Wat doet de stijgende inflatie met ons eetgedrag?
Inflatie raakt onze portemonnee en dat zien we direct terug in de supermarkt. De prijzen van voedingsmiddelen blijven stijgen, wat invloed heeft op wat we eten, hoe we boodschappen doen en zelfs hoe we denken over voedsel.
Maar wat betekent dit concreet voor de keuzes die we maken? En dwingt de inflatie ons daadwerkelijk om ons eetpatroon blijvend te veranderen?
De cijfers
Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) zijn voedingsmiddelen gemiddeld 4,1 procent duurder geworden afgelopen jaar. Deze prijsstijging is vooral te zien bij basisproducten zoals brood en graanproducten. Hierdoor wordt onze portemonnee extra belast en rijst de vraag: hoe houden we onze maaltijden zowel gezond als betaalbaar?
Consumenten worden steeds creatiever in hun zoektocht naar betaalbare oplossingen. We grijpen vaker naar huismerken, speuren fanatiek naar aanbiedingen en slaan groot in met bulkverpakkingen. Ook voedselverspilling krijgt minder kans: wat eerst misschien in de prullenbak belandde, verdwijnt nu slim in de vriezer of krijgt een tweede leven in een ander gerecht.
Invloed op voedingskwaliteit
Een van de grootste zorgen is de invloed van inflatie op gezonde eetpatronen. Goedkopere alternatieven zijn vaak minder gezond, zoals ultrabewerkte producten of voedsel met veel suiker en vet. Voor huishoudens met lage inkomens is de toegang tot verse en gevarieerde voeding hierdoor nog beperkter geworden.
Diëtisten geven aan dat steeds meer klanten worstelen om gezonde keuzes te maken binnen een beperkt budget. Dit kan op lange termijn gevolgen hebben voor de volksgezondheid, met een grotere kans op obesitas en andere gezondheidsproblemen.
Sociale ongelijkheid door stijgende voedselprijzen
Hierdoor krijgt inflatie een bredere dimensie. Onderzoek van het CBS wijst uit dat stijgende voedselprijzen de ongelijkheid in toegang tot gezonde voeding vergroten. Huishoudens met hogere inkomens kunnen de stijging vaak compenseren door luxeproducten te vermijden of ze betalen meer voor gezonde alternatieven. Voor mensen met lagere inkomens zijn de gevolgen schrijnender: zij moeten vaker kiezen voor goedkopere, calorierijke producten. Dit effect wordt ook wel de ‘gezondheidskloof’ genoemd.
Deze kloof heeft niet alleen fysieke gevolgen. Kinderen uit minder welvarende gezinnen hebben minder toegang tot een gezond dieet, wat kan leiden tot slechtere leerprestaties en een lagere levenskwaliteit. Experts benadrukken dat beleidsmaatregelen, zoals subsidies op gezonde producten of belastingverlagingen op vers voedsel, helpen om deze ongelijkheid te verkleinen.
Gezonde keuzes binnen een kleiner budget
Toch zijn er manieren om gezond én betaalbaar te eten. Met een paar slimme trucs kun je flink besparen:
Plan je maaltijden
Maak een weekmenu en stel een boodschappenlijstje op. Zo voorkom je impulsaankopen en gebruik je alles wat je in huis hebt.
Kies voor seizoensgroenten
Groenten en fruit uit het seizoen zijn vaak goedkoper én smaakvoller. Denk aan pompoen in de herfst of aardbeien in de zomer.
Koop in bulk
Producten als rijst, pasta en bonen zijn voordeliger in grotere verpakkingen en hebben een lange houdbaarheid.
Ga voor huismerken
Huismerken zijn vaak net zo goed als A-merken, maar stukken goedkoper. Je vindt ze meestal op de onderste schappen, omdat supermarkten de duurdere A-merken bewust op ooghoogte plaatsen om de verkoop te stimuleren.
Wees creatief met restjes
Maak van overgebleven groenten een soep of stoofschotel en van oud brood heerlijke croutons. Minder verspilling betekent meer geld overhouden.
Investeer in basisproducten
Denk aan kruiden, bouillonblokjes en meel. Met een goed gevulde basis kun je eindeloos variëren zonder telkens nieuwe ingrediënten te kopen.
Nederland koploper gasprijzen: zoveel betaal je voor een verwarmd huis
Spaargeld steeds minder waard: ‘7,6 miljard euro verdampte in 2024’