Hendriëlle de Groot Gezondheid Gisteren, 14:16

Leestijd: 7 minuten

Dit doet een maand zonder alcohol met je lichaam

Veel mensen beginnen het nieuwe jaar met het voornemen om alcohol te laten staan in de eerste maand, oftewel Dry January. Een mooi streven, want dat alcohol schadelijk is voor de gezondheid, is algemeen bekend. Wat doet een maand zonder alcohol met je lichaam? We vragen het Martijn Planken, bioloog en campagneleider bij IkPas.

De populaire challenge Dry January, waarbij deelnemers zich één maand lang onthouden van alcohol, wint elk jaar meer terrein. Of het nu gaat om een persoonlijke uitdaging, een sociale trend of zelfs een manier om gezonder te leven, steeds meer mensen besluiten een maand geen alcohol te drinken. Metro schreef al eerder dat duizenden mensen meedoen naar aanleiding van de campagne van IkPas.

Wat gebeurt er met je lichaam als je een maand geen alcohol drinkt?

Maar wat gebeurt er eigenlijk met je lichaam als je dit experiment aangaat? Martijn Planken van IkPas.nl, een organisatie die sinds 2014 jaarlijks onderzoek doet naar de effecten van een alcoholpauze, heeft de afgelopen jaren veel geleerd over de veranderingen die mensen ervaren tijdens deze periode. Hoewel een maand kort lijkt, blijkt het genoeg tijd te zijn om aanzienlijke verbeteringen te ervaren in zowel fysiek als mentaal welzijn. Het is dus goed voor je lichaam en geest, om een maand lang dat glas te laten staan.

Een van de meest opvallende veranderingen die deelnemers aan Dry January rapporteren, is de verbetering van hun slaapkwaliteit. Veel mensen ervaren na enkele dagen of weken al dat ze dieper en rustiger slapen, iets wat meestal niet het geval is wanneer alcohol regelmatig onderdeel uitmaakt van hun leven, legt Planken uit. „Alcohol verstoort namelijk de diepe slaapfasen, waardoor je minder herstelt. Zodra je stopt met drinken, heeft je lichaam de kans om beter te herstellen en de nachtrust te verbeteren.”

Planken: „Veel deelnemers zeggen dat ze wakker worden zonder de gebruikelijke kater, en dat ze echt merken dat hun nachtrust veel dieper is. Dit effect is voor veel mensen een eye-opener. Ze realiseren zich pas hoe vermoeiend alcohol eigenlijk is voor je lichaam.”

Fysiek fitter

Naast een betere slaap, ervaren veel mensen dat ze zich fysiek fitter voelen. Dit komt doordat alcohol de lichaamsprocessen vertraagt, van de afbraak van afvalstoffen in de lever tot het energieniveau. Een maand zonder alcohol biedt je lichaam de gelegenheid om zichzelf te herstellen, legt Planken uit.

„De lever, bijvoorbeeld, heeft de kans om zichzelf beter te herstellen. Alhoewel de lever behoorlijk veerkrachtig is, profiteert hij van een pauze, vooral omdat dat orgaan voornamelijk bezig is met het verwerken van alcohol, in plaats van met andere vitale functies zoals de afbraak van afvalstoffen en ontgifting.

Je huid, die vaak direct reageert op veranderingen in je voedings- en drinkpatroon, krijgt ook een boost. Alcohol is bekend om zijn uitdrogende effect, wat kan leiden tot een doffe en vermoeide huid. Als je een maand (of het liefst nog langer) geen alcohol drinkt, heb je dus grote kans dat je huid weer gezond en stralend wordt.”

Mentaal sterker: de kracht van nee zeggen

„Achteraf gezien is het makkelijker dan het lijkt om ‘nee’ te zeggen tegen alcohol, wonderwel krijg je juist bijval”, zegt Planken. „Het blijkt dus minder moeilijk dan je denkt.” Al vergt het proces van bewust kiezen om geen alcohol te drinken in bepaalde situaties toch behoorlijk wat discipline en zelfbeheersing, vooral wanneer je gewend bent om regelmatig een glas wijn of bier te drinken. Het is natuurlijk wel heel verleidelijk om toch gezellig een glas bier mee te drinken met je vriendengroep of met collega’s, tijdens een vrijdagmiddagborrel.

Deze periode van onthouding helpt veel mensen om bewuster te worden van hun gewoonten en om zelfvertrouwen op te bouwen in het nemen van eigen beslissingen. „Wat we vaak horen van mensen is dat ze zichzelf beter leren kennen”, zegt Planken. „Ze merken hoeveel invloed alcohol heeft op hun keuzes, en het ‘nee’ leren zeggen is een belangrijke les die veel mensen meenemen na Dry January. Ze leren zichzelf beter kennen en ontwikkelen een sterkere wilskracht.”

