Nikki Veerbeek Gezondheid 9 dec 2024, 15:35

Leestijd: 3 minuten

Wat is fermenteren en zitten er voordelen aan?

Gefermenteerde producten zijn niet meer weg te denken uit onze keukens. Maar wat is fermenteren nu eigenlijk precies en zitten er voordelen aan?

Fermenteren is eeuwenoude traditie. Voordat de koelkast werd uitgevonden, moesten onze voorouders andere manieren gebruiken om producten langer te bewaren. 

Wat is fermenteren?

Fermenteren is het gecontroleerd laten rotten van groente, fruit, vlees, vis en zuivel om het langer houdbaar te maken. Het is een manier om producten langer te bewaren zonder dat daar chemische toevoegingen aan te pas komen.

Bij fermentatie zorgen bacteriën, schimmels of gisten voor het omzetten van stoffen in een product, waardoor de zuurgraad, smaak, geur of het uiterlijk verandert. Zo wordt bij yoghurt het melksuiker omgezet in melkzuur. 

Voorbeelden van gefermenteerde voeding en drank

Voorbeelden van voedingsmiddelen waar fermentatie aan te pas komt, zijn kaas, yoghurt, brood, bier, wijn sojasaus, augurken, olijven, azijn, zuurkool en droge worst. 

Vorige week schreef Metro nog over kefir, een eeuwenoude gefermenteerde drank op basis van water (waterkefir) of melksoorten. Het komt oorspronkelijk uit het Midden-Oosten en Azië. Ook kombucha is zo’n gefermenteerde drank die tegenwoordig populair is. Het wordt steeds vaker geopperd als gezonder alternatief voor frisdrank.

Is fermentatie gezond?

Het Voedingscentrum zegt dat er gezondheidseffecten worden toegedicht aan gefermenteerd voedsel, dat het bijvoorbeeld goed is voor je immuunsysteem of dat het het risico op kanker verlaagt, maar dat veel van deze claims niet goed zijn onderzocht of niet bewezen zijn. 

Volgens diëtiste Claudia Tjan van Green Chef kan gefermenteerde voeding helpen tegen een opgeblazen gevoel. „Gefermenteerde voeding zoals kefir, zuurkool en kimchi bevatten veel probiotica, oftewel levende bacteriën die onderdeel worden van de bacteriegemeenschap in je darmen. Zij bevorderen de gezondheid van je darmflora en bijvoorbeeld je spijsvertering.” 

Voedingsdeskundige Jasper Alblas zei eerder tegen Metro dat probiotica veel gezondheidsvoordelen met zich meebrengen. Probiotica zijn darmbacteriën die vrijkomen door fermentatie. 

 „Daarbij is het wel belangrijk dat je levende probiotica neemt en de juiste samenstelling van de verschillende soorten bacteriën aanhoudt.” Helaas hebben de meeste probiotica die je in de winkels vindt volgens Alblas geen significant effect op je gezondheid, omdat „ze ofwel een nutteloze samenstelling bevatten of de probiotica niet meer levend zijn.”

Ook wees Alblas erop dat we niet te veel moeten overdrijven met het toevoegen van deze goede bacteriën. „Meer is niet altijd beter, omdat er een balans van verschillende bacteriën in je darmen moet blijven. Te veel van hetzelfde is niet goed.”

Hoe kan ik zelf fermenteren?

Het Voedingscentrum waarschuwt om op te passen met zelf fermenteren. Als je dit niet op de juiste manier doet, kunnen ziekmakende bacteriën ontstaan, zoals de botulisme-bacterie. Die kan ernstige voedselvergiftiging veroorzaken. Het Voedingscentrum raadt het zelf fermenteren van producten als worst of olijven af. 

Het is het makkelijkst om met groente te beginnen, als je toch wil fermenteren. Wat heb je daarvoor nodig?

• Het product dat je wilt fermenteren. 
• Natuurlijk zout, zonder toevoegingen. Dit zorgt ervoor dat ongewenste bacteriën worden gedood, waardoor melkzuurbacterieën zich kunnen verenigvuldigen en de groenten zuur kunnen maken. 
• Een pot om alles in te doen. Die moet stevig en afsluitbaar zijn.
• Een weegschaal. 

Zo kun je zelf fermenteren:

1. Doe de groente die je wilt fermenteren en 1,5 procent tot 2 procent van het totale gewicht zout in een grote kom.
2. Kneed de groente en het zout goed door elkaar. Er moet vocht vrijkomen. 
3. Schep het mengsel in een pot. 
4. Druk het mengsel goed aan. Er mag geen lucht meer tussen zitten. 
5. Sluit de pot goed af. 
6. Laat de pot een periode op kamertemperatuur staan. Het hangt af van de soort groente, hoe lang dat duurt. Wel goed om te weten: hoe langer het fermentatieproces, hoe zuurder je groente. 

Wat doet Chinese webshop Temu met jouw data?

Starters bezorgd over kansen op woningmarkt: ‘Overwaarde leidt tot scheve gezichten’

Reacties