Nikki Veerbeek Gezondheid 15 jun 2023, 18:10

Leestijd: 2 minuten

Helpen smartdrugs bij het studeren? Pas ermee op, zeggen experts

Het is een trend onder studenten die al langer speelt: smartdrugs als ADHD-medicijn Ritalin gebruiken om productiever te worden. Maar of dat nou zo’n goed idee is, valt te betwisten. Australische onderzoekers zeggen dat de werking zelfs averechts kan uitpakken.

Hoogleraar hersenwetenschappen Roshan Cools aan de Radbout Universiteit onderschrijft dit in het NOS Radio 1 Journaal.

Hoogleraar over effecten van smartdrugs

Cools doet zelf onderzoek naar de effecten van Ritalin. Die zijn groot, zegt ze, maar in hoeverre iemand er baat bij heeft verschilt enorm per persoon. „Voor sommigen mensen is het essentiële medicatie. Maar heel veel mensen hebben helemaal geen baat bij Ritalin.”

Dat heeft alles te maken met hoeveel dopamine je in je hersenen hebt. „Voor mensen met weinig dopamine zijn de drugs essentieel. De prestatie en de kwaliteit van de prestatie gaat omhoog. Mensen waarbij het dopamineniveau al hoog is, gaan juist slechter presteren.” Dat zit zo: dopamine is een stofje waardoor hersencellen sneller met elkaar communiceren. Die werking verstoor je door die drugs te nemen. „Je overdoseert het brein in feite. Dan raak je in een soort overfocus. Sommige mensen hebben het nodig om te focussen, maar een heleboel studenten hebben in principe een prima focus.”

‘Je kunt niet voelen of je er beter van wordt’

Op dit moment is het volgens Cools bijna onmogelijk om te bepalen wie er – buiten de medische context – goed aan doet om smartdrugs als Ritalin te nemen. „Bovendien kun je ook niet per se voelen of je er beter van wordt, want iedereen gaat sneller reageren.” Je denkt dus dat je beter presteert, maar dat hoeft niet per se zo te zijn. „Je bent wakkerder, alerter en je reageert sneller. Maar dat betekent niet dat de kwaliteit van je probleemoplossend vermogen en je werk beter wordt.”

Cools en haar team zijn bezig om een model te ontwikkelen dat dit beter kan voorspellen, maar dat staat nog in de kinderschoenen. Het is ook geen gevalletje ‘baat het niet, dan schaadt niet’, want er zijn mogelijke bijwerkingen als slapeloosheid, hartkloppingen en misselijkheid. „Pas ermee op, dus”, waarschuwt ze. Bovendien is er op dit moment een Europees tekort. De hoogleraar benadrukt dat de drugs voor sommige mensen medicijnen zijn. „Dus dat is een heel groot probleem voor veel mensen.”

Nadia over mensen die geen druppel meer drinken: ‘Ik ben door alcohol en drugs alles kwijtgeraakt’