Sanne van Rij Lifestyle 24 jan 2019, 08:00

Leestijd: 4 minuten

Waarom dichten opeens de (Instagram)mode is

Pas op, nieuwe Dichter des Vaderlands: de jonge, digitale dichters zijn in opkomst, die metaforen warempel weer echt hip lijken te maken.

Frisse wind

Tik ‘versjes’ in bij Instagram en de keuze is reuze – van accounts die ongemakkelijke taferelen in ’t dagelijks leven beschrijven (over blauwe plekken na een tequilanacht, bijvoorbeeld) tot digitale dichters die liever over romantische zaken pennen, zoals wilde zomernachten en slenteren langs de zee. Die rijmende liefdescategorie kennen we al een tijdje, wat nieuwer is: jonge mensen die Instagram als platform gebruiken om hun woorden tentoon te stellen. Niet dat de onderwerpen daarmee altijd jeugdig zijn: er worden geregeld ‘klassieke’ dichtthema’s aangesneden, zoals liefde, gemis, u noemt ’t maar, maar de insteek is vaak anders, moderner, persoonlijker ook. Geen lappen tekst, maar oneliners of woordspelingen. Teksten worden ter afwerking in een aansprekend lettertype gegoten, vergezeld door frisse illustraties of foto’s.

Tikken over fomo

Niet zelden wordt er juist wél over hedendaagse beslommeringen gedicht: rake woorden over fomo (laat dat nou eens gaan!), het lijden aan ‘selfites’ (en hoe narcistisch dat eigenlijk is) en over one night stands waarbij de persoon in je bed ’s ochtends, eh, zo snel mogelijk weg mag gaan. Wat de insteek ook is: het werkt. Veel accounts hebben duizenden volgers, al dan niet meer, en dat aantal blijft alleen maar stijgen. Rijst de vraag: wordt het geschreven woord in digitale tijden nou opeens júist weer hip?

Niet meer elitair

Het antwoord is ja, als we Rachad Debdoubi (29) mogen geloven. Hij post al zo’n vier jaar gedichten op zijn Instagramaccount, eerst anoniem (want: toch best eng), maar later onder zijn eigen naam. De toenemende populariteit van dichten is een veelbesproken onderwerp in zijn kring. „Poëzie had vrij lang een elitair karakter: het moest heel erg volgens de regels gaan. Dat is jammer, want het Nederlands is een speelse taal waarin je veel zaken creatief kan verwoorden. ‘Nieuwe’ dichters proberen nu die oude barrière te doorbreken en te zeggen: poëzie is écht niet alleen maar voor een bepaald soort klasse of mens. Iedereen kan zijn kracht hierin terugvinden. Dat die overtuiging steeds meer begint te landen, zie je bijvoorbeeld terug aan festivalprogramma’s, waar steeds meer poëten in worden opgenomen.”

View this post on Instagram

A post shared by Rachad Debdoubi (@rachad.debdoubi)

De wereld in duigen

Het laten varen van die regels is één, maar ‘t feit dat dichters hun werk op sociale platformen zoals Instagram posten, draagt ook een flink steentje bij aan de toegankelijkheid, aldus Debdoubi. „Af en toe lijkt het alsof dit de tijd is waarin de wereld in duigen valt. Het is dan heel fijn om een platform te hebben waarop je over dingen kan praten als een soort uitlaatklep voor die problematiek. Tegenwoordig zit er ook meer ‘social justice’ in poëzie. Er worden dingen aan de kaak gesteld die in vroegere tijden taboe waren, zoals mentale ziekten. Als dat dan ook nog eens op ’n aantrekkelijke, niet al te technische manier wordt opgeschreven, kan dat veel herkenbaarheid voor mensen opleveren.”

View this post on Instagram

A post shared by Rachad Debdoubi (@rachad.debdoubi)

Hoe makkelijker, hoe beter

Ook Bas Derks (25) speelt flink in op die herkenbaarheid. Hij schrijft ‘verhaaltjes in ellenlange captions of mierzoete gedichtjes’, en je kan ‘m gewoon appen, mocht je dat willen: zijn telefoonnummer staat in zijn Instagrambiografie. Lange tijd kon je Bas zelfs één woord op Whatsapp sturen: dan maakte hij daar een gedicht van. Dat doet hij inmiddels niet meer (er kwamen wel héél veel aanvragen binnen) maar hij publiceert zijn teksten nog steeds in Whatsappvorm. Die gecreëerde interactie is een van de redenen waarom hij inmiddels zo’n 5200 volgers heeft. Maar dat is het niet alleen: zijn gedichten zijn ook ‘lekker makkelijk, je weet precies wat er staat’. Hij vertelt dan ook een hekel te hebben aan onberijdbare teksten: „Ik schrijf graag over maatschappelijke kwesties, zoals #MeToo, maar ook persoonlijke zaken, zoals internetdaten. Die dingen kan je heel onbegrijpelijk opschrijven, maar dat is helemaal niet nodig. Een van mijn voorbeelden is Annie M.G. Schmidt, juist vanwege de toegankelijkheid van haar gedichten.”

View this post on Instagram

A post shared by Bas Derks – van Steenbergen (@scharminkel)

Digitaal dichten op de typemachine

Derks wijt de toename van moderne dichters aan het wegvallen van een uitgever. „Vroeger zat er altijd een persoon tussen jou en je gedicht. Dan krijg je dus alleen maar van die poëtische hoogstandjes waar geen touw aan vast te knopen is. Nu kan iedereen supermakkelijk zijn kunsten delen, al doen veel mensen het ook wel op dezelfde manier. Veel Instagrammers tikken hun tekstjes bijvoorbeeld op een typemachine om daar vervolgens een foto van te maken, wat dan wel weer grappig is: niemand doet meer écht iets met zo’n ding, toch?”

View this post on Instagram

A post shared by Bas Derks – van Steenbergen (@scharminkel)