Roos Ravensbergen Lifestyle 26 nov 2023, 08:02

Leestijd: 9 minuten

Raisa (34) begon met het dragen van een hoofddoek: ‘Een man viel mij aan op straat, hij bleef maar schreeuwen’

In onze nieuwe rubriek Leven op z’n kop gaan we in gesprek met mensen die iets hebben meegemaakt wat de koers van hun leven drastisch veranderde. Een tragisch ongeluk, afkicken van een verslaving of het verlies van een kind. Deze week: de 34-jarige Raisa, die sinds kort een hoofddoek draagt, ondanks haar angst voor negatieve reacties daarop.

Naam: Raisa
Leeftijd: 34
Gebeurtenis: begon afgelopen jaar met het dragen van een hoofddoek
Levensmotto: if you can’t beat fear, just do it scared. Vrij vertaald: doe de dingen die je wil doen, ook als je er bang of niet klaar voor bent.

Leven op z’n kop: Raisa begon met het dragen van een hoofddoek

Als ik Raisa bel, krijg ik een vrolijke meid aan de telefoon, met een vriendelijke stem. Ze vertelt me dat hoewel ze wel is opgegroeid met de islam, niet veel mensen in haar familie praktiserend zijn. Een hoofddoek dragen was voor haar dus niet vanzelfsprekend. „Mensen in mijn familie zijn wel moslim, maar niet iedereen. Over het algemeen zijn de mensen die wel moslim zijn, ook niet heel streng gelovig”, legt ze uit. Hoe kwam het dan toch zo dat ze besloot een hoofddoek te dragen en zelf wél meer te praktiseren? „Ik kreeg steeds meer het idee dat de waarden die uit het geloof komen, de waarden zijn die wij nodig hebben in de maatschappij. Ik maakte me zorgen: de richting die het opgaat voor de volgende generatie.” Daarom, vertelt Raisa, hield ze zich meer vast aan haar geloof, wat haar meer rust dan ooit bracht.

Toch is het één ding om je meer te richten op je geloof en bijvoorbeeld vijf keer per dag te bidden, het is een tweede om een hoofddoek te dragen. Raisa: „Gezien het klimaat in Europa tegenover moslims, had ik best wel mijn twijfels.” Toch besluit ze door te zetten. Het dragen van een hoofddoek is niet iets waar ze toe gedwongen is, benadrukt ze. „Er zit voor andere mensen altijd een aspect van dwang bij. ‘Van wie moet je dit? Ben je getrouwd, moet je het daarom doen?’ Niemand mag jou vertellen om een hoofddoek te dragen, je kiest er zelf voor. Maar mensen hebben er vaak een negatief beeld bij.”

‘Mensen verbraken het contact met mij, vanwege mijn hoofddoek’

Ondanks dat een deel van Raisa’s familie dus moslim is, reageerde haar omgeving heel gemengd. „Aan de ene kant had ik mensen die me echt compleet steunden, het superleuk vonden en heel erg betrokken waren bij de journey, want dat is het echt. Andere mensen waren heel negatief, om eerlijk te zijn. Ik geef ook les op het gebied van vrouwelijk leiderschap, dan zeiden mensen ‘hoe kun je dat nou promoten? Dat is niet goed voor je zaken’.” Er waren zelfs mensen in haar leven die het contact verbraken, ook familieleden.

„Dat is wel een deel ervan, helaas”, verzucht Raisa via de telefoon. „Ik schrok daar best wel van, dat sommige mensen niet meer met me wilden praten omdat ik nu een hoofddoek draag. Eerst dacht ik: misschien zag diegene me niet goed, hoorde hij of zij me niet. Maar nu is er wat tijd overheen gegaan en is het wel duidelijk dat het voor sommige mensen een bewuste keuze is om mij te negeren. Dat voelt wel heel heftig.”

Volgens Raisa komt dat deels omdat veel mensen een beeld hebben gecreëerd van hoe zij als mens zou moeten zijn om het geloof aan te hangen, en dat beeld is niet positief, denkt ze. „Het jammere eraan is dat niemand uitlegt waaróm ze dat doen, je wordt gewoon aan de kant gezet. Dat maakt het lastig, omdat je moet gissen en het niet snapt.”

‘Ik was heel ijdel, dat is helemaal weg’

Naast dat de reacties nou niet overweldigend positief waren, verandert er ook een hoop aan jezelf als je begint met het dragen van een hoofddoek. Zo was Raisa, zegt ze zelf, erg ijdel. „Tot op het punt dat ik echt gefrustreerd kon raken als iets niet goed zat of ik er niet mooi uitzag. Nu is dat helemaal weg.” Maar dat niet alleen: ook voor de buítenwereld verandert er iets aan jou. En dat heeft Raisa gemerkt.

„Ik merkte dat mensen dingen op een neerbuigende toon gingen uitleggen, alsof ik opeens heel dom was. Ik ervaar ook meer micro-agressies, maar ook dat mensen gewoon straight up heel negatieve dingen zeggen. Dat was zeker niet leuk, dat vond ik heel moeilijk aan het begin.”

