Pim Pauwels Gezondheid 25 mei 2024, 09:40

Leestijd: 4 minuten

Stoken, ragen of flossen? En eerst tanden poetsen of pas na het stoken? Dit is het best voor je gebit

Je tanden stoken, flossen of ragen pas nadat je je tanden hebt gepoetst, is voor de meeste mensen de standaard volgorde. Maar werkt die volgorde ook het beste voor je gebit en je tandvlees?

Metro vraagt het aan Dagmar Else Slot, die als hoogleraar Preventie in de mondzorg verbonden is aan het Academisch Centrum Tandheelkunde Amsterdam (ACTA). Ze was de eerste mondhygiënist in Nederland die hoogleraar werd.

Moet je eerst stoken of eerst je tanden poetsen?

Wat is nou de beste volgorde, poetsen en dan stoken, of toch andersom? Volgens Slot is daar vrijwel geen onderzoek naar gedaan. „Voor beide kanten valt wat te zeggen. Het is het vooral belangrijk dat mensen íets aan gebitsreiniging doen bovenop het poetsen. In welke volgorde dat gebeurt, is minder van belang.”

En alhoewel de volgorde voor de meeste mensen niet uitmaakt, is het voor een kleine groep toch van belang. Dat zijn mensen met parodontitis, een ernstigere vorm van tandvlees dat zo’n 20 procent van de Nederlanders heeft. Slot: „Bij ongeveer een kwart van de mensen met een ernstigere vorm van tandvleesontsteking is het tandvlees zo ver teruggetrokken dat op sommige plekken op de tanden het zogenoemde wortelcement bloot ligt. Dat dunne laagje zit achter het tandglazuur, maar is zachter van aard.”

De hoogleraar noemt dat het in dat geval niet handig is om eerst te poetsen en daarna pas te stoken. „Dat komt omdat er altijd tandpastaslurry in je mond achterblijft na het poetsen. Als je dan met een ragertje in de weer gaat, neem je vaak wat van die slurry mee en ben je extra agressief bezig. Je bent dan als het ware het wortelcement aan het wegschuren met tandpasta.”

Stoken, flossen of ragen?

Maar als het aankomt op wát je gebruikt, is er wel een eenduidig antwoord. Slot: „Uit onderzoek blijkt in ieder geval dat een flosdraad niet het meest effectieve product is. Tandenstokers en ragertjes zijn beter, al ligt het aan je gebit welk product het beste voor jou werkt.”

Volgens de hoogleraar ligt dat aan de mate van je tandvleesontsteking. En ja, zelfs jij hebt dat waarschijnlijk. „Eigenlijk heeft bijna iedereen wel een lichte vorm van zo’n ontsteking, wat we binnen de mondzorg gingivitis noemen”, legt ze uit. „Dat zit niet overal in het gebit en is niet overal even ernstig, maar het is er vaak wel. Deze mensen hebben het meest aan een (houten) tandenstoker.”

Waarom nou juist een (houten) tandenstoker? Dat komt omdat het gebruik van dat product makkelijk vol te houden is. „Je kunt een tandenstoker overal gebruiken: na het eten, in de file, voor de tv. Je hoeft het niet eens te combineren met het tandenpoetsen. Bovendien gebruik je het stokertje één keer en gooi je het daarna weg. Je hebt geen spiegel nodig en ook geen kraan.” Rubberen of siliconen tandenstokers doen ongeveer hetzelfde werk, maar die zijn minder milieuvriendelijk.

Welke maat kies je?

Je hebt het vast weleens gezien op de verpakking: stokers met maat S, M of L. Welke moet je kiezen? Daar kun je het beste professioneel advies – van je tandarts dus – over inwinnen. „De maatkeuze is essentieel”, laat Slot ons weten. „Ze passen niet altijd tussen de tanden en vooral de kleine maten buigen dan ook snel. Ragertjes worden vooral geadviseerd aan de groep met een ernstigere vorm van tandvleesontsteking, parodontitis.”

In zulke gevallen is de ontsteking uitgebreid naar het kaakbot, waar je tanden in zitten. Tandvlees kan bij deze mensen loslaten, waardoor meer ruimte tussen de tanden en kiezen ontstaat. „Dat verklaart ook gelijk waarom het ragertje bij hen beter werkt: er is meer ruimte tussen de tanden ontstaan, waardoor het ragertje minder snel buigt.”

Hoe vaak moet je je tanden stoken?

Je tanden poets je – als het goed is – zeker twee keer per dag. ‘s Ochtends en ‘s avonds, al gaf een tandarts onlangs advies of je je tanden beter voor of na het ontbijt kunt poetsen. Daarnaast poetsen sommige mensen hun tanden direct na de maaltijd, bijvoorbeeld om een knoflookgeur te vermijden. Dat is echter niet zo slim, maar er is een betere optie om een schoon mondgevoel te krijgen.

Moet je je tanden ook twee keer per dag stoken? Volgens Slot is dat niet zo. „We raden aan: twee keer per dag de tanden poetsen, één keer per dag tussen tanden en kiezen te reinigen, bij voorkeur met een een tandenstoker of rager.” En wil je weten of en in welke mate je tandvlees ontstoken is én welke maat stokertjes je moet kopen? Dan kun je ‘t best even langsgaan bij je tandarts of mondhygiëniste.

Alles over de gezondheid van je mond en tanden

• Laat jij je tandenborstel ook altijd slingeren op de wasbak? Dat is slecht voor je gezondheid
• Dit kan de staat van je mond en gebit zeggen over je gehele gezondheid
• Zelf je tanden bleken? Hier moet je op letten
• Tandarts deelt opvallende vervanger voor kauwgom tegen slechte adem
• Je kunt relatief makkelijk hart- en vaatziekten voorkomen via je mond, zo doe je dat

Blijft je drol drijven? Shit! Deze waarschuwing geeft jouw lichaam je