4 vragen over de geflopte beursgang van Deliveroo
De beursgang van Deliveroo is in Londen uitgelopen op een debacle. Vooraf werd al met spanning gekeken naar het beursdebuut, omdat er onrust is over de arbeidsvoorwaarden van Deliveroo-bezorgers. Uiteindelijk heeft dat ze de das om gedaan bij de beursgang.
Vier vragen over de opmerkelijke beursgang van Deliveroo.
1. Hoe werkt een beursgang eigenlijk?
Met een beursgang verkoopt een bedrijf haar aandelen, een deel van het bedrijf. Deze aandelen worden gekocht door investeerders. Het grote voordeel voor het verkopende bedrijf is dat er in één klap veel geld binnenkomt. Dit is handig voor investeringen of om bijvoorbeeld schulden af te betalen. De beleggers profiteren ook: hun aandeel groeit mee met het bedrijf. Als het bedrijf winst maakt dan krijgen de aandeelhouders een stukje van die winst, ook wel dividend genoemd.
Bij de beursgang stellen bedrijven een prospectus op, dit zijn financiële cijfers en plannen voor de toekomst. Ook moeten ze terwijl ze op de beurs zijn, openheid geven over winst en verlies. Deze regels zijn opgesteld door Euronext en zorgen ervoor dat de beurzen eerlijk verlopen. Wil je meer weten over een beursgang? Bekijk dan deze video van NOS op 3.
2. Wat ging er mis bij Deliveroo?
Het bezorgbedrijf ligt onder vuur wegens de arbeidsomstandigheden van de bezorgers. Uit een enquête onder 300 Britse bezorgers blijkt dat ze tegen hun wil worden gezien als ZZP’er. Ze worden onder het minimumloon betaald en krijgen geen vakantietoeslag. Onacceptabel, vinden verschillende vakbonden.
Ook in Nederland worden Deliveroo bezorgers gezien als ZZP’er door Deliveroo. Op 15 februari deed de Nederlandse rechter uitspraak in een zaak die vakbond FNV had aangespannen in samenwerking met Deliveroo-bezorgers. De rechter oordeelde hierin dat Deliveroo de bezorgers arbeidscontracten moet aanbieden.
Beleggers zien de situatie rondom de arbeidsvoorwaarden van de maaltijdbezorger als een risico. Want stel: Deliveroo maakt verlies, dan verliezen zij hun investering. In het prospectus, het officiële beursgang-document, stelt Deliveroo dat een verandering van het beleid een negatief effect zou hebben op het bedrijf.
3. Wat maakt deze beursgang zo opmerkelijk?
De beursgang is de grootste beursgang sinds de kredietcrisis. Voor het debuut stond de introductieprijs op ruim 4 pond (4,69 euro). Nadat duidelijk werd dat de beleggers erg voorzichtig zijn rondom Deliveroo, stelde het bedrijf de introductieprijs bij naar 390 pence (4,57 euro). Alsnog maakte de koers een duik na de opening, naar 271 pence (3,17 euro). Beleggers die in de voorinschrijven 390 pence hebben betaald voor een aandeel waren al ruim één-derde verloren. Later werd de daling wat hersteld.
Vooral het feit dat beleggers zo’n opstelling hebben tegenover een beursgang is opmerkelijk.
4. Gaat Deliveroo de arbeidsomstandigheden aanpassen?
In de hierboven genoemde Nederlandse rechtszaak kreeg vakbond FNV eerder al gelijk. Volgens de rechter zijn de bezorgers geen zelfstandigen en moeten ze een arbeidscontract krijgen. Deliveroo ging in hoger beroep maar ook daar kreeg FNV gelijk. Het bedrijf is nu verplicht om de arbeidsomstandigheden aan te passen, een reactie blijft tot nu toe uit.
Opmerkelijk is dat de rechter twee jaar geleden is een kort geding dezelfde uitspraak deed. Sindsdien heeft Deliveroo het beleid niet aangepast. Op de site van Deliveroo valt te lezen dat een EEA-burger geen KVK- of BTW-nummer nodig heeft om te werken. Een niet-EEA-burger heeft deze wél nodig om te werken voor Deliveroo.
Deliveroo-bezorgers zoeken naar vermiste personen: ‘Hoe meer mensen uitkijken, hoe beter’