Ook beschrijft ze een aanval die ze meemaakte op straat. „Een man schreeuwde ‘je moet bekeren’. Eerst dacht ik dat het per ongeluk was, dat hij met zijn fiets tegen me aanreed, maar daarna zei iemand dat hij in de straat reed, zich omdraaide en op mij inreed”, vertelt Raisa. „Hij probeerde me te grijpen en bleef maar schreeuwen. Ik liep toen toevallig een meeting in, in een gebouw, en toen hebben drie vrouwen hem echt naar buiten moeten duwen om hem weg te krijgen. Dat was drie maanden nadat ik mijn hoofddoek ging dragen. Ik denk dat hij gewoon niet vond dat ik moslim moest zijn, een gevolg van de demonisering van de islam. Mensen die daar vatbaar voor zijn en mentaal niet zo stabiel zijn, ondernemen dan zelf actie.”

‘Eng dat het zo geaccepteerd is om iemand te demoniseren’

Dat de PVV de grootste politieke partij is, baart haar zorgen. „Ik vind het eng dat het zo geaccepteerd is om iemand zo te demoniseren in de maatschappij. De consequenties zijn ook voelbaar. Ik heb ooit een gesprek gehad met meldpunt discriminatie Amsterdam, zij zeiden tegen mij dat de meeste registraties van geweld op straat van vrouwen met een hoofddoek komen. In Nederland wordt daar amper aandacht aan besteed, zelfs op Europees niveau is daar weinig aandacht voor. Het is wel een probleem, maar het wordt niet besproken. Ik denk dat dit probleem alleen maar groter gaat worden.” Hierdoor is ze op straat, zeker in Europa, een stuk alerter.

‘Brengt mij veel rust’

Maar als deze keuze Raisa alleen maar negativiteit en angst bracht, hadden we dit gesprek niet. Raisa zet het dragen van haar hoofddoek namelijk door, omdat het haar vooral veel moois brengt. „Ik heb het gevoel dat ik veel meer contact heb met m’n geloof, wat voor mij veel rust geeft. Ik heb best een stressvolle baan en ik ben eigenlijk altijd klaar om te bidden. Hiervoor had ik soms m’n hoofddoek niet bij me of had ik kleding aan waarin ik niet kon bidden. Ik ben rustiger in m’n hoofd omdat ik vijf keer per dag kan bidden, maakt niet uit waar ik ben. Als ik dat doe, en denk aan hoe ik mijn leven heb omgegooid, besef ik dat ik het leven leid dat ik altijd wilde hebben, maar ik was te bang om de keuze te maken. Ik was te bang voor de negatieve reacties.”

De angsten die ze had, zijn niet uitgekomen. Althans, niet helemaal. „Er is wel negativiteit, maar de mindset die ik nu heb, die weerhoudt je ervan om je daar heel erg op te focussen. Ik focus me meer op dankbaarheid, andere mensen helpen, mijn ouders goed behandelen. Ik kan dat soort waarden niet vergeten, dankzij mijn hoofddoek. Ik ben minder vaak verdrietig, gefrustreerd of boos. Als ik vroeger wist wat ik nu weet, had ik dit op m’n 16e al gedaan, in plaats van me te focussen op er leuk uitzien.”

Meer tolerantie voor moslims

Daarnaast probeert ze in haar werk – ze spreekt bij de overheid, bij bedrijven en geeft les op Nyenrode Universiteit – meer tolerantie voor moslims te kweken. Raisa: „Dat is vooral omdat ik zelf ervaar dat dat niet aanwezig is. Ik wil dat mensen begrijpen dat ik niet haatdragend ben, maar juist heel gelukkig met mijn keuzes. Het heeft een hele positieve invloed op mijn leven. Ik ben helemaal niet gevaarlijk omdat ik die hoofddoek op heb, maar ik ben gelukkig. Ik voel me vrij, ik voel me minder geseksualiseerd, ik kan bidden waar ik wil, voor mij geeft dat mega veel vrijheid.”

„Als ik zou zeggen: ‘Ik mediteer vijf keer per dag’, krijg ik nog net geen applaus. Ik mediteerde vroeger ook heel veel, en toen wilden mensen dat ik ze het leerde. Maar als ik zeg: ‘Ik bid vijf keer per dag’, dan is dat heel anders. Het is een andere woordkeuze, maar de actie is bijna hetzelfde, en toch is de reactie zo heftig.”

Sensitiviteit rond moslim- en jodenhaat

Met de huidige situatie tussen Israël en hamas, voelt Raisa ook spanning en ‘een bepaalde sensitiviteit’. „Ik praat in mijn werk ook over islamofobie, en mensen willen dan soms niet dat ik me uitspreek tegen islamofobie, omdat dat een ‘uitnodiging’ zou zijn om haatdragend te zijn tegen andere groepen. Als moslims veilig zijn, is dat een aanval op de veiligheid van joden, vinden zij. Dat zou niet zo moeten zijn: mijn veiligheid betekent niet dat een ander minder veilig is. Ik wil gewoon veilig zijn omdat ik dat recht heb. Dat heeft niets te maken met iemand anders’ veiligheid. Het feit dat die insinuatie gemaakt wordt, zegt wel heel veel over hoe we kijken naar moslims.”

‘Soms ben je ergens niet klaar voor, maar moet je het toch doen’

Als ik haar vraag naar haar levensmotto, is ze duidelijk: „If you can’t beat fear, just do it scared. Soms ben je niet klaar om iets te doen, maar moet je het alsnog doen. De beloningen zijn vaak heel hoog als je iets nastreeft wat je echt wil. Ik was niet klaar voor de repercussies die het dragen van een hoofddoek zou hebben, maar uiteindelijk was het het meer dan 100 procent waard. Ik ben ontzettend blij dat ik het gedaan heb, ook al was ik er niet klaar voor.”

Koen (34) was verslaafd: ‘Op dieptepunt 7 gram pure coke per dag’