We liegen allemaal weleens, maar hoe goed ben jij er eigenlijk in?
Liegen: we doen het allemaal weleens. Maar hoe goed ben jij er eigenlijk in? En hoe goed ben je in het herkennen van andermans leugens? Onderzoekers van de Erasmus Universiteit en de Universiteit Utrecht proberen met de app BestLiar antwoord te vinden op deze vragen.
Het resultaat: een app die inzicht geeft in ons eigen ‘lieggedrag’.
BestLiar met video’s
Het is de bedoeling dat deelnemers in de app video’s opnemen, waarin ze een afbeelding beschrijven. Soms zien ze de afbeelding echt, andere keren krijgen ze alleen een korte omschrijving en moeten ze de details zelf bedenken.
„Je ziet bijvoorbeeld een beeld van twee jongens bij een pingpongtafel in een bos. Dan kan je vertellen hoe de omgeving eruitziet, welke kleren ze dragen en wat voor het weer het is”, legt leugenonderzoeker Sophie van der Zee, van de Erasmus School of Economics, uit aan RTL nieuws. „Bij alleen de omschrijving ‘jongens bij een pingpongtafel’ moet je de details zelf verzinnen.”
Vervolgens kunnen andere gebruikers jouw beelden beoordelen. Wie liegt en wie spreekt de waarheid? Met elk juist antwoord verdienen spelers punten en stijgen ze in de ranking. Het spel kan ook met vrienden worden gespeeld. De onderzoekers hopen via deze interactieve aanpak waardevolle data te verzamelen over hoe mensen liegen en waarom sommige leugenaars geloofwaardiger lijken dan anderen.
Waarheid spreken
Liegen is volgens Van der Zee echter moeilijker dan de waarheid spreken: „Uit eerder onderzoek weten we dat de meeste mensen het moeilijker vinden om te liegen dan om de waarheid te vertellen. Als je liegt, moet je tenslotte zowel de waarheid als de leugen onthouden. We gebruiken daarom makkelijkere en minder verschillende soorten woorden als we liegen. Daarnaast praten we vaker over onszelf in de derde persoon.”
Ook fysiek laten leugenaars vaak signalen zien. „Wie liegt, gaat meer bewegen met het hoofd en de voeten. Ze persen hun lippen samen en doen hun kin omhoog”, zegt Van der Zee. Daarnaast is het opvallend dat leugenaars soms méér oogcontact maken. „Dat komt doordat we denken dat leugenaars vaker naar de grond kijken, daarom doen we juist het tegenovergestelde.”
Liegen komt vaak voor
Maar liegen, dat doet iedereen. „Mensen rapporteren dat ze twee keer per dag liegen, terwijl ander onderzoek laat zien dat er in een gesprekje van tien minuten gemiddeld al twee leugens verteld worden.”
Volgens de leugenonderzoeker ligt het vaak aan de situatie. „Volwassenen liegen het vaakst over iets wat ze niet willen doen. Met kerst de tafel dekken bijvoorbeeld, of meedoen met een spelletje. Daarnaast liegen we om aardig gevonden te worden. Daarbij kan je denken aan een compliment, maar dat je eigenlijk niet meent.”
Fijne kerst: André Hazes ontvangt dagvaarding van moeder op kerstavond