Julia Osendarp Gezondheid 21 okt 2024, 16:58

Leestijd: 3 minuten

Hoogleraar psychologie waarschuwt voor dit vroegtijdige signaal van dementie

Als familie kun je best vrezen dat een familielid dementie of de ziekte van Alzheimer krijgt. Volgens deze hoogleraar psychologie kun je aan specifieke signalen al vroegtijdig, ver voor de diagnose, herkennen dat iemand cognitief achteruit gaat.

Dementie wordt in 70 procent van de gevallen veroorzaakt door de ziekte van Alzheimer en komt veel onder de aandacht. Dementie is een aandoening waarmee in ons land 300.000 mensen leven en die in 2050 ruim 600.000 Nederlanders zal treffen. Metro schreef eerder over de dementerende Jaap, van slechts 34 jaar oud. „We zijn hem allang kwijt”, vertelde zijn familie over hem.

Vrees voor dementie of Alzheimer

Ira Hyman is hoogleraar psychologie en legt tegenover het Amerikaanse Psychology Today uit dat we als mens niet willen dat onze opa, oma, vader, moeder of andere geliefde fysiek of cognitief achteruitgaat.

Psychiater Robert Klitzman legde eerder uit hoe normale hersenveroudering eruit ziet en hoe je je brein gezond houdt. Want een beetje vergeetachtig zijn we allemaal weleens. En dat we cognitief ouder worden, is dus normaal. Dat begint meestal vanaf 40-jarige leeftijd.

Signalen van cognitieve achteruitgang

Maar in niet alle gevallen gaat het simpelweg om hersenveroudering. Hyman benadrukt dat lang voordat iemand de diagnose Alzheimer krijgt, er al duidelijke tekenen van cognitieve achteruitgang zijn. Volgens de hoogleraar zie je de eerste signalen bij simpele dagelijkse activiteiten en dan vooral als het over geld gaat. „Als je je zorgen maakt over iemands cognitieve achteruitgang, volg dan het geld”, stelt Hyman.

Ook de dagelijkse bezigheden laten vaak zien hoe het met het brein gesteld is. Nuttigt iemand de vaste maaltijden? Onderhoudt hij of zij de persoonlijke hygiëne? Staat iemand op ‘normale’ tijden op en gaat iemand op ‘normale’ tijden naar bed? Bij dit soort activiteiten is namelijk tijd van belang. Mensen met de ziekte van Alzheimer vergeten dit soort basisactiviteiten.

Financiën

Maar volgens Hyman zijn vooral financiën een goede graadmeter voor dreigende dementie of Alzheimer. Want betaalt iemand de rekeningen nog op tijd? Volgens de hoogleraar kan het namelijk zo zijn dat iemand met dreigende dementie al jaren vooraf een betalingsachterstand heeft.

Uit een onderzoek blijkt dat mensen, waarbij dementie werd vastgesteld, vaak jaren daarvoor al financiële problemen hadden. In de vroege stadia van dementie hebben mensen problemen met het beheren van hun rekeningen en vertonen ze vaak extreme vermogensverliezen.

Signalen voor diagnose

Hymen haalt nog een onderzoek aan, met vergelijkbare resultaten. Daaruit bleek dat mensen die later de diagnose dementie kregen, eerder een aanzienlijke snelle daling van rijkdom hadden. Ze verloren bijna de helft van hun vermogen, vergeleken met een daling van ongeveer tien procent voor de controlegroep die later geen diagnose dementie kreeg.

De hoogleraar legt uit dat er cognitieve testen zijn om te meten of er tekenen van dementie zijn. Een bekende is de Montreal Cognitive Assessment (MOCA), die ook door artsen wordt aangeraden. Maar volgens Hymen meet die test vooral de grote problemen, maar niet de kleine eerste signalen.

Zorgen over dementie of Alzheimer?

Het zijn vooral de financiële signalen die je volgens de hoogleraar serieus moet nemen. „Jaren vóór de diagnose van Alzheimer bij mijn moeder kon ze gemakkelijk slagen voor een MOCA. Maar ze kon haar rekeningen niet beheren. Ze had hulp nodig bij het sorteren van haar post en het op tijd betalen van de rekeningen”, aldus Hymen.

Mocht je dus twijfels of zorgen hebben over een familielid? Ga dan na hoe hij of zij de dagelijkse activiteiten ondergaat. En vooral: hoe staat het er met de financiën voor?

Jongeren die moeten dealen met dementie van ouder: ‘Mama liet tien keer de hond uit’

Mark Baanders worstelt met kinderwens: ‘Evenveel recht om een kind te krijgen als een heterokoppel’

Reacties