Femke van Rooijen Gezondheid 25 jun 2024, 15:19

Leestijd: 3 minuten

Kans op Alzheimer verkleinen? Doe veel leuke ervaringen op

Van veel leuke dingen ervaren word je niet alleen een gelukkiger mens, het wordt ook geassocieerd met een verkleinde kans op Alzheimer. Maar hoe geluk er precies voor zorgt dat de kans op Alzheimer kleiner wordt, was niet bekend. Tot nu. Onderzoekers van Columbia University denken namelijk te weten waarom gelukkige mensen minder kans op dementie hebben. 

De onderzoekers stellen dat veel positieve ervaringen cognitieve achteruitgang tegengaan en zelfs kunnen leiden tot een langer leven. Maar hoe kan het dat een geluksgevoel en mooie ervaringen een fysiek effect hebben op onze hersenen? Daar spelen zogenoemde mitochondriën, cellen die onder andere aan onze hersenen energie leveren, een belangrijke rol bij. 

Gemoedstoestand gelinkt aan de biologie van het brein

Uit het onderzoek blijkt namelijk dat het mechanisme waarmee deze ‘energiefabriekjes energie omzetten sterker is bij mensen die tijdens hun leven weinig stress hebben ervaren, terwijl bij mensen met meer negatieve ervaringen de mitochondriën juist minder sterk zijn. „We laten zien dat de gemoedstoestand van ouderen gelinkt is aan de biologie van de mitochondriën in hun brein”, legt een van de onderzoekers, Caroline Trumpff, uit. En dat is bijzonder, want het is volgens haar de eerste keer dat er een verband ontdekt is tussen subjectieve ervaringen en de fysieke staat van het brein.

Volgens de onderzoekers werken de mitochondriën in onze hersenen als een soort antennes, die moleculaire en hormonale signalen naar de celkern sturen en waardoor het gedrag van de cellen verandert. „En als mitochondriën het gedrag van cellen kunnen veranderen, dan kunnen ze de biologie van de hersenen, de psyche en eigenlijk de hele persoon veranderen”, aldus hoofdonderzoeker Martin Picard. 

Data van 450 ouderen

Voor het onderzoek gebruikten Picard en zijn collega’s de data van bijna 450 Amerikaanse ouderen. Over hen werd maar liefst twintig jaar lang psychische en sociale informatie verzameld. Bovendien doneerden de deelnemers na hun dood hun brein aan de studie voor verdere analyse. Dit leverde dus ook gegevens op over de fysieke staat van hun hersenen. 

Uit al deze gegevens blijkt dat een onderdeel van de mitochondriën valt te linken aan iemands psychosociale staat, namelijk het energietransformatiemechanisme. Dat is het deel van mitochondriën waar de energie wordt gemaakt. 

„Groter welzijn was gelinkt aan meer eiwitten in de mitochondriën, die nodig zijn om energie te transformeren. Bij een negatieve gemoedstoestand was er een lager eiwitgehalte”, aldus Trumpff. Uit het onderzoek blijkt dus dat stress en negatieve ervaringen slecht zijn voor onze hersenen. „Mogelijk omdat dit de energietransformatie in bepaalde delen van ons brein beschadigt of belemmert.”

Meer inzicht in link tussen Alzheimer en negatieve ervaringen

Hoewel deze studie meer inzicht biedt in hoe het precies kan dat negatieve ervaringen de kans op Alzheimer vergoten, is nog lang niet alles duidelijk. Er is weliswaar een link tussen mitochondriën en onze gemoedstoestand aangetoond, maar in welke richting werkt dit verband? Veranderen mitochondriën onze stemming, of verandert de stemming de mitochondriën? Uit eerder onderzoek bij dieren blijkt dat chronische stress de mitochondriën beïnvloedt, maar ander onderzoek suggereert weer dat het beide kanten op werkt. „Het is mogelijk dat deze mechanismen elkaar versterken”, zegt Trumpff. „Chronische stress kan de mitochondriën veranderen op een manier die de perceptie van sociale gebeurtenissen beïnvloedt, waardoor er weer meer stress ontstaat.”

Ook is er nog geen manier om de toestand van mitochondriën te kunnen meten, al wordt daar volgens Picard wel aan gewerkt. „Het zou waardevol zijn om veranderingen in de gezondheid te monitoren voor er ziektes optreden.”

Britt loopt met wasdroger op zijn rug berg op om geld op te halen voor rugbyclub

Waarom hardlopen goed voor je brein is

Reacties