Nikki Veerbeek Gezondheid 29 mei 2024, 11:07

Leestijd: 3 minuten

5 vragen en antwoorden over het schrijnende medicijnentekort

Nederland heeft een nijpend medicijntekort. Hoe komt dat en wat zijn de gevolgen? Vijf vragen en antwoorden over dit schrijnende probleem. 

De Patiëntenfederatie publiceerde vandaag de resultaten van een onderzoek onder 7000 patiënten uit de eigen achterban. Daaruit blijkt dat de medicijntekorten miljoenen Nederlanders raken en vaak hele nare gevolgen hebben. Het onderzoek verschijnt een dag voor een debat in de Tweede Kamer over het geneesmiddelenbeleid.

Vragen en antwoorden over het medicijnentekort

1. Hoe groot is het medicijntekort?

In totaal registreerde apothekersorganisatie KNMP 2292 keer een tekort in 2023. Daarmee steeg het medicijntekort naar recordhoogte. In 2022 was 1514 keer een medicijn voor meer dan twee weken niet verkrijgbaar. In 2021 lag het cijfer nog op 1007.

2. Hoeveel mensen hebben er last van? 

Volgens de Patiëntenfederatie wordt ruim de helft (53 procent) van alle medicijngebruikers geraakt door het medicijntekort. Apothekersorganisatie KNMP kwam begin dit jaar ook op die orde van grootte uit in een eigen rapport over het geneesmiddelentekort. Dat is volgens de apothekers inmiddels groter dan ooit.

3. Wat zijn de gevolgen van het medicijnentekort?

Ruim een op de drie ondervraagden zegt door problemen met de levering van hun medicatie meer pijn of klachten te hebben. Bijna de helft heeft veel last van stress door medicijntekorten.

Een op de vijf deelnemers aan de peiling zegt negatieve gevolgen te ondervinden in het dagelijkse functioneren: deze mensen kunnen hun baan of vrijwilligerswerk niet meer goed uitvoeren doordat ze niet de juiste medicijnen krijgen. Een minderheid (3 procent) zegt hierdoor zelfs blijvende gezondheidsschade te hebben opgelopen.

Ook zijn er volgens de patiëntenorganisatie grote maatschappelijke gevolgen. „We verliezen honderdduizenden potentiële arbeidskrachten en vrijwilligers omdat we de beschikbaarheid van medicijnen in Nederland niet op orde hebben”, stelt directeur-bestuurder Arthur Schellekens.

4. Hoe is het medicijnentekort ontstaan?

Het medicijnentekort is een veelkoppig monster. Fabrikanten en groothandels hebben uit financiële overwegingen weinig voorraad. Hierdoor zijn tekorten moeilijk op te vangen. Vanaf vorig jaar moesten handelaren en groothandelaren verplicht een zogenoemde ‘ijzeren voorraad’ aanleggen. Met die voorraad medicijnen zouden ze minstens vier tot zes weken vooruit moeten kunnen. Maar dit is geen oplossing gebleken.

Ook kan de voorraad minder snel worden aangevuld. Nederland heeft steeds meer moeite om de noodzakelijke medicatie voor iedereen te bemachtigen op de internationale markt. De afgelopen decennia is de productie van medicijnen grotendeels van Europa naar lagelonenlanden in Azië verplaatst. Hierdoor zijn we steeds afhankelijker geworden van landen als China en India.

De Patiëntenfederatie heeft Kamerleden daarom onder meer geadviseerd om maatregelen te nemen die Nederland minder afhankelijk maken van landen als China en India. „Nederland zou het voortouw moeten nemen om dit binnen Europa te gaan organiseren.” Verder vraagt de organisatie zich af hoe effectief het voorradenbeleid werkt. Daar zijn wel regels en afspraken over gemaakt, maar de Patiëntenfederatie vraagt zich af of die „toereikend zijn”. 

5. Om welke medicijnen gaat het? 

Bij KNMP Farmanco is een actueel overzicht te vinden van alle medicijnen waarvoor momenteel een tekort is. De apothekenorganisatie spreekt van een medicijntekort als het medicijn naar verwachting langer dan 14 dagen landelijk niet verkrijgbaar is. 

Albert Verlinde ergerde zich aan Frans Timmermans: ‘Zuur toontje’

Van iets levenloos, leven maken: ‘Mijn rol is om voor God te spelen’, zegt onderzoeker in Op1

Reacties