Quirine Brouwer
Quirine Brouwer Duurzaamheid 8 nov 2021, 
Leestijd: 3 minuten

Doorbraak Glasgow: Nederland stopt overheidssteun voor fossiele brandstofprojecten

fossiele brandstofprojecten
Foto: ANP

Nederland tekent – ondanks twijfel – toch de verklaring waarin tal van grote landen en instellingen beloven een einde te maken aan overheidssteun aan fossiele brandstofprojecten in andere landen.

De verklaring kwam tot stand in Glasgow, waar klimaatleiders bijeen zijn voor de belangrijkste klimaattop in vijf jaar. Daar is ook een Nederlandse afvaardiging.

Einde overheidssteun fossiele brandstofprojecten

Voor de aanvang van de klimaattop moesten landen hun plannen en doelen indienen waarmee zij trachtten klimaatverandering tegen te gaan en de opwarming van de aarde onder de 1,5 graad te houden. Al snel werd duidelijk dat deze plannen niet toereikend genoeg zijn, en dat de opwarming op dit tempo voor 2030 tussen de 2,5 en 3 graden zal bedragen. Tijdens de twee weken durende klimaattop wordt daarom gekeken naar aanvullende maatregelen om de klimaatdoelen toch te behalen. Hieruit kwam de verklaring voort waarin landen en instellingen beloven een einde te maken aan overheidssteun voor fossiele brandstofprojecten.

Overheidsverzekeringen voor miljoenen euro’s

Deze overheidssteun bestaat uit zogeheten exportkredietverzekeringen. Hiermee helpt de overheid bedrijven die meewerken aan fossiele projecten in het buitenland in de vorm van overheidsverzekeringen. Die bestaan omdat grote projecten in andere landen vaak niet via commerciële bedrijven te verzekeren zijn. De overheid steunt deze projecten dan door ze te verzekeren, vaak voor wel honderden miljoenen euro’s. De Nederlandse overheid heeft bijvoorbeeld zo’n constructie met maritiem dienstverlener Van Oord, die meewerkt aan een groot aardgasproject in Mozambique. Het bedrijf is voor 900 miljoen euro verzekerd.

Een van de doelen van de klimaattop is echter om het gebruik van fossiele brandstoffen (gas, olie en steenkool) af te bouwen. Dit wordt lastig als overheden deze vervuilende olieprojecten indirect steunen via overheidsverzekeringen. Landen die de verklaring van Glasgow steunen, beloven om voor eind 2022 hun steun aan nieuwe internationale projecten met deze fossiele brandstoffen te staken. Wel met „beperkte uitzonderingen” daargelaten, maar investeringen en garanties mogen in ieder geval de afgesproken klimaatdoelen niet belemmeren.

Veel lof van politieke partijen

In eerste instantie was Nederland niet van plan te tekenen. Het demissionaire kabinet zei eerder „het ambitieniveau” aan het nieuwe kabinet over te willen laten. Het is niet duidelijk waarom ze de verklaring nu toch besloten hebben te tekenen. Daarover sturen ze vandaag een brief met uitleg naar de Tweede Kamer.

Verschillende partijen in de Tweede Kamer hebben vol lof op het besluit van het kabinet gereageerd en noemen het „goed nieuws” en „een belangrijk signaal.” GroenLinks-leider Jesse Klaver schrijft op Twitter: „Dat overheden moeten stoppen met het financieren van fossiele projecten is een no-brainer om de klimaatcrisis in de hand te houden. Na druk van GroenLinks zet nu ook Nederland haar handtekening onder de verklaring die op de klimaattop is opgesteld om hiermee nog voor eind 2022 te stoppen.” Volgens hem is de tijd van „groene woorden voorbij, het is een tijd van groene daden”.

Succes van klimaatmars?

De beslissing van het kabinet is volgens Raoul Boucke (D66) „de enige goede keuze voor onze schone toekomst en voor onze economie. We willen, moeten, vooroplopen. En investeren in de toekomst in plaats van in fossiele technieken en brandstoffen van de vorige eeuw”, schrijft het Kamerlid op Twitter.

Verschillende politici, waaronder Esther Ouwehand (Partij voor de Dieren) en Laurens Dassen (Volt), denken dat de klimaatmars van afgelopen zaterdag wel eens de doorslag zou hebben kunnen gegeven. „Dit laat zien: het heeft zin om je te laten horen”, schrijft Dassen op Twitter.

Zeker 40.000 mensen liepen mee in Klimaatmars: ‘Mooie beloftes niet genoeg’

Foutje gezien? Mail ons. Wij zijn je dankbaar.