Lisanne van Marrewijk Lifestyle 20 jul 2024, 08:02

Leestijd: 4 minuten

We leren helemaal niet van onze fouten, blijkt uit onderzoek

Uit Amerikaans onderzoek dat is gepubliceerd door de American Psychological Association blijkt dat we helemaal niet zoveel van onze fouten leren als we denken. Ondanks dat we vanuit allerlei hoeken – ondernemers, motiverende sprekers, de media – horen dat mislukking de succesmotor doet ronken, schijnt dat in de praktijk lang niet altijd zo te zijn.

Metro spreekt met een expert over dit onderwerp.

Falen demotiveert en krenkt je ego

Zo laat de studie, die is uitgevoerd onder ruim 1500 mensen verdeeld over elf individuele onderzoeken, zien dat we veel vaker dan we denken een fout opnieuw maken of stoppen na een tegenslag. Dat komt onder andere doordat falen demotiveert en doordat je ego gekrenkt wordt op het moment dat iets niet gaat zoals gehoopt, melden de onderzoekers.

Wat we precies verstaan onder falen? De onderzoekers omschrijven het als een gebeurtenis die het gewenste doel niet bereikt. Succes is daarmee de corrigerende actie waardoor je het eerder mislukte doel bereikt of op z’n minst dichterbij komt.

Handdoek in de ring

Grappig genoeg denken we dus dat falen onderdeel is van groei, maar is dat dus niet altijd het geval. We zijn eerder geneigd om de handdoek in de ring te gooien dan toch door te zetten. Zo blijkt dat mensen ook na een hartaanval falen om gezonder te gaan leven, terwijl je verwacht dat iemand juist leert van zo’n ingrijpende gebeurtenis. De belangrijkste bevinding is volgens de onderzoekers dan ook dat mensen consequent hun veerkracht overschatten, na een mislukking of fout.

Coach en auteur Inger Strietman kijkt daar niet raar van op. Dat je door een fout de conclusie trekt dat je iets niet kunt, is niet zo gek als je kijkt naar de maatschappij waarin je opgroeit. „Vanaf jongs af aan wordt je aangeleerd dat je zo goed bent als je prestaties. Op school krijg je na je toets een cijfer en daar moet je het dan mee doen”, vertelt ze. „Maak je een fout? Dan is je cijfer lager. Het is niet gek dat je daar een negatieve associatie bij ontwikkelt.”

We worden beoordeeld op onze fouten

We worden dus beoordeeld op wat we goed en fout doen en leren al op jonge leeftijd dat we bepaalde dingen wel kunnen en andere niet. Hoewel daar een kern van waarheid in zit – in sommige dingen ben je nu eenmaal beter dan andere – is het volgens Strietman belangrijk om niet zo zwart-wit te denken. „Je bent altijd lerende. Als je een fout maakt, betekent dat niet dat je het niet kan, het betekent dat je bouwt aan de weg.”

Het gaat er volgens haar om dat je groeit en ontwikkelt, niet dat je zonder kleerscheuren bij je eindbestemming aankomt – als er überhaupt al zoiets bestaat als een definitieve eindbestemming. Strietman pleit ervoor om onze definitie van succes te veranderen: „Zie succes niet als het behalen van een doel, maar als het leerproces en het proberen an sich. Dat werkt motiverend en groeibevorderend. Wie stappen zet, is succesvol.”

Wees realistisch

Daarnaast toont het onderzoek aan dat verwachtingsmanagement kan helpen om van je fouten te leren. Zo blijkt dat we bijvoorbeeld eerder geld investeren in rehabilitatieprogramma’s als wordt gecommuniceerd hoe laag de slagingspercentages van zulke programma’s eigenlijk zijn. We denken immers dat mensen na een drugsverslaving wel hebben geleerd van hun fouten, maar niets blijkt minder waar. 91 procent van de mensen die afkicken van opioïden krijgt een jaar later namelijk een terugval.

Bovendien kunnen we ons volgens Strietman dus beter focussen op het proberen dan op het foutloos bij je doel aankomen. Wie in ontwikkeling is, maakt nu eenmaal fouten en daar is niks mis mee.

Als we dat al op jonge leeftijd leren, scheelt dat op latere leeftijd veel perfectionistisch gedrag. Wat je kunt doen als je zelf kinderen hebt? Strietman tipt: „Als iets goed gaat, zeg dan ‘goed geprobeerd’ in plaats van ‘goed gedaan’. En trek bij een goed rapport niet meteen de kinderchampagne open. Ook dat geeft een boodschap af. Stimuleer het proces, niet het eindresultaat.”

Meer imperfectie in je leven? Freelance schrijver en auteur van dit artikel Lisanne van Marrewijk startte er een nieuwsbrief over. Want niemand is perfect, maar waarom hebben we er dan wel een handje van om ons zo voor te doen? We doen immers allemaal maar wat. En laat dat precies zijn waar ze zich over uitlaat in haar nieuwsbrief. Lees hier de laatste editie met meer inzichten van Inger Strietman.

Quinty’s strijd tegen depressies en annorexia ging langs meer dan 100 hulpverleners

Angst voor midlifecrisis ontkracht: ‘Gemoeds­toestand wordt beter als we ouder worden’

Reacties