Bedrock.nl Lifestyle 24 mrt 2020, 12:40

Leestijd: 3 minuten

‘We leven in een maatschappij waarin we heel vaak ‘aan’ staan’

Door gezonde spanning en een beetje stress worden we scherp, verbetert ons geheugen en zijn we meer gefocust, volgens de GGZ. Maar op de lange termijn is stress ongezond en schadelijk voor je lichaam en geest.

Om te ontdekken hoe je het beste met stress kunt dealen, spraken Lisanne en Rosa van Bedrock met Thijs Launspach. Hij is onder meer psycholoog, expert op het gebied van stressmanagement en auteur van verschillende boeken. Zijn nieuwste boek, Werk kan ook uit, verschijnt dit voorjaar.

Wat gebeurt er precies als je stress hebt?

„Stress is een heel oud gevoel. We kennen het allemaal wel, bijvoorbeeld als je op de snelweg rijdt, iemand een rare beweging maakt en je direct moet reageren. Een fight-or-flight reflex. Dat betekent dat je zonder erover na te denken direct in de alarmstand staat. Een oud systeem dat ons duizenden jaren heeft geholpen. Maar de omstandigheden waarin we nu leven zijn veranderd. We hebben hetzelfde systeem als vroeger, maar andere problemen. Denk aan deadlines en conflicten met je baas. Ons lichaam reageert nog op dezelfde manier. Dat is lastig, want je moet zulke problemen juist oplossen door goed na te denken en niet door weg te rennen. Een beetje stress kunnen we best aan en is handig, maar we leven in een maatschappij waarin we heel vaak ‘aan’ staan. We geven onszelf weinig hersteltijd en rust tussen periodes van stress en dat is slecht voor je gezondheid. Je moet dus goed herkennen wat jouw alarmsignalen zijn, zoals irritaties of vergeetachtigheid. Als je die signalen negeert, begint het vervelend te worden. Je wordt eerst moe, overwerkt of krijgt paniekgevoelens. Ga je daar maanden mee door, dan trekt je lichaam aan de noodrem. Dat noemen we een burn-out. Je stress-systeem raakt geblesseerd. Dat gaat makkelijk ‘aan’ en niet zo makkelijk ‘uit’. Mensen met een burn-out ervaren redelijk normale situaties dan als heel stressvol.”

Is een burn-out het grootste probleem rond stress?

„Een groot probleem, maar niet per se het grootste. Het CBS heeft onderzocht dat 16 à 17 procent van de mensen klachten hebben die duiden op een burn-out. Dat zijn een miljoen mensen. Onder millennials en in de zorg en het onderwijs is dat nog net even wat hoger. Daarnaast wordt jarenlange en te hoge mate van stress geassocieerd met hartproblemen, ernstige gezondheidsklachten en mentale problemen. Op de lange termijn is het niet goed om te veel stress te hebben, ook al krijg je er nu geen burn-out van."

Waar is stress dan wel goed voor?

„Je hebt enige mate van stress nodig om je doelen te behalen. We noemen dat gezonde spanning. Dat is waarom ons lichaam een klein beetje van het stresshormoon cortisol aanmaakt gedurende de dag. Je hebt spanning nodig om optimaal te presteren en dingen te gaan doen. Het zorgt ervoor dat je gemotiveerd bent, doelen gaat stellen en wakker en alert bent. Er bestaat zoiets als een optimaal spanningspunt waarop je net niet té gespannen bent. Daar kun je niet de hele dag in werken, maar enige spanning is goed om jezelf te motiveren."

Benieuwd naar het hele gesprek? Beluister Bedrock Talks op Spotify of iTunes.