Hoe wapen je jezelf tegen de verleidingen van Black Friday? Voormalig influencer geeft tips
Het is bijna Black Friday en de kortingen en aanbiedingen vliegen je om de oren, van kleding tot elektronica en alles daar tussenin. Hoewel Black Friday bekend staat om z’n spectaculaire deals, heeft deze koopjesdag ook een keerzijde. Door de massale kortingen word je verleid om allerlei impulsaankopen te doen. Hoe wapen je je daartegen? En hoe scoor je dan toch een leuke outfit voor de feestdagen?
Het fenomeen Black Friday is overgewaaid vanuit Amerika, het is de dag na Thanksgiving, en is vooral interessant voor de commercie. Voor Sandra Kleine Staarman was Black Friday voorheen een extra leuke dag om nét wat meer te shoppen. „Ik snap dat veel mensen het leuk vinden, ik vond het zelf ook fantastisch”, zegt ze.
Black Friday zet aan tot overconsumptie
„Maar Black Friday zet aan tot overconsumptie”, zegt Kleine Staarman. Uit onderzoek blijkt dat ongeveer de helft van de Nederlanders weleens een impulsaankoop doet. Vooral als er korting is, zijn we snel geneigd om heel impulsief iets te kopen, bijvoorbeeld een kledingstuk, dat uiteindelijk ongedragen in de kast blijft liggen.
„Dat is ook van toepassing op Black Friday, enorme aanbiedingen vliegen je om de oren”, zegt Kleine Staarman. „Veel mensen hebben snel last van FOMO, fear of missing out: de angst om iets mis te lopen. Daardoor kopen we meer dan we nodig hebben.” Winkels en webshops spelen daar gretig op in, met allerlei marketingtrucs. „Sta je in de winkel, dan zie je dat er nog maar twee stuks zijn van een bepaald kledingstuk. Of: alleen vandaag korting. Dat activeert FOMO.” Hetzelfde geldt voor het virtuele winkelmandje.
Fashion influencer
Zelf was Sandra Kleine Staarman ook gek op mode. Ze zette een eigen fashion blog op, More Style Than Fashion, waar ze haar eigen stijl deelde. „Net als veel andere vrouwen, hield ik van winkelen. Samen de stad in, kijken wat daar hangt. Nieuwe kleding gaf mij een confidence boost.”
„Ik deelde mijn outfits van de dag en werkte samen met grote merken, zoals Dior, Zalando en H&M”, vertelt ze. „Ik mocht naar Fashion Weeks en zag als eerste de nieuwe collecties, ik was helemaal in de wolken.”
Fast fashion en de impact op het milieu
Dat veranderde toen ze een tentoonstelling bezocht, die ging over ‘fast fashion’ en de impact van de mode-industrie op het milieu. Ze kwam eigenlijk voor een andere tentoonstelling. „Ik ben er toen vluchtig doorheen gelopen. Heel onbewust is het toch blijven hangen. Daarna ging ik mij erin verdiepen en ben ik erover gaan lezen.”
Haar werk als fashion influencer ging haar steeds meer tegenstaan en ze maakte een carrièreswitch. „We zoeken vluchtig geluk via spullen. Op een gegeven moment kon ik het werk niet meer doen, ik motiveerde mensen om te blijven shoppen, daar stond ik niet meer achter.”
Bewustwording rondom koopgedrag
Nu richt de voormalig influencer zich op bewustwording rondom koopgedrag. Ze deelt haar adviezen via haar TikTok-kanaal (@allesuitdekast) en via haar Instagram (@sandrakleinestaarman). „Ik wil vrouwen meegeven dat ze bewust omgaan met het kopen van kleding. Ik snap dat een geweldige nieuwe outfit je goed kan laten voelen, het kan je bijvoorbeeld wat extra zelfvertrouwen geven bij een sollicitatiegesprek. Maar je hoeft niet steeds wat nieuws te kopen”, zegt ze. „Bovendien weerspiegelen al die shopping hauls van fashion influencers op social media niet ons echte leven. Ze proberen ons juist aan te zetten om nog meer te kopen.” En dat is precies haar bezwaar tegen Black Friday.
Wat als je een mooie outfit wilt scoren voor de feestdagen, maar je niet wilt laten meeslepen door de Black Friday-gekte? Daar heeft Kleine Staarman tips voor. „Kijk in je kast, of je iets vergelijkbaars hebt van wat je wilt hebben. Als je toch iets nieuws wilt kopen, vraag jezelf dan af: hoe graag wil je het, en waarom wil je het? Is het een trend-item? Wees je bewust van de triggers, dat je steeds iets nieuws wilt kopen. Wil je erbij horen, fashionable zijn? Of heb je het echt nodig?”
Tweedehands kleding via Vinted of kledingruil
Een andere tip is om jezelf af te vragen hoelang je dat leuke jurkje of die mooie broek gaat dragen. „Is het een trend die zo weer overwaait of draag je het over twee jaar nog? Let ook op de kwaliteit, zodat het langer meegaat. Zo zijn er truien van acryl, die er leuk en fluffy uitzien, maar na drie keer wassen niet meer. Dan kun je beter doorsparen en kwalitatief iets beters kopen.”
Ze adviseert om op Vinted te kijken: via deze app kun je tweedehands kleding kopen of zelf verkopen. „Kijk ook in tweedehands boetiekjes, ruil kleding met vriendinnen of ga voor de uitdaging om iets te kiezen uit je eigen kledingkast en dat te combineren. Je leert ook veel over jezelf, als je je eigen kledingkast doorloopt.”
Hoe wapen je jezelf tegen de verleiding van Black Friday?
Tenslotte: hoe wapen je jezelf tegen al die verleidingen waaraan je blootgesteld wordt als je door de winkelstraat loopt? „Dat is een hele lastige”, bekent Kleine Staarman. „Het beste is om op die dag de winkel even niet in te lopen. Als je er wel bent, zijn impulsaankopen snel gedaan. Formuleer voor jezelf goed waarom je daar niet steeds voor wilt vallen. Dat kan je er doorheen helpen als je die verleiding voelt.”
Het is goed om voor jezelf helder te hebben waarom je niet ten prooi wilt vallen aan de verleiding van Black Friday. „Is het een budgetkwestie of een schuldgevoel? Of wil je meer tevreden zijn met wat je al hebt?” Ook is het handig een lijstje te maken met dingen die je wilt kopen en daar een maximumbudget aan te koppelen, hiermee voorkom je impulsieve aankopen. „En check ook of er geen nepkorting is.”
‘Geluksgevoel zit niet in spullen’
„Leid jezelf af met andere dingen, die jou een geluksgevoel kunnen geven”, vervolgt Kleine Staarman. „Door te shoppen, maak je dopamine aan. Je komt in een shoppers-high, die na een paar uur weg is. Daarna denk je weer: ik wil me lekker voelen. Zoek daarom iets wat jou happy maakt, zonder dat je daarvoor iets moet kopen. Ga bijvoorbeeld een mooie film kijken of een eind wandelen.”
Het valt Sandra Kleine Staarman op dat er een verschuiving gaande is. „Steeds meer mensen zijn zich bewust van overconsumptie. Ik zie steeds meer merken die zich daar van af aan het keren zijn, die de focus leggen op het bewuster maken van de consument. Dat is mooi om te zien.”
Moeten mensen die fast fashion kopen een boete krijgen? ‘Consumptiegedrag verminderen’
Black Friday: de dag waarop consumenten zich laten verleiden door valse kortingen