Femke van Rooijen Gezondheid 17 sep 2024, 10:40

Leestijd: 3 minuten

Niet alleen warmte en geur, muggen blijken nóg een truc te hebben om mensen op te sporen

De zomer loopt op zijn einde en dus kruipen ook die vervelende muggen weer terug hun holletjes in. Goed nieuws voor wie áltijd doelwit is van die kleine prikkende beetjes. Maar hoe selecteren muggen eigenlijk hun prooi? Spoiler: het is niet alleen maar warmte, licht of jouw lichaamsgeur.

Nee, biologen hebben onlangs ontdekt dat muggen nóg een trucje hebben om mensen op te sporen: ze komen af op infraroodstraling. Warmte kan namelijk op meerdere manieren overgedragen worden: via direct contact, via de lucht of water en dus ook in de vorm van infraroodstraling, waarbij de warmte wordt vervoerd via elektromagnetische golven. En dat is slecht nieuws voor mensen, want hierdoor kunnen muggen menselijke warmte van een veel grotere afstand detecteren dan eerder werd gedacht. 

Warmte, geur en CO2

Muggen gebruiken verschillenden manieren om hun menselijke prooi op te sporen. Zo komen ze onder andere af op de CO2 die wij uitademen, onze lichaamsgeur en de warmte die onze huid afgeeft. Maar wind en beweging van mensen zorgen er vaak voor dat de kleine insecten bepaalde geuren niet altijd goed kunnen plaatsen en bovendien kunnen ze onze lichaamswarmte pas voelen wanneer ze heel dichtbij zijn. 

Daarom bestaat onder wetenschappers al langer het vermoeden dat muggen nóg een trucje in huis hebben om mensen te vinden. Een team van biologen van de Universiteit van Californië heeft nu ontdekt hoe dat precies zit. Uit hun onderzoek, dat gepubliceerd werd in het wetenschappelijke tijdschrift Nature, blijkt dat muggen reageren op infraroodstraling in combinatie met menselijke lichaamsgeuren en een CO2-concentratie die overeenkomt met die in onze adem.

Muggen in een ‘arena’

Om dit te testen namen de onderzoekers vrouwelijke gelekoortsmuggen onder de loep en bouwden ze een ‘arena’ met twee zones. In beide zones pompten ze een CO2-concentratie die overeenkomt met dat wat mensen uitademen. Ook verspreidden ze menselijke geuren. Bij een van de zones plaatsten de wetenschappers ook een warmtebron van 34 graden, die dezelfde golflengte infraroodstraling uitzond als de huid van mensen. 

Omdat muggen warmte in de lucht tot op ongeveer tien centimeter afstand kunnen voelen, zorgden de onderzoekers ervoor dat de bron van infraroodstraling op enige afstand van de arena stond. Dat maakte het mogelijk om alleen de aantrekkingskracht van de straling op muggen te meten. 

Wat blijkt? De muggen in de arena lieten een sterke voorkeur zien voor de zone met de infraroodstraling én ze vertoonden meer bijtgedrag dan wanneer de stralingsbron uit stond. 

De biologen vermoeden dat ook andere muggensoorten in staat zijn om infraroodstraling te detecteren. Zo lieten ze ook de Anopheles stephensi-mug, een soort die malaria over kan brengen, in de arena los. Hoewel deze muggensoort minder bijtgedrag vertoonde in de zone met infraroodstraling, bevond het insect zich wel vaker in deze zone. 

Ziektes tegengaan

De wetenschappers zijn blij met de uitkomsten van het onderzoek omdat het meer inzicht biedt in hoe muggen hun prooi selecteren. Met die kennis kunnen er nieuwe manieren bedacht worden om muggenbeten bij mensen te voorkomen. „Ondanks hun kleine formaat zijn muggen verantwoordelijk voor meer menselijke sterfgevallen dan welk ander dier dan ook. Ons onderzoek geeft meer inzicht in hoe muggen hun prooi selecteren en biedt nieuwe mogelijkheden voor het tegengaan van door muggen overgedragen ziektes”, zegt een van de onderzoekers tegen wetenschapsnieuwssite SciTechDaily. 

Laatste woorden van bemanning onderzeeër Titan voor het eerst naar buiten gebracht: ‘Alles is in orde’

De Spaarrekening van Leyla: ‘Ik had 50.000 euro kunnen sparen, maar ik heb 5000 euro’

Reacties