Waarom sommige mensen nóóit sorry kunnen zeggen
Je staart je koppige vriend(in), collega of familielid verbluft aan. Even ga je aan jezelf twijfelen, heb jij het dan toch bij het verkeerde eind? Maar dan herinner je je weer dat deze persoon nóóit zijn excuses aanbiedt. Waarom lijkt het alsof sommige mensen nooit sorry kunnen zeggen?
We zien mensen die koppig voet bij stuk houden vaak als sterke, dominante figuren. Maar is dat eigenlijk wel waar?
Sorry is zwakte?
Het idee dat sorry zeggen zwakte betekent, zit ingebakken in onze samenleving. Denk er maar over na: je ziet het constant voorbij komen in films, series (in NCIS is regel nummer 6 dat je nooit je excuses aanbiedt) en liedjes (Sorry, Not Sorry bijvoorbeeld). Daar blijft het niet bij.
Klantenservices en artsen worden geleerd om geen excuses aan te bieden. Het idee hierachter is dat mensen je excuses zouden kunnen interpreteren als een schuldbekentenis. Dat zou mensen overtuigen om bijvoorbeeld een rechtszaak te beginnen. Maar wanneer je hier dieper over na gaat denken is dat eigenlijk heel gek. Worden mensen niet juist kwader als je géén sorry zegt?
Vind je ‘sorry’ zeggen lastig? Tips!
Onderzoek van de Cornell Universiteit liet al eens zien dat deze gedachte klopt. In de Verenigde Staten zijn er bepaalde staten die zogenaamde ‘spijt-wetten’ hebben doorgevoerd, die aangeven dat een spijtbetuiging geen schuldbekentenis is. Daar blijken rechtszaken over medische fouten 20 procent sneller te worden afgehandeld. Met andere woorden: dat mensen zich gehoord voelen en artsen hun fouten toegeven, is voor de patiënten ook wat waard.
Waarom sommigen het nooit kunnen zeggen
Zelf weten we ook hoe frustrerend het kan zijn als een collega, vriend(in) of familielid te koppig is om excuses aan te bieden. Het ingebakken idee dat schuld een zwakte is en een schuldbekentenis, speelt ook hierin een grote rol. Helaas interpreteren we deze defensieve houding vaak als een teken van psychologische kracht. Ze lijken namelijk voet bij stuk te houden. Maar ze doen dit niet omdat ze sterk zijn – het tegenovergestelde is juist waar.
Ze hebben vaak zo’n lage eigenwaarde, dat ze het psychologisch niet aankunnen om spijt te betuigen, zegt psycholoog Guy Winch op Ideas.Ted. Zijn 3 TED Talks zijn al meer dan 20 miljoen keer bekeken. „Hun verdedigingsmechanismen gaan aan het werk – soms onbewust – waardoor ze ontkennen, de andere persoon aanvallen of de omstandigheden de schuld geven”, legt Winch uit.
Wanneer we zelf wel eens spijt hebben betuigd, weten we dat dit emotioneel ongemakkelijk is en best pijnlijk voor onze ego. Als we genoeg eigenwaarde en zelfrespect hebben, kunnen we zo’n tijdelijke deuk in onze ego best opvangen. Voor mensen die niet veel zelfvertrouwen hebben, geldt dit niet.
Hoe ga je het beste om met iemand die geen sorry kan zeggen?
Dat is ook waarom je nog zo gefrustreerd je argumenten duidelijk kan maken, maar de ander maar niet kan bereiken. Hoe kun je het beste omgaan met dit soort mensen? „In deze situaties kun je het best je punten zo kalm en overtuigend mogelijk maken”, legt Winch uit. „Wanneer de discussie onproductief wordt – ze geen bijvoorbeeld feiten betwisten – trek je je terug.”
Ook wanneer ze zijn gekalmeerd hoef je geen excuses te verwachten, maar ze kunnen wel andere tekenen laten zien die erop wijzen dat ze spijt hebben. Ze zijn dan bijvoorbeeld extra aardig of bezorgd. „Dat is hun manier om onbewust te proberen de relatie met ons te herstellen op een manier die niet bedreigend is voor hun ego”, vertelt Winch.
Mensen veranderen niet zomaar
Je weet nu waar het gedrag vandaan komt, hoe frustrerend dat ook kan zijn. Je weet dus ook dat deze mensen nooit zomaar zullen veranderen. Het enige wat je verder nog kan doen is dat te accepteren. Herinner jezelf dat onder hun koppige uiterlijk en soms kwetsende woorden een kwetsbaar persoon zit die jouw empathie wel kan gebruiken.
Sorry zeggen? Ook Mark Rutte en Hugo de Jonge lukte het de vorige maand niet. En Diederik Gommers vond dat maar raar.