Oud-topbokser Nouchka Fontijn: ‘Keek in de spiegel met dichtgeslagen ogen en dacht: waar ben je mee bezig?’
Nederland kent, ongetwijfeld door zijn traditie als domineesland, een rijk aanbod aan sprekers. Van de staat van onze hersenen en groen ondernemen tot sport, kunst en politiek – voor elk thema is bij een van de vele sprekersbureaus een redenaar te vinden. Metro interviewt drie sprekers die met hun bijzondere levensverhaal anderen inspireren. Vandaag: Nouchka Fontijn, voormalig topbokser die een prijzenkast aan Olympische en mondiale titels bijeen sloeg.
Nouchka Fontijn (37) is niet alleen spreker, maar ook kersvers schrijver. Morgen, 4 december, verschijnt haar boek Vallen en terugslaan! In 12 rondes naar persoonlijk succes. Het is een typerende titel voor de voormalige vicewereldkampioen boksen uit Schiedam. Normale stervelingen staan, zo goed en kwaad als dat gaat, op na een ferme dreun, maar Fontijn is meteen op de benen om de tegenstander met een harde directe te vloeren.
We moeten de titel uiteraard niet al te letterlijk nemen, lacht ze. Maar als de bokser een volle zaal toespreekt, neemt ze ambtenaren, employees uit het bedrijfsleven en vrouwenverbanden mee in haar verhaal dat de parallellen tussen topsport, de bokssport in het bijzonder, en het leven dikwijls treffend zijn.
„Als ik een lezing geef, spreek ik altijd over de Ring of boxing, de ring of life en de ring of business”, zegt Fontijn. „Die presenteer ik als drie-eenheid. Met het publiek onderzoek ik vervolgens de overeenkomsten tussen succes in de bokssport en slagen in het leven en werk.”
Olympische medailles
Nouchka Fontijn – grossier in goud, zilver en brons tijdens twee Olympische Spelen (Rio de Janeiro 2016, Londen 2020) en menig wereld- en Europees kampioenschap – nam in 2021 afscheid van het wedstrijd-boksen. Ze had er toen een carrière van veertien jaar aan de top opzitten. Tegenwoordig bokst ze drie keer per week bij haar oude boksschool in Schiedam, doet ze aan krachttraining en hardlopen. „Om in conditie te blijven. Ik wil geen tientonner worden.”
Haar carrière als spreker (ze is verbonden aan onder meer de Speakers Academy en SportsSpeakers, in het gezelschap van sportlegendes als Ireen Wüst, Rafael van der Vaart, Ranomi Kromowidjojo, Arnold VanderLyde en Louis van Gaal) is haar op het lijf geschreven. Fontijn heeft veel verhalen en is een boeiend en bevlogen verteller. Haar nuchtere Rijnmond-inborst behoedt haar bovendien voor egotripperij en zelf-felicitatie.
In het begin van haar sprekersloopbaan was ze door de coronapandemie gedwongen veel spreekbeurten online te houden. „Dat was vooral vraag en antwoord, helaas niet erg levendig. Ik wilde daarna zelf weleens op het podium gaan staan. Ik merkte, als ik een keer werd gevraagd voor de lokale atletiekvereniging, dat mensen aan mijn lippen hingen. Ik had na mijn carrière mijn fysiotherapiediploma kunnen verzilveren of personal trainer kunnen worden, maar ik wilde van spreken mijn bestaan maken.”
Ze kreeg als debuterend orator al snel klussen die op z’n minst ervaring vereisten, zegt ze. „Rabobank, Domino’s Pizza en het ministerie van Justitie en Veiligheid. Lieve help, dacht ik, meteen in het diepe. Maar het ging me gelukkig goed af. Ik ben inmiddels al vier keer op het hoofdkantoor van Rabo geweest.”
Taekwondo
Nouchka Fontijn pakte in 2007 de bokshandschoenen op. Daarvoor had ze gehockeyd, getennist en atletiek beproefd. Bij die sporten ging aan haar geen grote verloren. „Nee, ik was als meisje bepaald niet de ultieme topsporter.” Dat veranderde toen ze op haar veertiende Taekwondo ging beoefenen. Binnen vijf jaar had ze de zwarte band om haar middel.
