Femke van Rooijen Lifestyle Vandaag, 11:35

Leestijd: 3 minuten

Irritant liedje in je hoofd? Stop een kauwgompje in je mond

Je hoort het op de radio, in reclames en zelfs in winkels wordt rond deze tijd van het jaar massaal kerstmuziek afgespeeld. Grote kans dat een van die liedjes in je hoofd blijft rondzingen. Heel irritant, maar er is iets aan te doen: stop een kauwgompje in je mond. 

Je hebt het vast weleens meegemaakt. Je hoort ergens een catchy liedje, dat vervolgens uren in je hoofd blijft zitten. Steeds weer hetzelfde deuntje dat door je hoofd gaat en dan weer opnieuw begint. „Zo’n liedje in je hoofd duurt ongeveer tussen de 15 en 30 seconden en dan begint dat stukje weer opnieuw”, zegt neurowetenschapper Job van Hurk in een video van de Universiteit van Nederland. „Het kan soms wel uren duren voordat je er vanaf bent.”

Maar wachten tot het vanzelf weer over gaat is niet de enige manier om van dat irritante liedje je hoofd af te komen. Ben je het écht helemaal zat? Stop dan een kauwgomtje in je mond, tipt Van Hurk. 

Het verwerken van geluid

„Dat we liedjes kunnen onthouden, heeft te maken met hoe ons brein informatie verwerkt. In ons brein bevinden zich allerlei gebieden die te maken hebben met het verwerken van geluid. Bijvoorbeeld de auditieve hersenschors, dat gebied zorgt ervoor dat signalen die via onze oren binnenkomen in ons brein worden verwerkt”, legt Van Hurk uit.

Dan is er nog de nucleus accumbens, ons genotgebied. „Dat gebied zorgt ervoor dat we het fijn vinden om naar muziek te luisteren.” En ook onze motorische hersenschors, het gebied dat ervoor zorgt dat we onze spieren kunnen aansturen, en het werkgeheugen spelen een rol bij het verwerken van geluid. 

De ‘fonologische loop’

„Dat werkgeheugen is een plek in onze hersenen waar we informatie even kunnen ‘parkeren’. Bijvoorbeeld omdat je naar de supermarkt moet om spaghetti, boter en pindakaas te kopen”, zegt Van Hurk. „Om die boodschappen te kunnen onthouden, heeft ons werkgeheugen een bijzonder trucje. Het maakt namelijk gebruik van iets wat we de ‘fonologische loop’ noemen. Je blijft als het ware in je hoofd tegen jezelf praten, steeds dezelfde dingen herhalen.” 

Zodra je de spaghetti, boter en pindakaas in het winkelmandje hebt gedaan, is die taak voltooid. „Dan kan je werkgeheugen iets anders gaan doen. De spaghetti, boter en pindakaas worden eruit gehaald zodat je weer aan iets anders kan gaan denken”, aldus Van Hurk. 

Een liedje is geen ‘taak’

Een liedje is echter geen ‘taak’ die je kunt voltooien. „Maar het zit wel boordevol met ritme en herhaling. Neem bijvoorbeeld de vogeltjesdans. Dat melodietje blijft maar terugkomen en alsof ons werkgeheugen ervoor gemaakt is, slurpt het een stukje van dat liedje op in die fonologische loop, en dat blijft rondzingen. Maar je werkgeheugen wordt niet gewist omdat het geen taak is die op een gegeven moment klaar is.” 

En dat is waar kauwgom een helpende hand kan bieden. „Je werkgeheugen werkt ontzettend nauw samen met de motorische hersenschors. Wanneer je spieraansturing de hele tijd de input ‘vogeltjesdans’ krijgt, dan ga je dus hardop meezingen met het liedje dat je in je hoofd hoort”, legt Van Hurk uit. Maar de samenwerking tussen je werkgeheugen en de motorische hersenschors werkt twee kanten op. „Als je kauwgom kauwt, zijn je kaakspieren continu in beweging, dat wordt dus óók aangestuurd door de motorische hersenschors. Die hersenschors kan alleen geen twee dingen tegelijk. Wanneer je kauwgom kauwt is het vooral bezig met het op-en-neer bewegen van je kaak en gaat het liedje uit je hoofd.” 

Zo zit het met het kindgebonden budget in 2025

Dikke korst, minder vis: Albert Heijn wint prijs voor meest misleidende product

Reacties