Chique kerstdiners, speciale outfits en cadeaus: hoe deal je met kerststress?
De kerstdagen staan symbool voor gezelligheid, samenzijn en genieten, maar voor veel mensen brengen ze ook een flinke dosis stress met zich mee. Chique gedekte tafels, luxe diners en bijzondere outfits: we leggen elkaar ontzettend veel druk op en maken elkaar helemaal gek. Wat kun je doen tegen de kerststress?
Vitaliteitscoach en auteur Suzanne Aslander geeft tips, zodat je er toch gezellige dagen van kunt maken.
Suzanne Aslander is gespecialiseerd in het begeleiden van vrouwen op het gebied van stress en hormoonbalans, bijvoorbeeld omdat ze met burn-out klachten kampen. Zij deelt haar inzichten over kerststress, waar het vandaan komt en hoe je ermee om kunt gaan.
Waarom hebben mensen kerststress?
Volgens Suzanne Aslander is kerststress iets dat opvallend veel voorkomt bij vrouwen. Dit heeft te maken met hun natuurlijke neiging om in een ‘hulprol’ te stappen: alles moet perfect zijn, van cadeaus tot het kerstdiner en de feestoutfits.
„We willen dat alles leuk en origineel is”, zegt Aslander. „Cadeaus, kleding, eten – het moet allemaal bijzonder zijn. Dat verlangen naar perfectie zet een enorme druk op ons, met stress als gevolg.” Deze stress wordt niet alleen mentaal gevoeld, maar heeft ook fysieke gevolgen. Bij stress maakt het lichaam cortisol aan, een hormoon dat bij langdurige pieken de balans van andere hormonen verstoort. Dit kan leiden tot slaapproblemen en andere gezondheidsklachten.
„Wat me ook opvalt”, voegt Aslander toe, „is dat vrouwen vaak denken dat ze ‘het moeten kunnen’. Alles zelf doen, niemand lastigvallen. Maar dat zorgt juist voor meer druk.”
Waar komt die kerststress vandaan?
De druk van verwachtingen speelt een grote rol, legt Suzanne Aslander uit. Ze merkt op dat veel vrouwen zichzelf onbewust deze eisen opleggen: „Het kerstdiner moet niet gewoon lekker zijn, het moet bijzonder zijn. Die gedachte alleen al kan stress veroorzaken.” Ook praktische zaken, zoals drukke winkels en het plannen van afspraken met familie en vrienden, dragen bij aan de spanning.
„Ga maar eens op kerstavond naar de supermarkt”, zegt Aslander. „Je ziet iedereen rondlopen met een gestreste blik, ik herken het ook bij mezelf. Maar wat me steeds helpt, is beseffen dat we onszelf die druk opleggen. Het hoeft niet perfect.”
„Ik zie het ook vaak in mijn praktijk”, vertelt ze. „Cliënten voelen zich schuldig als ze niet aan alle verwachtingen voldoen, maar uiteindelijk zijn die verwachtingen vaak dingen die ze zichzelf hebben opgelegd.”
Angst voor afwijzing speelt grote rol
Daarnaast speelt de angst voor afwijzing een grote rol. Aslander legt uit: „Vrouwen zijn vaak bang dat ‘nee’ zeggen tegen een uitnodiging als onvriendelijk wordt gezien. We willen leuk gevonden worden en erbij horen. Die angst kan ons enorm in de weg zitten.”
„Het zit ook in onze opvoeding”, zegt Aslander. „We hebben van vroeger meegekregen dat kerst draait om geven en perfectie. Maar eigenlijk gaat het om verbinding. Als je dat voor ogen houdt, kun je al veel stress loslaten.”
Tips om de kerstdagen ontspannen door te komen
Wat kun je doen om die kerstdagen toch ontspannen door te komen? Suzanne Aslander deelt praktische tips om kerststress te verminderen.
Stel grenzen en zeg vaker nee
„Het is een van de moeilijkste dingen om te doen, maar nee zeggen tegen een uitnodiging kan enorm helpen. Je kunt niet overal tegelijk zijn. Als je duidelijk je grenzen aangeeft, kun je jezelf een hoop stress besparen.” Ze stelt voor om de situatie om te draaien: „Als iemand jou vertelt dat ze al bij zes families zijn geweest en even rust nodig hebben, heb je daar waarschijnlijk begrip voor. Waarom zou dat andersom niet gelden?”
„Ik zeg altijd: wees eerlijk tegen jezelf”, benadrukt Aslander. „Als je te veel hooi op je vork neemt, geniet je uiteindelijk nergens van. En daar heeft niemand iets aan.”
Accepteer hulp
Veel vrouwen hebben de neiging om alles zelf te willen doen, of het nu gaat om het kerstdiner of het versieren van het huis. Suzanne Aslander benadrukt het belang van hulp accepteren: „Als iemand aanbiedt om te helpen, neem dat aanbod aan. Samen voorbereiden kan zelfs leuker zijn dan alles alleen doen.”
„Soms denken we dat hulp accepteren een teken van zwakte is”, voegt Aslander toe. „Maar in werkelijkheid is het juist krachtig. Het brengt mensen samen. Bovendien maakt het alles een stuk gezelliger.”
Verlaag je verwachtingen
„Laat los dat alles perfect moet zijn”, adviseert Aslander. „Kerst draait om samenzijn en genieten, niet om het perfecte kerstdiner of de mooiste outfit. Als je jezelf toestaat om dingen simpel te houden, haal je al een groot deel van de druk weg.”
„Eenvoud is kracht”, voegt ze toe. „Soms zijn de kleinste, meest spontane momenten de mooiste herinneringen.”
Herken en doorbreek stressvolle gedachten
Elke keer dat je denkt aan alles wat nog moet gebeuren, maakt je lichaam cortisol aan. Suzanne Aslander stelt voor om je gedachten bewust om te draaien: „In plaats van ‘ik moet’, zeg ‘ik mag’. Het klinkt klein, maar dit soort herformuleringen maakt een groot verschil in hoe je je voelt.”
„We vergeten vaak hoe krachtig onze gedachten zijn”, zegt Aslander. „Eén gedachte kan je hele stemming bepalen. Kies daarom voor positieve woorden.”
Creëer bewust ontspanningsmomenten
Een andere belangrijke tip is om momenten in te plannen, waarop je niets hoeft. Maak een wandeling, lees een boek of geniet van een glas wijn. Of kijk bijvoorbeeld samen met het gezin naar een gezellige kerstfilm. „Deze momenten van rust helpen je lichaam en geest te herstellen en voorkomen dat stress zich opstapelt,” zegt Aslander.
Kortom: kerst zou een periode zou moeten zijn van ontspanning en samenzijn, niet van perfectie en druk. Door grenzen te stellen, hulp te accepteren en bewust te kiezen voor minder stressvolle gedachten, kun je jezelf veel spanning besparen. „We maken onszelf gek”, zegt Aslander. „Maar het hoeft niet. Kerst gaat om samen zijn en genieten – niet om perfecte cadeaus, gerechten of outfits.”
Een gegeven kerstpakket in de bek kijken: we vullen de vuilnisbak met wat we krijgen
Opvallend hoge temperaturen op komst, kans op witte kerst heel klein