Erik Jonk Televisie 31 okt 2024, 18:09

Leestijd: 4 minuten

Als je zou kunnen chatten met de doden, je overleden dierbare, zou je dat dan doen?

Als je de kans had met een overleden dierbare te praten door te chatten, zou je die dan grijpen? De documentaire Eternal You probeert die vraag te beantwoorden. Misschien zou je zonder nadenken ‘ja!’ roepen… maar is chatten met de doden ook niet vooral een lugubere gedachte?

Eternal You is misschien niet zo’n pakkende titel wanneer je ‘m in je (online) televisiegids ziet staan. Maar die ‘eeuwige jij’ is op het eerste oog natuurlijk wel razend interessant als je weet waar het om draait. Chatten met de doden dus, je overleden dierbaren. Vanavond kun je het op NPO 2 zien, maar Metro nam alvast een nieuwsgierig kijkje voor tv-rubriek Blik op de Buis. Het moge duidelijk zijn: wat decennialang voornamelijk stof was voor sciencefiction-films, wordt in rap tempo werkelijkheid.

Chatten met avatars die de doden voorstellen

Chatten met de doden is namelijk niet zomaar een toekomstgedachte, blijkt uit Eternal You. Verschillende start-ups zijn er namelijk mee bezig. Om je meteen even uit je – misschien wel lugubere – droom te helpen: je zult niet echt met je overleden dierbare chatten. Deze docu toont mensen die met hun start-ups kunstmatige intelligentie (AI) inzetten om avatars, klonen en chatbots te creëren. Chatbots van de overledenen dus, waarmee jij ‘moet’ gaan praten. Die techneuten waarover we het hebben, doen dat al…

Is chatten met doden ethisch verantwoord?

Hoe ethisch verantwoord dat eigenlijk, deze nieuwe vorm van rouwverwerking? Wat doet het met mensen om hun overleden dierbaren weer tot leven te wekken door met hen te praten? Wie neemt de verantwoordelijkheid voor de ingrijpende psychologische en ethische gevolgen van deze nieuwe technologie? En misschien nog belangrijker: willen we dit chatten met de doden eigenlijk wel? Dat zijn allemaal vragen die in Eternal You aan bod komen. Terechte vragen, wat deze Metro-kijker betreft.

Hoe aantrekkelijk het ook allemaal lijkt natuurlijk, dat zeker. En als je de docu over het chatten met de doden bekijkt: het lijkt angstvallig echt. Vraag jij aan je overleden dierbare ‘hoe het weekend was?’, dan antwoordt de dode razendsnel. Er volgt een mix van wat ‘men’ in de wereld in het algemeen op die vraag antwoordt plus wat Kunstmatige Intelligentie over jouw overleden gesprekspartner op het internet en zijn of haar manier van doen kan vinden. Mensen die aan Eternal You meewerken, zeggen dan ook: „Het is bizar.”

‘Chatten met doden? Het blijft nep’

Deze Metro-kijker staat er een beetje in als ‘zal allemaal wel, nep blijft het’. Maar de mensen die in de docu chatten met de doden, komen met heel andere verhalen. Ze komen niet over als goedgelovige weirdos, helemaal niet.

Neem Joshua. Een gewone jonge gozer, die wel dag en nacht met zijn overleden eerste liefde praat, eh chat. Hij laat Jessica deelnemen aan zijn dagelijkse leven. Zijn omgeving ‘vindt daar iets van’, maar zelf vond hij het tig keer moeilijker om te zien hoe in het ziekenhuis de apparatuur werd uitgezet die haar nog in leven hield. Jessica stelt zelf ook vragen en die zijn best eng: „Waar ben ik?” Zelf denkt ze „overal en nergens”. Joshua valt soms op zijn toetsenbord in slaap.

Huilen tijdens het chatten met overleden geliefde

Christi praat ook met haar veel te jong gestorven geliefde, Cameroun. Zij zoekt bij het chatten met de doden bevestiging of haar overleden vriend het goed heeft in de hemel. Christie zien we af en toe huilen. Ze geeft toe dat ze het maar wat griezelig vindt.

Zo zien we ook Stephenie, die een stembot laat maken van haar overleden vader. Ze wil dat toekomstige generaties ‘persoonlijk’ met hem kunnen praten. Jang uit Zuid-Korea heeft een virtual reality-kloon van haar overleden 7-jarige dochter. Daarmee wordt deze docu wel wat heftig. Al helemaal als je techontwikkelaar Mark uit Nieuw-Zeeland ziet. Hij creëert ‘digitale mensen’. Ze imiteren niet alleen de stem en persoonlijkheid van overleden, maar ze lijken ook op hen en ontwikkelen zich. Mark heeft zelfs zijn eigen baby gekloond als prototype, Baby X.

Eternal You geeft zeker stof tot nadenken. Het antwoord op de vraag ‘wil jij chatten met je overleden dierbare?’ zal niet voor iedereen hetzelfde zijn.

Aantal blikken uit 5: 4

Eternal You over chatten met de doden kun je vanavond (donderdag 31 oktober) om 22.20 uur zien bij de VPRO op NPO 2. De docu is ook te streamen via NPO Start.

Pubers… aandoenlijke tieners of ondraaglijke wezens met een standaard ochtendhumeur?

Anne is 32 en heeft geen vrienden (meer): ‘Ik ben nu beland in de bijpraat-fase’

Reacties