Julia Osendarp Gezondheid 29 sep 2023, 12:25

Leestijd: 4 minuten

Waarom kunnen sommigen alles eten en anderen niet?

Het blijft een gek fenomeen. Terwijl jij op een verjaardag op een wortel met hummus zit te knagen, slaat die vriendin geen stuk taart, bitterbal of stokbroodje over. En dan komt ze ook nog eens geen grammetje aan. Maar hoe kan dat? Waarom komt de één sneller aan dan de ander? Een diëtist legt daarover het een en ander uit.

Oké, over wat we allemaal wel en niet in onze mond stoppen, valt eigenlijk altijd wel iets bij te leren. Bijvoorbeeld dat je sommige dingen beter niet op een lege maag kunt eten bij het ontbijt (en wat we wel vaak doen) en kende je al deze gezonde eiwitrijke en koolhydraat-arme producten al?

Verschillen in metabolisme, volgens diëtist

Maar toch zijn er van die gezegende mensen die niet echt hoeven op te letten bij wat ze naar binnen schuiven. En dat voelt toch niet helemaal eerlijk.

Diëtist Michaël Sels legt tegenover het Belgische HLN uit waarom het soms zo oneerlijk is verdeeld in de wereld van lichamen en gewicht. Hij vertelt dat ieder mens een ander metabolisme heeft. „Ons lichaam gaat met andere woorden niet op exact dezelfde manier om met de voeding die we opnemen. Er zijn mensen die in rust veel meer energie en dus voedingsstoffen verbruiken dan anderen.”

Wel en niet aankomen

Maar er spelen volgens Sels meer zaken mee. Hij noemt genetica, leeftijd en geslacht. Overgewicht in de familie? Dan kan het zijn dat ook jij daar aanleg voor hebt. En wie ouder wordt, krijgt een trager metabolisme. „Je lichaam zal dus minder energie verbruiken.” En vergeet de hormonen van de vrouw niet. „In de menopauze wordt er meer vet aangemaakt, dat zich makkelijker opstapelt bij de buik.”

Overigens legt Sels uit dat onze maatschappij ook zo is ingericht dat we verleid worden tot ongezond eten. En de één daar nu eenmaal beter tegen bestand is dan de ander.

Genieten en gezond eten

Volgens de diëtist heeft het geen zin om je te vergelijken met anderen. Hij benadrukt dat ook lang niet iedereen eerlijk is over wat hij of zij écht op een dag nuttigt. „Voor de buitenwereld lijkt je vriend(in) misschien veel te snoepen op één avond, maar je kent de rest van zijn of haar dag niet. Wie weet vergat die persoon te eten of bewoog die heel veel.”

Sels hamert op het onderscheid maken tussen functioneel eten en genieten. Soms is het namelijk best fijn om een avond in een restaurant een goed glas wijn te drinken en niet te letten op wat je bestelt. Om vervolgens de balans weer terug te vinden op andere dagen.

Sporten

Toch is er ook een groep mensen die van alles probeert, maar niet afvalt. Sels benadrukt dat je genetica en leetijd niet in de hand hebt, maar wel aan je lichaam kunt werken. „Uit hoeveel spiermassa en hoeveel vet je lichaam bestaat. Dat is een belangrijke factor.” Hij vergelijkt twee personen die allebei 80 kilo wegen. „De ene heeft meer actieve spiercellen en dat is gunstiger, want die spiermassa zal voor een betere verbranding zorgen. De andere heeft meer vetcellen en is dus meer benadeeld, want een spiercel verbruikt meer energie in rust dan een vetcel.”

En dan blijkt sporten toch van belang. „Zo creëer je die spiermassa. Bovendien verbruik je calorieën.” En wat als je dan sport en gezond eet en leeft, maar toch blijft worstelen met je gewicht? Ook dat hoort Sels regelmatig om zich heen. Daar kan volgens hem een verklaring voor zijn. „We checken dan de schild- en bijnieren, checken hormonale veranderingen, doen een CT-scan van de buik en meten hoeveel energie het lichaam verbruikt in rust.”

Niet meer alles kunnen eten

Maar bij het overgrote deel van de mensen blijkt gedragsverandering toch het beste te werken. „Dat gaat om de relatie met voeding en hoe actief je een dag invult.”

En voor diegenen die zorgeloos alles naar binnen kunnen werken: het is niet gezegd dat dat altijd zo blijft. „Bijvoorbeeld bij sporters die tijdens hun carrière veel en koolhydraatrijk aten. Eens de sport stilvalt, zien we hun gewicht toenemen en verandert ook hun spiermassa, omdat ze het moeilijk vinden om hun gewoontes aan te passen.” Maar ook leeftijd kan nog een gaan rol spelen bij gewichtstoename. „We weten wel dat op oudere leeftijd het metabolisme afneemt. Net zoals bij de menopauze.”

Metabolisme stimuleren

Maar Sels benadrukt dat gewicht niet stelt of iemand wel of niet gezond is. En mocht je jouw metabolisme willen versnellen, dan pleit de diëtist voor een voedzaam ontbijt in de ochtend. „Dat zorgt voor een goede verbranding de rest van de dag. En verder is ook bewegen een verstandige keuze.”

Feit of fabel: meer water drinken helpt je in de strijd tegen overgewicht

Reacties