Quirine Brouwer Health & mind 26 sep 2021, 18:09

Leestijd: 5 minuten

Steeds meer vrouwen stoppen met de pil of spiraal: ’12 jaar lang niet mezelf geweest’

Stemmingswisselingen, migraine, huid- en gewichtsproblemen, buikpijn en andere klachten: steeds meer vrouwen besluiten te stoppen met de pil of hormoonspiraal vanwege de heftige bijwerkingen. Amanda (27), Jaimy (24) en Sarah* (25) zeiden hun hormonale anticonceptie ook voorgoed vaarwel.

Maar een echte oplossing is dat niet: „Ik zou wel een alternatief willen, maar ik wil absoluut niets meer met hormonen. En dan blijven er weinig opties over.”

Pilgebruik daalt jaarlijks

Veel vrouwen vinden dat de voordelen van hormonale anticonceptie niet meer opwegen tegen de nadelen: al jarenlang daalt het aantal vrouwen dat de pil of andere hormonale anticonceptie gebruikt. Tussen 2019 en 2020 daalde de hoeveelheid uitgeschreven hormonale anticonceptie met maar liefst 5,8 procent, blijkt uit cijfers van Stichting Farmaceutische Kerngetallen (SFK). Nou, probleem opgelost, zou je denken. Maar dat is helaas niet waar: door het gebrek aan een goed alternatief ligt ongewenste zwangerschap op de loer en zijn vrouwen overgeleverd aan de klachten die hun menstruatie met zich meebrengt. Dat ze toch bereid zijn dat risico te nemen, geeft al aan dat het gebruiken van hormonale anticonceptie écht geen pretje is. Drie vrouwen vertellen waarom zij besloten te stoppen.

‘Ik kreeg opeens een ander soort pil mee’

Amanda (27) ging op haar zestiende aan de pil vanwege heftige menstruatieklachten, maar begon op haar twintigste vraagtekens te zetten bij het anticonceptiemiddel toen ze opeens een ander soort pil meekreeg bij de apotheek. „Ze zeiden dat het precies dezelfde pil was, en dat hij er alleen anders uitzag. Vanaf dat moment begon ik veel veranderingen aan mezelf te merken, die ik eigenlijk alleen maar naar die pil terug kon leiden. Ik kreeg bijvoorbeeld heel heftige acné. Ook werd ik rond die tijd seksueel actief, maar merkte ik dat ik nooit zin had en dat seks daardoor heel pijnlijk was.”

Toch besloot Amanda niet meteen te stoppen, dat deed ze pas een paar jaar later. „Op mijn vijfentwintigste zat ik totaal niet lekker in mijn vel, en was ik benieuwd of stoppen met de pil zou helpen. Dat was zo: ik voelde me beter, kon weer bij mijn emoties, seks ging weer goed. Ik merkte dat ik echt weer mezelf werd.” Een alternatief zit er voorlopig nog niet in, vertelt Amanda, want ze wil absoluut niets meer met hormonen. „En dan blijven er weinig opties over.” Ze hoopt dat huisartsen de pil in de toekomst niet meer zo makkelijk meegeven. „Het wordt echt veel te snel voorgeschreven, vind ik. Het is goed dat het er is, maar laat het een weloverwogen keuze zijn. Breng mensen op de hoogte van de voor- en nadelen.”

‘Ik dacht dat ik gewoon gevoelig was voor depressie’

Sarah (25) stopte twee jaar geleden na twaalf jaar met het gebruik van de pil toen ze erachter kwam dat de heftige migraines waar ze maandelijks last van had, een gevolg waren van de pil. „Zodra een migraine op kwam zetten, kon ik een tot drie dagen helemaal niets meer. Ik werd er soms wanhopig van, omdat er helemaal niets tegen te doen was. Dacht ik.”

Uiteindelijk bleken de migraines een bijwerking van de pil te zijn. „Ik ben op mijn twaalfde met de pil begonnen uit een soort gemakzucht, want het verminderde menstruatieklachten en verbeterde mijn huid. Pas toen de berichtgeving over de pil in de afgelopen jaren negatiever werd, ben ik bij mezelf nagegaan of ik ook last had van bijwerkingen. Toen bleek dat een hoop kwaaltjes waarvan ik dacht dat ze bij me hoorden, door de pil kwamen.” Ook stemmingswisselingen en een verlaagd libido waren een bijeffect van het anticonceptiemiddel. „Ik kon soms enorm neerslachtig zijn en dacht dat ik gewoon gevoelig was voor depressie. Maar sinds ik twee jaar geleden ben gestopt met de pil, ben ik veel stabieler en zit ik een stuk lekkerder in mijn vel. Van de migraines heb ik nu één keer in het jaar last, in plaats van iedere maand.”

Dat ze er pas na twaalf jaar achter kwam hoe slecht de pil voor haar was, had volgens Sarah voorkomen kunnen worden. „Dat mijn huisarts me op mijn twaalfde aan de pil liet gaan zonder vragen te stellen of ook maar uit te leggen wat de mogelijke gevaren zijn, vind ik raar. Gelukkig wordt daar nu meer duidelijkheid over verschaft, maar ik baal wel dat ik de afgelopen twaalf jaar eigenlijk niet mezelf ben geweest.”

‘Ik voelde dat er iets niet goed zat in mijn lichaam’

Jaimy (24) zei haar hormoonspiraaltje vaarwel en gaat juist weer aan de pil, maar met lichte tegenzin. „Ik had altijd veel last van mijn menstruatie: buikpijn, rugpijn, migraines. De pil werkte niet, dus besloot ik met mijn huisarts om een spiraal te zetten. Het inzetten was een drama, echt horror, maar dat hoor je bij veel mensen.” Na de pijn van het inzetten had Jaimy geen last meer, en begon het spiraaltje z’n werk te doen. Dat ging een jaar lang goed. „Daarna kreeg ik ontzettend veel klachten. Ik kreeg pijn aan mijn baarmoeder, was heel moe, heel duizelig, kreeg weer last van migraine. Seks kon ik ook niet meer hebben, want dat gaf ontzettend veel pijn en dat vond ik het niet waard. Ik kon gewoon merken dat er iets niet goed zat in mijn lichaam.”

Dat baarde Jaimy zorgen, want in haar omgeving hoorde ze juist alleen maar positieve verhalen over spiraaltjes. „Ik heb het twee jaar volgehouden, maar op een gegeven moment kon ik gewoon niets meer. Het spiraaltje hielp totaal niet meer tegen mijn menstruatie, en ik werd er gewoon echt heel ziek van. Dus toen heb ik besloten om hem eruit te laten halen.” Met succes: Jaimy merkt nu dat haar klachten een stuk minder zijn. Maar dat betekent ook dat de menstruatieklachten weer terugkomen. „Dus heb ik besloten om toch weer aan de pil gegaan. Dat is spannend: ik weet niet hoe ik daar weer op ga reageren. Als ik daar ook last van krijg, moet ik wat anders verzinnen. Maar er is heel weinig keuze op dat gebied.”

*De echte naam van Sarah is bekend bij de redactie.

Meer jongeren willen mannelijke anticonceptie, maar hoe werkt dat?