Meike van Zandvoort Lifestyle 4 okt 2021, 21:01

Leestijd: 4 minuten

Veel meisjes en jonge vrouwen hebben last van valse informatie online: ‘Ik ging twijfelen aan mezelf’

Het internet zou een machtige plek kunnen zijn in de strijd voor gendergelijkheid, maar tot nu toe valt dat toch tegen. Terwijl steeds meer meisjes en jonge vrouwen toegang krijgen tot het internet, lopen zij online vaak tegen vooroordelen, vrouwenhaat en stereotypering aan: zo moet je eruit zien, zo moet je je gedragen.

Uit grootschalig onderzoek blijkt dan ook dat meisjes en vrouwen extra hard worden geraakt door deze online mis- en desinformatie. Maar liefst 87 procent geeft aan dat het hun leven negatief beïnvloedt. Drie meiden vertellen aan Metro hun verhaal.

Iedereen krijgt te maken met mis- en desinformatie, maar het onderzoek van The Truth Gap van Plan International laat zien dat het vooral meisjes en jonge vrouwen raakt. „Elke dag worden meisjes en jonge vrouwen online gebombardeerd  met stereotypen over hun lichaam en hoe ze zich zouden moeten gedragen”, vertelt directeur Garance Reus. „Door toenemende digitalisering is het meer dan ooit belangrijk dat meisjes leren navigeren tussen halve waarheden en vooroordelen.”

Veel meisjes te maken met valse informatie online

Mis- en desinformatie raakt meisjes en jonge vrouwen wereldwijd in allerlei vormen: stereotypering, online (seksuele) intimidatie, bodyshaming en bijvoorbeeld leugens en roddels over vrouwelijke politici, wat er weer voor zorgt dat meisjes zichzelf gaan onderschatten. Reus vindt het van groot belang „dat zij niet ontmoedigd raken hun stem te laten horen”, maar dat gebeurt nu nog wel. Eén op de vier meisjes deelt minder snel hun mening en één op de vijf meisjes is gestopt met politiek of maatschappelijk actief zijn.

Het is dan ook niet gek dat 91 procent van de meiden zich zorgen maakt om online mis- en desinformatie. Vooral omdat het in veel gevallen juist meisjes en jonge vrouwen zijn die aangewezen zijn op online informatie over onderwerpen die specifiek hen aangaan. Neem bijvoorbeeld seksualiteit, feminisme, vrouwenrechten en seksuele gezondheidsrechten. Deze onderwerpen zijn vaak in hun directe omgeving (school of thuis) nog taboe. Bijna de helft van de meiden voelt zich daarom ook wel eens gestrest, angstig of zelfs verdrietig door online mis- en desinformatie.

Sara, Alisa en Anne vertellen aan Metro over hoe valse informatie online hun leven (negatief) beïnvloedt.

‘Ik had moeite met mijn zelfbeeld’

Sara (21) komt online mis- en desinformatie vooral op Instagram tegen: „Er wordt bijna altijd gephotoshopt. Ik zit misschien een uurtje per dag op Instagram. Als je dan de hele tijd foto’s ziet van mensen die gephotoshopt zijn, word je daar onzeker door. En het komt niet alleen voor bij de Kardashians, het komt overal voor. Iedereen weet hoe je moet facetunen, het is heel toegankelijk. Daardoor is het ook lastig om te zien wanneer iets nep is, maar omdat ik er zo bewust mee bezig ben, zie ik het vaak wel. Ik denk dat als je er niet bewust mee bezig bent, dat je het dan heel makkelijk kan raken. Vooral bij jonge meisjes, en jongens ook.”

„Nu doet het me niks meer. Ik heb geaccepteerd hoe ik eruit zie, maar ik weet nog wel dat het in de puberteit veel met me deed. Ik kreeg moeite met mijn zelfbeeld, ging twijfelen aan mezelf en lette op alles wat ik deed. Je bent je heel erg bewust van hoe je eruit ziet, terwijl er zoveel leukere dingen zijn om je mee bezig te houden.”

‘Je ziet te weinig vrouwen in de politiek’

Alisa (21) hoort bij de één op de vier meisjes die voorzichtiger is met het uiten van haar mening door wat ze online ziet. En daarbij komen weinig vrouwen aan bod. „Je ziet vaker mannen aan het woord in bijvoorbeeld de politiek of in leidinggevende rollen. Tuurlijk, de laatste tijd gaat dat steeds meer de betere kant op, maar daardoor ga je in een gemengde groep, bijvoorbeeld op school, als vrouw minder snel de leiding nemen. Ik word er terughoudender door. In een kamer vol mannen houd ik sneller mijn mond.”

„Het zou helpen als ik meer vrouwen in leidinggevende rollen zou zien, net als de premier van Nieuw-Zeeland. Ik kijk op naar haar. En niet alleen vrouwen in de top als het gaat om vrouwelijke onderwerpen, maar ook meer meiden die praten over ICT, bijvoorbeeld. Het stereotype vrouw moet worden doorbroken.”

‘Bodyshaming zorgt ervoor dat iemand nog verder afzwakt’

Het stereotype vrouw is iets waar Anne (24) in de afgelopen jaren veel tegenaan gelopen is. Online wordt haar vaak verteld wat mensen van haar vinden en hoe ze er volgens hen uit moet zien. „Laatst plaatste een man een reactie onder mijn bikinifoto: ‘beetje te mollig’. Dat vond ik heel lastig. Mensen hebben niet door hoe dat iemand kan raken. Het is heel makkelijk om vanaf een (nep)account een reactie te plaatsen om iemand zichzelf slecht te laten voelen over het plaatsen van een bikinifoto en over hun lichaam. Ik werd terughoudender met wat ik post en hoe ik mijn lichaam wil laten zien.”

Een paar jaar geleden werd de studente ook lastig gevallen op Twitter. „Ik werd door een jongen getagd bij een foto waarbij je zag dat ik aan een eetstoornis leed. Met de hashtag ‘anorexia’ erbij. Anderen tagden elkaar daar dan weer in. Zo zorg je ervoor dat iemand nog verder afzwakt. Nog steeds zit daar bij mij zoveel emotie achter. Vrienden willen dan helpen door te zeggen dat ik het ‘maar moet laten’, maar is dat niet een manier om het gewoon maar te sussen?”

Nieuwe ster in Expeditie Robinson enne… is er een beetje liefde?