Minder alcohol betekent meer energie

Daarnaast blijkt dat dat het energieniveau vaak verbetert. Zonder de slopende effecten van alcohol, vooral de kater die na een avond drinken kan volgen, houden veel deelnemers tijdens Dry January meer energie over voor gezonde gewoonten, zoals sporten of andere buitenactiviteiten, zoals wandelen of fietsen.

„Mensen krijgen ineens energie voor dingen die ze voorheen misschien uitgesteld zouden hebben”, geeft Planken aan. „Ze beginnen weer te sporten of ontdekken dat ze juist de energie hebben om dingen te doen waar ze normaal niet aan toe kwamen. Het is een soort domino-effect: je voelt je beter en je doet meer.”

Stoppen met drinken: goed voor portemonnee

Nog een belangrijk voordeel van Dry January vooral nu de kosten van levensonderhoud steeds hoger zijn geworden, is de financiële besparing die het oplevert als je de fles in de supermarkt of bij de slijterij toch maar laat staan.

Alcohol kan flink in de papieren lopen, vooral als je regelmatig uitgaat of dure wijn of cocktails drinkt. En wat dacht je van de accijnzen die erop zitten? Het is geen uitzondering dat je, zeker in een café, zeker 7 euro moet neertellen voor een glas wijn.

De meeste mensen realiseren zich pas hoeveel ze daadwerkelijk uitgeven aan alcohol wanneer ze hun uitgaven gedurende een maand bijhouden. Deze besparing kan oplopen tot tientallen euro’s per maand, afhankelijk van hoe vaak je normaal gesproken drinkt. Voor velen is dit een onverwachte en aangename bijkomstigheid van de uitdaging. Martijn voegt hieraan toe: „Je ziet echt hoeveel geld mensen besparen door geen alcohol te drinken. Vaak komen mensen erachter dat ze helemaal geen behoefte hadden aan die dure drankjes, en dat ze met die besparing dingen kunnen doen die ze echt leuk vinden.”

Een maand stoppen met alcohol: lange termijnvoordelen

Martijn Planken en zijn team bij IkPas.nl hebben niet alleen de effecten van een maand zonder alcohol onderzocht, maar ook gekeken naar de langetermijnimpact. Want een alcoholvrije maand is gezond voor lichaam en geest, maar het gaat natuurlijk uiteindelijk om de lange termijn.

Wat blijkt? Veel deelnemers ontdekken dat ze na Dry January minder alcohol drinken dan voorheen. Gemiddeld drinken mensen die meedoen aan de Dry January-uitdaging na afloop 30 procent minder dan voor de maand zonder alcohol. Dat komt omdat ze zich bewust worden van hun gewoonten en zien welke positieve effecten de alcoholpauze heeft gehad op hun welzijn.

 „Na een maand geen alcohol, komen veel mensen tot de conclusie dat ze minder behoefte hebben aan alcohol”, legt Planken uit. „Ze merken de positieve effecten, zoals beter slapen en meer energie, en besluiten die voordelen vast te houden. Het is niet dat ze nooit meer drinken, maar ze zijn zich bewust van de invloed van alcohol op hun leven en kiezen bewust voor momenten waarop ze wél drinken.”

Tips om Dry January tot een succes te maken

Wil je Dry January succesvol maken en de positieve veranderingen behouden? Een goed plan is cruciaal. Planken raadt aan om van tevoren duidelijk te maken wat je wel en niet wilt drinken, en om dit met anderen te delen. Het is belangrijk om je omgeving in te lichten over je keuze om geen alcohol te drinken, zodat zij je kunnen ondersteunen en begrijpen waarom je deze beslissing hebt genomen. Sociale druk kan een van de grootste obstakels zijn tijdens Dry January, maar als je je omringt met mensen die je steunen, wordt het gemakkelijker om de uitdaging vol te houden.

Steun vanuit de omgeving speelt dus een belangrijke rol om de alcoholvrije maand door te komen. „Als je het niet aan je vrienden vertelt, kan de druk groot zijn”, vertelt Planken. „Maar als je het uitspreekt, zal je omgeving je vaak juist ondersteunen. Mensen die zelf veel drinken, kunnen zelfs jaloers zijn op jouw vastberadenheid en bewonderen je voor je keuze.”

Reflecteer op positieve effecten

Daarnaast adviseert Planken om te reflecteren op de positieve effecten die je tijdens de maand zonder alcohol hebt ervaren. „Als je merkt dat je slaapkwaliteit beter is of je meer energie hebt, reflecteer daarop. Wat is nu de belangrijkste verandering die je hebt ervaren? Door die positieve effecten te herkennen, kun je ze makkelijker toepassen in je dagelijks leven na Dry January.”

Meer dan helft van de ouders keurt slokje alcohol met feestdagen goed

Een maand zonder alcohol, waarom zou je dat doen?

Reacties