Uit onderzoek blijkt dat de gelukkigste mensen lezen als favoriete oplaadpunt hebben.”

Ben je geen lezer? Daar heeft Van Hees ook tips voor. „Maak de drempel laag voor jezelf door boeken op zichtbare plekken in je huis neer te leggen, waar je normaal neerploft. De bank, je bed of het bad bijvoorbeeld. Begin met een paar bladzijden per dag en vraag vrienden om boekentips.”

Begin elke dag met een succesmoment

„Een andere reden waarom Blue Monday volgens veel mensen zo deprimerend is, is dat we op dit moment vaak al onze goede voornemens het raam uit hebben gegooid. Dat zorgt ervoor dat we negatiever over onszelf denken.” Smeets raadt daarom aan om elke dag te beginnen met een succesmoment.

Wat dat succesmoment precies is, is voor iedereen verschillend. Het kan zijn dat je niet meer snoozet, een rondje loopt of zelfs hardloopt of begint met de meest vervelende taak op je werk. „Het zorgt ervoor dat we meer vertrouwen in onszelf krijgen”, zegt Smeets.

Leer positief denken

Allebei de experts benadrukken hoe belangrijk het is om positief te leren denken. „Misschien houd je niet van de winter, maar als je steeds tegen jezelf blijft zeggen hoe erg het is, dan word je vanzelf chagrijnig”, zegt Van Hees. „Probeer je interne monoloog over deze tijd van het jaar te veranderen.”

Zeker in deze tijd, waarin we vanwege corona minder leuke activiteiten kunnen plannen, is het verleidelijk om ons te focussen op alles wat er niet goed gaat. „Probeer vandaag en de rest van de maand ook eens stil te staan bij wat er wél goed gaat”, zegt Smeets. „Misschien gaat het hartstikke goed op werk of heb je een hele leuke partner. Er is nog steeds veel om dankbaar voor te zijn.”

Volgens Smeets is het belangrijk om deze manier van omdenken drie weken vol te houden. „Dan wordt het omdenken geautomatiseerd. Daar heb je niet alleen in januari, maar het hele jaar profijt van.”

„Optimisme kun je trainen”, voegt Van Hees toe. „Je hebt niet alles in de hand, maar wel meer dan je wellicht denkt. Het meest voor de hand liggende wordt het vaakst vergeten en het minst gedaan. Veel adviezen zijn vaak heel logisch, maar de vraag is: wat doe je écht in de praktijk, qua gedrag, en waar stuur je je aandacht naar? Ga je vanavond in je eentje knus zitten piekeren in een hoekje op de bank met het licht uit, of ga je een vriendin bellen en misschien ook afspreken?”

Thuiswerken zorgt voor meer psychische klachten; zo ga je het gesprek aan met je leidinggevende