„Ik dacht altijd dat vechtsporten iets voor agressievelingen was. Maar ik was volledig verkocht. Toen ik mijn handenwerk bij Taekwondo wilde verbeteren, stuurde mijn trainer me naar de boksschool. Daar vroeg de coach al snel of ik wedstrijden wilde boksen. Binnen drie maanden stond ik in de ring voor mijn eerste match.”
Ze trainde daarna met vijftien talentvolle meiden bij de boksacademie van Arnold VanderLyden op Papendal, maar het meeste werk werd verricht bij Mesa Sport in Schiedam met trainer Abdul Fkiri. Ze wilde naar de top, maar voelde aanvankelijk ‘dat ze niet goed genoeg’ was. „In de topsport moet je niet zo goed worden dat je kunt winnen, maar zó goed worden dat je niet meer kunt verliezen. Je moet onverslaanbaar zijn, unbeatable.” Het is een wijsheid die ze ook uitdraagt tijdens haar lezingen.
‘Gigantisch op m’n plaat’
Fontijn omschrijft de vier jaar erna als een ‘hell of a ride’. Ze ging in 2016 tijdens kwalificatiewedstrijden ‘gigantisch op m’n plaat’. Ze verloor in het eerste kwalificatietoernooi, waardoor nog slechts één kans restte. De druk om zich te plaatsen voor de Spelen en voor mondiale kampioenschappen nam alleen maar toe. Tot die partij in Kazachstan. „Na de eerste ronde zei m’n coach: ‘We hebben een probleem, je staat achter.’ Ik had vervolgens nog twee ronden van elk drie minuten om het tij te keren. Over druk gesproken! Maar het lukte. Dat is natuurlijk een heerlijk verhaal om te vertellen.”
Nouchka Fontijn gelooft heilig in interactie als zij wordt gevraagd te spreken. Bij haar geen wegtrekkers en discreet gegaap achter de hand – het is vaak aanpakken en aanpoten. „Ik vertel veel anekdotes uit mijn loopbaan. Die blijven meer hangen dan een langgerekt verhaal. Toen ik begon, werd ik vanuit sprekersland geadviseerd zo min mogelijk PowerPoint-slides te gebruiken. ‘Er mag niets meer schitteren op het podium dan alleen jezelf’.
Toch doe ik het wel: ik wil juist beelden en filmpjes laten zien, in plaats van een duf verhaal afsteken en lappen tekst op sheets te tonen. Ik ben een bokser, dat wil je zien. Anders kun je net zo goed Cor van de plaatselijke markt neerzetten.”
‘Van boksen ga je echt zweten’
Wanneer Fontijn haar lezing combineert met een sportclinic of alleen een clinic geeft, gaan er 60 paar handschoenen in de achter bak van de auto mee. „Het kan allemaal op locatie, ik heb alleen ruimte nodig. In de zomer gaan we vaak naar buiten. Op het gras of de parkeerplaats. Ik zet alleen wat pionnen neer.”
De kennismaking met de bokssport is uiteraard toegesneden op een publiek van enthousiaste en nieuwsgierige leken: van de accountancyreus Forvis Mazars en de cosmeticagigant LÓréal, tot Fokker, de gemeente Amsterdam en het modemerk Studio Anneloes. Met Eiffel (interim & consultancy) heeft ze inmiddels een hecht samenwerkingsverband.
„Ik laat van tevoren altijd weten dat sportkleding wel vereist is. Van boksen ga je echt zweten. Dat doe je liever niet in je pak goede pak of spijkerboek. Je weet ook dat niet iedereen even fit is en er soms sprake is van overgewicht. Dus laat ik de mensen in hun eigen tempo boksen. We oefenen de bokshouding, de stand van de voeten en technieken als de directe, de opstoot en de hoek. Niet op het hoofd uiteraard, niemand heeft een bitje in.”
Teambuilding
„Iedereen heeft het enorm naar z’n zin. Hoe leuk is het als je ’s avonds thuis aan tafel kun vertellen dat je hebt gebokst? Om elkaar beter te leren kennen, mix ik alle aanwezigen door elkaar. Dus de directeur met de stagiair, rangen en standen vallen weg. Het is een proeve van teambuilding. En er komen allerlei thema’s naar voren: soms aanvallen, dan weer verdedigen. Toon je karakter en lef? Kun je je grenzen verleggen? Uit je comfortzone stappen? Aspecten die je ook in je ook voortdurend in je werk tegenkomt.”
