Sharon van der Werf Gezondheid 19 jul 2022, 18:02

Leestijd: 4 minuten

Hoe schadelijk is de zon voor je huid? ‘Eén keer verbranden verhoogt het risico op huidkanker al’

We hebben in Nederland te maken met een aantal flink zonnige dagen. Een korte broek aan, een zonnebril op je hoofd, en hup, naar buiten dus. We genieten massaal van de zonnestralen door naar het strand te gaan of in de tuin een zwembadje op te zetten, maar moeten tegelijkertijd niet vergeten hoe gevaarlijk het kan zijn als we verbranden. Want die verbrande neus of rode armen? Die zouden later zomaar eens de veroorzaker van huidkanker kunnen zijn.

Metro belde met Annebel Schipper, woordvoerder bij het KWF, om te praten over hoe schadelijk de zon kan zijn voor de huid.

Hoe schadelijk is verbranden door de zon?

Uit onderzoek blijkt dat 9 op de 10 mensen weten dat schade door de zon huidkanker kan veroorzaken, vertelt Schipper. Dat was in de jaren 70 en 80 volgens haar wel anders. „Mensen lagen toen de hele dag op het strand te zonnen, het liefst zelfs ingesmeerd met olie. Dat ideaal is inmiddels gelukkig veranderd.”

Tegenwoordig smeren steeds meer mensen zich goed in met zonnebrand (hier lees je meer over de feiten en fabels over zonnebrand). Dat we onszelf tegenwoordig beter beschermen tegen de zon is maar goed ook, want een verbrande huid kan later huidkanker veroorzaken. Zelfs als je maar één keer verbrandt, horen we van Schipper.

Op dit moment is huidkanker de meest voorkomende kankersoort in Nederland, blijkt uit cijfers van het RIVM. Volgens Schipper kregen vorig jaar zo’n 80.000 mensen deze diagnose. „Veel van deze patiënten zijn die mensen die vroeger met olie op het strand lagen te bakken. We hopen dat deze aantallen in de toekomst zullen afnemen, omdat we denken dat mensen tegenwoordig bewuster omgaan met de zon.”

Het risico op huidkanker

Iedere verbranding vergroot het risico op huidkanker, aldus het KWF. Hoe zit dat precies? „Jouw DNA verandert op de plek waar je verbrand bent, en DNA-verandering kan later kanker worden. Kanker kan namelijk ontstaan door een foutje in de celdeling, iets wat kan ontstaan bij een verbranding”, legt Schipper uit. „Als je verbrandt, ook al is het maar één keer, dan zit er dus schade in je DNA waardoor de kans op huidkanker groter is.”

Dit proces kan volgens haar echter jaren duren. „Het is niet zo dat als je vandaag verbrandt, je morgen huidkanker hebt. Dat zie je bijvoorbeeld terug in de huidige hoge huidkankercijfers: die komen vooral voort uit het bakken uit de jaren 70 en 80. Er zit dus nog een lange periode tussen.”

Heb je kinderen? Dan moet je volgens Schipper nog beter oppassen met de zon. „Kinderen hebben een nog snellere celdeling omdat ze zo veel groeien. Als er dan dus een foutje is in je DNA, dan is de kans op huidkanker later ook groter omdat die celdeling nog zo snel gaat. Daarom is de belangrijkste boodschap: bescherm je kinderen goed en zet baby’s onder de 1 jaar helemaal niet in de zon.”

Zo herken je huidkanker

Er zijn drie vormen van huidkanker: basaalcelcarcinoom, plaveiselcelcarcinoom en melanoom. Laatstgenoemde is de meest kwaadaardige vorm van huidkanker, waarbij er al vroeg uitzaaiingen op kunnen treden. Op tijd aan de bel trekken is daarom cruciaal. Hoe herken je bij jezelf een plekje dat mogelijk huidkanker is? Schipper vertelt: „Het is opletten bij plekjes op de huid die veranderen. Denk aan een moedervlek die groter wordt, waar vocht uitkomt of die gaat bloeden.”

Is er een plekje op jouw huid wat je niet vertrouwt? Maak dan meteen een afspraak bij de huisarts om het te checken. Huidkanker is vaak goed te behandelen als je er op tijd bij bent.

Nog steeds genieten van de zon

Liggen bakken in de zon is dus niet meer van deze tijd. Betekent dat dat we de zon beter helemaal kunnen vermijden? Zeker niet, laat de woordvoerder van het KWF weten. „Ik vind het belangrijk om te vertellen dat je jezelf goed moet beschermen tegen de zon, maar ik wil wel benadrukken dat je ook van het zonnetje mag genieten. Zo vaak schijnt ‘ie immers niet in Nederland. Maar knoop in je oren: genieten van de zon betekent ook jezelf goed beschermen.”

Albert Heijn bezorgt vandaag geen boodschappen en dat roept begrip én onbegrip op