Pim Pauwels Gezondheid 24 mei 2022, 11:58

Leestijd: 3 minuten

Zorgwekkende trend: elk jaar slapen we 44 uur minder (en dit is waarom)

Iedereen die weleens een nachtje heeft doorgehaald, weet hoe essentieel slapen voor de gezondheid is. Een groep onderzoekers is daarom bezorgd over onze gemiddelde slaapduur, die met het jaar afneemt.

Ieder jaar slaapt de gemiddelde mens op aarde zo’n 44 uur minder dan het jaar ervoor, concluderen wetenschappers in hun onderzoek. Ze hebben ook de belangrijkste verklaring voor dit slaapverlies ontdekt. Verontrustend, noemen de onderzoekers de resultaten.

Onderzoeker: ‘Steeds meer mensen slapen te weinig’

De onderzoekers gebruikten gegevens van 47.000 mensen uit 68 landen. De deelnemers droegen polsbandjes voor het bijhouden van hun slaap. In totaal werden op die manier zo’n 7 miljoen nachten geanalyseerd. De slaapstudie is eind vorige week gepubliceerd in het academische tijdschrift One Earth.

En wat blijkt? „Een groeiend aantal mensen in veel landen over de hele wereld slaapt niet genoeg”, zegt Kelon Minor van de Universiteit van Kopenhagen tegen The Guardian. Hij is de hoofdauteur van het onderzoek. Gisteren schreef Metro nog over de gevolgen van een slaaptekort. Dat kan bijvoorbeeld funest zijn voor je seksleven.

Dit is waarom de wereld slechter slaapt

Dat de slaap van mensen over de hele wereld wordt verstoord, komt door de opwarming van de aarde, aldus de onderzoekers. Stijgende temperaturen als gevolg van de klimaatcrisis zorgen ervoor dat mensen over de hele wereld slechter slapen, blijkt uit de studie.

De onderzoekers ontdekten namelijk dat hogere temperaturen de hoeveelheid slaap verminderen doordat warmte het moeilijker maakt om in slaap te komen. „Het lichaam van mensen moet elke nacht afkoelen als ze in slaap vallen, maar dit is moeilijker als het warmer is”, staat in het onderzoek. Het is tot zover de eerste studie die bewijst dat opwarming van de aarde de menselijke slaap aantast.

En er is nog meer aan de hand…

En wie denkt dat het bij deze verontrustende boodschap blijft, heeft het mis. Volgens de onderzoekers is er meer aan de hand. Zo toonden de gegevens aan dat mensen zich niet zelf kunnen aanpassen aan warmere nachten. Verder halen mensen de gemiste slaap op latere tijdstippen niet in.

Bovendien werd de impact van warmere nachten in alle onderzochte landen waargenomen, dus ook in landen met een al warmer klimaat. „We hadden verwacht dat individuen daar beter aangepast zouden zijn”, aldus Minor. Maar het tegendeel is waar. De onderzoekers vonden juist bewijs dat zij méér last hadden van zogenoemde ‘slaaperosie’ per graad temperatuurstijging.

Het onderzoek kon de slaapkwaliteit, zoals de verschillende slaapfasen, overigens niet beoordelen. Er was geen verandering in het aantal keren dat mensen ‘s nachts wakker werden.

De effecten op onze slaap zijn niet voor iedereen gelijk

De effecten van warmte op slaap zijn niet voor alle groepen mensen gelijk. Uit de gegevens blijkt dat onder meer vrouwen meer hinder ondervinden. Dat zit zo: het lichaam van mensen koelt elke nacht af bij slaap. Maar dat is moeilijker wanneer het warmer is. Het afkoelingsproces gebeurt bij vrouwen eerder dan bij mannen, waardoor een verstoring in dat proces – bij hogere temperaturen dus – meer impact heeft.

Bovendien hebben vrouwen gemiddeld hogere niveaus van onderhuids vet, waardoor ze meer warmte vasthouden. En dat bemoeilijkt het koelproces. Ook oudere mensen hebben meer last van een hoge temperatuur wanneer zij willen slapen. Van hen is bekend dat ze ‘s nachts minder slapen en een slechtere lichaamstemperatuurregulatie hebben. Dat kan hun gevoeligheid verklaren, schrijven de onderzoekers.

Mensen in minder welvarende landen ervaren meeste hinder

Het slaapverlies per graad opwarming is ongeveer een kwart hoger voor vrouwen dan voor mannen en twee keer zo hoog voor 65-plussers. Maar mensen in minder welvarende landen ervaren de meeste hinder: bij hen is het slaapverlies per graad drie keer zo hoog. Mensen in armere landen verliezen meer slaap, omdat ze minder toegang hebben tot koelingsfuncties zoals luiken, ventilatoren en airconditioning, redeneren de onderzoekers.

Verloren slaap zal verder toenemen naarmate de planeet blijft opwarmen, verwachten zij „Als je kijkt naar de hittegolf die zich nu in India en Pakistan voltrekt, dan hebben we het over miljarden mensen die worden blootgesteld aan omstandigheden die naar verwachting zullen leiden tot aanzienlijk slaapverlies.”

Feit of fabel over slapen? Vrouwen hebben meer slaap nodig dan mannen