De ene keer spreekt ze voor 30 mensen, een andere maal voor 350. „Van heel knus – ‘Waar kan de stekker van de laptop in?’ – tot vijf technici die voor je klaar zitten.” Uit het voorgesprek met de opdrachtgever peilt ze de behoefte van het gezelschap. „Wat speelt er bij de collega’s die bijeen zijn? Dan noteer ik steekwoorden als uitdagingen, omgaan met tegenslagen, teamwork, vitaliteit, de balans tussen het werk en privé. Omgaan met druk wordt vaak genoemd. Net als flexibiliteit, timemanagement en aanpassing aan innovaties en veranderingen.”
Geloven in jezelf
Nouchka Fontijn – ze is momenteel een van de deelnemers aan het tv-programma Expeditie Robinson – verbindt op die momenten nadrukkelijk de bokssport met het bedrijfsleven. „Ik laat beelden zien van mijn coach die als een gek aan het schreeuwen is in mijn hoek. Ook dat is communicatie, zij het op een ander niveau. Toch halen mensen er dingen voor zichzelf uit. Of het nu om mindset en focus, aanpassingsvermogen of veerkracht gaat.
Wat ik ook altijd uitdraag: blijf geloven in jezelf! Ik verloor drie keer van dezelfde Hongaarse bokser. Eén keer zag ik zelfs sterretjes. Als ik mijn ogen nu sluit, voel ik die klap nog steeds. De vierde keer dat ik tegen haar aantrad, won ik. Ik ben blijven geloven dat ik haar een keer kon pakken.”
Ogenschijnlijk is heeft Nouchka Fontijn geen beschadigingen overgehouden aan het boksen op het hoogste niveau. „Mijn wenkbrauwen zijn veel opengeslagen. Dan moest er weer geplakt en gehecht worden. Nee, mijn neus is nooit gebroken geweest. Ik denk dat het van binnen allemaal niet meer recht staat, maar aan de buitenkant zie je er gelukkig niets van. Ik heb wel momenten gehad dat ik voor de spiegel stond met dichtgeslagen ogen in alle kleuren van de regenboog en dacht: meid, waar ben je mee bezig?”
Knock-out
In de ring ging ze nooit knock-out, maar opvallend genoeg ging ze op een training wel een keer tegen het canvas. Daar kreeg ze een stoot ‘en ging het licht even uit’. Ze werd, nadat ze was opgekrabbeld, naar de kleedkamer gestuurd, maar kon die niet meer vinden. „Ik begon ook ineens te huilen, want je remmingen zijn weg na zo’n klap. Ik wist niet eens of ik op de fiets of met de auto naar de boksschool was gekomen.”
Voor welke groep mensen ze het liefst spreekt? Fontijn peinst. „Alle bedrijven en organisaties kennen hun eigen uitdagingen. Ik spreek ook voor vrouwennetwerken. Dan kom je vaak uit op zelfvertrouwen en lef in een soms door witte mannen gedomineerde omgeving. Aan de andere kant: vrouwen moeten ook niet klagen. Ze kunnen zich laten gelden. Gewoon opstaan en zeggen: ‘Joh, zoek jij het zelf uit…’ Ook hier vind je voldoende metaforen met bokswedstrijden.
Ik spreek heel graag voor advocaten. Waarom? De overlap tussen boksen en de rechtbank is enorm. Zoals je de ring stapt, betreed je de rechtszaal. Je hebt je volledig voorbereid en komt zelfverzekerd en vol vertrouwen binnen. Hoe slecht het wellicht voor je cliënt tijdens het proces gaat, toon nóóit enige twijfel. In de ring vecht je ook met een pokerface. Hoe slecht het er ook uitziet, laat het nooit aan je opponent en de jury zien. Een advocaat heeft net als een bokser een wedstrijd te winnen. Je kunt geen moment verzwakken en moet áltijd scherp zijn.”
Wat als het tijd is om een vriendschap te beëindigen? ‘Ik kreeg vriendschapsverdriet’