Sharon van der Werf Gezondheid 1 jan 2023, 15:04

Leestijd: 3 minuten

Voeding onder de loep: met welke voeding houd je jouw weerstand zo sterk mogelijk?

In de rubriek Voeding onder de loep delen we een wetenschappelijke kijk op voeding en gezondheid. Het internet staat vol met claims over deze twee brede onderwerpen, maar klopt deze informatie wel? Met behulp van verschillende experts bieden we duidelijkheid. Met vandaag: hoe krijg je jouw weerstand zo sterk mogelijk, om de kans op ziek worden te verminderen?

Metro sprak met prof. dr. Renger Witkamp, bioloog, farmacoloog en hoogleraar Nutritional Biology aan de Wageningen Universiteit.

Hoe krijg je jouw immuunsysteem zo sterk mogelijk?

„Zeker in de tijd rond en na Covid-19 krijgen we vaak vragen over het immuunsysteem. En heel begrijpelijk: mensen zouden hun weerstand graag een oppepper willen geven om zo beter beschermd te zijn tegen het coronavirus”, vertelt Witkamp.

Therapeuten en leveranciers van gezondheidsproducten springen hier volgens hem handig op in. „Het is een komen en gaan van berichten over de positieve effecten van specifieke voedingstoffen. Om dit meteen te ontzenuwen: een echte doorbraak heb ik helaas nog niet gezien en ik denk eerlijk gezegd zeker niet dat we het van één bepaald stofje in de voeding moeten hebben.”

Specifieke en aspecifieke afweer

Dat betekent volgens de bioloog niet dat voeding en andere leefstijlfactoren niet belangrijk zijn als het gaat om je weerstand. Om ons te beschermen tegen virussen, bacteriën en andere indringers, bezitten we namelijk diverse verdedigingssystemen. Die worden vaak in twee groepen onderverdeeld: de aspecifieke afweer, waaronder bijvoorbeeld onze huid en de trilhaartjes in de neus vallen en ook cellen die verschillende soorten indringers aanvallen, en de specifieke afweer.

Bij de specifieke afweer gaan gespecialiseerde cellen en antilichamen gericht werken tegen bepaalde bacteriën en virussen. „Deze tak van het afweersysteem heeft ook een ‘geheugen’ en kan, heel specifiek, worden versterkt door vaccinatie. Belangrijk is dat alle processen die samen onze afweer bepalen, heel veel energie en ook de juiste bouwstenen vragen. Denk alleen al aan al die cellen, antilichamen en andere eiwitten die gemaakt moeten worden als er een virus binnenkomt of als je gevaccineerd wordt. Dat moet wel uit je voeding komen.”

Daarbij is het volgens Witkamp belangrijk dat je geen tekorten hebt. „Als je regelmatig en gezond eet, en daarbij let op het eten van voldoende groentes, vezels en eiwitten, dan zit dat wel goed.”

Een hogere weerstand door het slikken van vitamines?

Er zijn onderzoeken waarbij is gekeken naar het effect van het slikken van specifieke vitamines of mineralen. Uit deze onderzoeken blijkt dat de patiënten baat hadden bij het slikken van onder andere zink en selenium, maar volgens Witkamp hadden deze patiënten voorafgaand aan het onderzoek juist een tekort aan deze voedingsstoffen. „Als je een tekort hebt, kan aanvullen inderdaad zinvol zijn.” Het lukraak slikken van vitamines is volgens Witkamp geen goed idee, want „te veel van een bepaalde vitamine kan slecht zijn”.

Andere factoren die invloed hebben op onze weerstand zijn genoeg slapen, het voorkomen van stress, en regelmatig bewegen. „Maar overdrijven is ook niet gezond. Na zware inspanning zijn mensen juist gevoeliger voor infecties.”

Je immuunsysteem boosten?

Je leest veel over het ‘boosten’ van het immuunsysteem. Kan dat? Witkamp: „Ook over het boosten van het immuunsysteem bestaan veel fabels. Je specifieke afweer ‘boost’ je met een vaccin. Daarnaast bestaat er zoiets als ‘passieve immunisatie’, waarbij je antilichamen krijgt. In de natuur gebeurt dat via moedermelk, maar ook medisch wordt dit wel toegepast ook bij Covid-19.” Wat voeding betreft zijn er volgens Witkamp aanwijzingen dat bepaalde vezels en plantenstoffen een positief effect hebben, maar hier hoeven we geen wonderen van te verwachten.

Als laatst, zeker niet onbelangrijk, moet nog worden gemeld dat overgewicht een negatief effect heeft op je weerstand. Ook dit is bij het coronavirus weer gebleken. „Dus al met al komt het toch weer neer op het oude en wellicht saaie advies: eet gevarieerd en matig. Ik zou er nog aan toe willen voegen: let speciaal op je groente-inname.”

Benieuwd naar het antwoord op andere vragen over voeding? Dan verwijzen we je graag door naar dit artikel vol interessante informatie van experts: 21 feiten én fabels over jouw voeding en een gezonde levensstijl uitgezocht. Veel leesplezier!