Tosca de Jong Lifestyle 7 jan 2020, 16:14

Leestijd: 5 minuten

Hooikoorts is meer dan alleen een beetje snotteren

Hooikoorts. Dat is toch iets met snotteren in het voorjaar? Voor sommigen wel. Anderen zijn er sinds afgelopen kerst al (dood)ziek van.

Durfde jij ook niet naar buiten tijdens de feestdagen omdat je bang was niezend en koortsachtig aan het kerstdiner te zitten? Dan hoor jij bij de groep waar ik ook onder val: mensen die extreem last hebben van hooikoorts én daar nu al last van hebben. Het hooikoortsseizoen trapte zich namelijk rond de kerstdagen af. Met ‘last’ bedoel ik niet een beetje snotteren en ogen die tranen, maar het hebben van urenlange niesbuien, futloosheid en extreme vermoeidheid.

Het begrip ‘hooikoorts’ kan voor mensen die er geen last van hebben nogal vaag zijn. Vaak wordt het afgedaan als een ‘verkoudheid’. Voor sommigen is het inderdaad te vergelijken met verkoudheidsklachten, maar er bestaan ook echte hooikoortsslachtoffers. Als ik in aanraking ben geweest met een paar pollen dan word ik daar binnen een paar minuten letterlijk ziek van. Werken gaat dan niet meer. Het enige wat ik kan doen is in bed gaan liggen en niet meer buiten komen.

Heftigere klachten

Volgens allergoloog Theo Roovers zijn de klachten van een hooikoortspatiënt heftiger dan die van een astmapatiënt. Hij erkent dat hooikoorts voor veel mensen (hij schat ruim een miljoen) meer is dan een beetje niezen. „Je kunt niet meer goed ademen, je raakt benauwd, slaapt slecht en je kunt je niet meer goed concentreren. Hooikoortsklachten leiden ook tot economische effecten omdat patiënten niet naar hun werk kunnen.” Roovers vindt dat (huis)artsen verder moeten kijken ‘dan alleen een niesbui.’ „Patiënten krijgen niet altijd de compassie die ze zouden moeten krijgen. Je ziet niet altijd aan iemand hoe heftig de klachten zijn.”

Door het zachte winterweer staan de hazelaarstruiken volop te bloeien. Dat is vrij vroeg, want ‘normaal’ begint de hazelaar daar pas in januari mee. Bloeiende hazelaars herken je aan de geelgroene ‘katjes’. De pollen van die katjes komen vrij als het droog is en er wind staat. Mensen die niet allergisch zijn voor de pollen van bomen en struiken hebben nu nog nergens last van. Later in het jaar beginnen de grassen en (on)kruiden te groeien, ook daar kunnen mensen goed ziek van worden.

„Er is een sterke relatie is tussen de weersomstandigheden en de pollenconcentratie. De pollen van de hazelaar komen er nu massaal uit. Regen is de oplossing, als de katjes nat zijn komen er ook geen pollen vrij. Het weer is nu heel wisselvallig. Als het droog en zacht blijft dan begint het weer”, legt bioloog Maurice Martens uit.

‘Stel je niet aan’

Martens weet hoe erg de klachten kunnen zijn. „Iemand die hooikoorts heeft weet het, maar anderen denken als snel ‘stel je niet zo aan’. Helaas kan de ellende kan heel ernstig zijn.” Zo’n 25 procent van de Nederlanders heeft enige tijd last van pollenallergie. Volgens Martens is het niet zo dat steeds meer mensen er last van hebben. „Het is tegenwoordig wel beter vast te stellen. Vroeger werd het afgedaan als een ‘zomergriepje’. Nu is het duidelijk dat je er zelfs het hele jaar last van kan hebben.”

Of de vroege klachten een direct gevolg zijn van de opwarming van de aarde wil Martens niet met zoveel woorden zeggen. Maar omdat koude winters uitblijven begint de natuur sneller te groeien en bloeien. „Een lauwe herfst is stimulerend. In Maastricht stonden eind november de eerste elzen al in bloei. De planten reageren nou eenmaal op het weer.”

Anders dan bij andere ziekten en aandoeningen bestaat er voor hooikoortspatiënten geen patiëntenvereniging. „Het lijkt alsof hooikoorts niet echt serieus wordt genomen. Er wordt ook weinig onderzoek naar gedaan. Het heeft al met al een beetje een suf imago”, vertelt Arno Vlooswijk eigenaar en uitgever van de website Pollennieuws, waarop dagelijks wordt bijgehouden hoeveel pollen er in de lucht hangen.

Verhuizen

Volgens Vlooswijk moet er zeker niet te lichtzinnig over de klachten worden gedacht. „Er zijn mensen die zelfs hun beroep niet meer kunnen uitvoeren. Ik hoorde laatst een verhaal over een vrouw die naar Australië was verhuisd.” Australië is ver genoeg om er van gevrijwaard te zijn, want de pollen die in Nederland rondvliegen kunnen ook uit andere Europese landen komen. „Uit Scandinavische landen bijvoorbeeld. Het houdt zeker niet op bij de grens.” Ik als ervaringsdeskundige herken dit als geen ander. Turkije bleek ook ver genoeg. Ik woonde er drie jaar en heb nooit last gehad van welke boom of plant dan ook.

Nu is emigreren ietwat overdreven, maar wat kun je naast het slikken van medicijnen nog meer doen? „Het weer vooral goed in de gaten houden. Ga ’s ochtends naar buiten en niet ’s middags. En kijk uit dat er niet te veel pollen je huis binnen komen. Verder is het vooral hopen op een ouderwetse Hollandse winter met kou en sneeuw”, vertelt Martens.

Een andere optie is immunotherapie. Een therapie die 3 tot 4 jaar duurt en waarbij je injecties toegediend krijgt. De therapie werkt niet bij iedereen. Maar het kan de klachten wel verminderen en in het beste geval voorkomen. „Als je er structureel last van hebt, raad ik deze therapie zeker aan. Je moet het wel een aantal jaar volhouden, maar de slagingskans is groot”, aldus allergoloog Roovers.