Bedrock.nl Duurzaamheid 10 jul 2022, 14:54

Leestijd: 3 minuten

Waarom ‘bomen-plant-programma’s’ toch niet zo groen zijn als ze lijken

Het klinkt zo mooi, het planten van een boom na het boeken van een vlucht. Het planten van bomen is een van de populairste maatregelen tegen klimaatverandering. Het lijkt de perfecte formule: succesvolle bedrijven en rijke landen betalen geld om de CO-2 uitstoot te compenseren terwijl tegelijkertijd de natuur wordt hersteld door het planten van bomen. Hoewel het een mooi gebaar is, rijst natuurlijk de vraag of het daadwerkelijk werkt.

Dit is waarom deze ‘bomen-plant-programma’s toch niet zo groen zijn als ze lijken.

CO2-uitstoot tegengaan

Het lijkt zo’n mooi idee en als je naar klimaatverandering kijkt, is het best een logische stap om in te zetten op nieuwe bossen. Jonge bomen en bossen halen meer CO2 uit de lucht dan oude bomen. Door verrotting van dood hout, stoten oude bossen bijna net zoveel CO2 uit als ze opslaan door nieuwe groei. Waarom deze initiatieven dan toch niet zo groen zijn als ze lijken?

Voor veel ecosystemen is het planten van nieuwe bomen namelijk een ramp. Veel boomplantprojecten nemen het helaas niet zo nauw met de term ‘herbebossing’. Nieuwe bomen planten waar het net gekapt is, kan. Want het aanplanten van de juiste plantensoorten kan het proces van natuurlijk bosherstel versnellen.

Maar als je herbebossingsprojecten uit de grond stampt waar helemaal geen bos hoort te groeien, gaat er toch echt iets mis. In sommige delen van Nederland bijvoorbeeld vind je heel veel veenmos en deze veenpakketten kunnen meters dik worden en slaan meer CO2 op dan welk bos dan ook. Heb je dan liever veen of nieuwe bomen?

Bomen planten zorgt voor honger

Volgens Marita Hutjes, Campaign Manager bij Oxfam Novib, kan het planten van bomen zorgen voor honger. Landbouwgronden worden vol geplant maar dat kan zorgen voor voedseltekort. „Het planten van bomen moet niet leiden tot honger.”

Bovendien is het onrealistisch dat overheden en bedrijven zeggen in 2050 helemaal klimaatneutraal te zijn. Voor die doelstelling die je via bebossing voor elkaar wilt krijgen, heb je alle landbouwgrond in de wereld nodig.

Greenpeace bevestigt dit ook. Zo willen het Italiaanse oliebedrijf Eni en British Airlines bijvoorbeeld 30 megaton aan CO2-uitstoot per jaar  compenseren met het planten van bomen. Het wetenschappelijke klimaatpanel IPCC heeft berekend hoeveel uitstoot maximaal met bosplant uit de lucht te halen is. Dat ligt ergens tussen de 500 en 3600 megaton per jaar, een grove schatting.

Als we uitgaan van de ondergrens van 500 megaton, komt Greenpeace tot de conclusie dat slechts 2 bedrijven al 12 procent van het beschikbare oppervlak claimen voor compensatie door middel van planten van bomen. Het lijkt zo mooi maar of het dus ook uitvoerbaar is?

Wat werkt wel?

Marita Hutjes vindt dat er eerder gekeken moet worden naar reductie in plaats van CO2-compensatie. Hilde Anna de Vries van Greenpeace beaamt dit: „We moeten veel minder vlees en zuivel eten”, zegt zij. Dit scheelt CO2-uitstoot, maar ook landbouwgrond. We kunnen veel efficiënter mensen voeden als we dat met plantaardig voedsel doen. Ons landbouwmodel zorgt voor ontbossing elders.”

Moet je dus een boom laten aanplanten na het boeken van die vlucht? Tja… als je echt duurzaam wilt zijn, kan je die vlucht beter helemaal niet boeken en met een ander vervoersmiddel op vakantie gaan. Nederland is echt zo slecht nog niet.

Nederland vanaf 2026 verplicht aan de warmtepomp en waarom daar kritiek op klinkt