Ciana Mayam Lifestyle 14 dec 2018, 05:00

Leestijd: 5 minuten

Magische kerst voor dove kinderen

Speciaal voor deze kerst hebben de elfjes van de kerstman iets speciaals voor dove kinderen gemaakt.

Je moeder die luidkeels meezingt met Mariah Carey, hopend dat ze dit jaar wel alle tonen haalt. Of cadeaupapier dat wild uit elkaar wordt gescheurd door je kleine neefje. Dit zijn de momenten die kerst onvergetelijk maken en een glimlach toveren op je gezicht. Voor dove kinderen is kerst een hele andere ervaring. Alle geluiden van de feestdagen ontbreken. Geen rinkelende bellen van de kerstman’s slee die magie voorspelt. Geen bulderend gelach vanuit de woonkamer die laat weten dat opa er is. Dove kinderen groeien op in een stille wereld. Ze bouwen vaak een taalachterstand op, omdat zij de koppeling tussen geschreven woorden en klanken niet kunnen maken. Maar daar heeft Huawei, met een beetje magie van de kerstman, iets op bedacht. Metro vloog naar het magische winterwonder (Lap)land om dit kerst mirakel van dichtbij mee te maken.

Bedtijd

Een verhaaltje voorlezen voor het slapen gaan. Een intiem moment die je als ouder hebt met je kind. Met het voorlezen van boeken leren kinderen, tussen de vier en acht jaar, elke dag nieuwe woorden. Maar voor dove kinderen is dit een stuk moeilijker. Daarom ontwikkelde Huawei een unieke app die werkt op basis van artificial intelligence (AI). Met de app StorySign kunnen kinderen zelf, en met hun ouders, leren lezen. Dankzij de kracht van AI en de avatar ‘Star’, een tomboy met grote vriendelijke ogen en twee blauwe knotjes, vertaalt StorySign populaire kinderboeken in perfecte gebarentaal. Pagina voor pagina, in tien verschillende talen. Dat deze taal door middel van AI kan worden uitgelegd, is volgens Huawei revolutionair. De app is in Nederland ontwikkeld voor het kinderboek ‘Waar is Dribbel?’, maar de codering staat open zodat er in de toekomst meer boeken gebruik kunnen maken van de technologie op alle merken telefoons. „We creëren hiermee de mogelijkheid om de wereld van boeken toegankelijker te maken voor jonge kinderen”, vertelt Peter Gauden, Global Senior Product Marketing Manager bij Huawei. Een voorzichtige glimlach verschijnt op zijn gezicht. ,,Ik was zelfs een beetje nerveus bij het geven van deze presentatie. Ik realiseerde des te meer hoe bijzonder dit project is en hoe belangrijk dit is voor dove kinderen. Ze krijgen hiermee toegang tot een wereld van boeken waarin ze op hun eigen tempo leren lezen.” En dit allemaal terwijl ze gewoon bij hun ouders op schoot zitten. Ze hoeven de app alleen te richten op de pagina en AI doet de rest. „Met StorySign leren dove kinderen de connectie tussen woorden, grammatica en gebarentaal. AI herkent en vertaalt de tekst in gebarentaal. Het heeft een voorspellende werking, net als een brein.”

Gebarentaal is meer dan alleen gebaren. Het bestaat voor 70% uit gezichtsuitdrukkingen en lichaamstaal. Het ontwikkelen van de avatar Star was dan ook een uitdagende klus, vertelt Neil Palmer, creative Director bij Aardman Animations, een animatiebedrijf dat verantwoordelijk is voor de veelgeprezen Britse komedieserie ‘Wallace & Gromit’. Verschillende gebarentaal sprekers van over de hele wereld werden in een catsuit met sensoren gehesen om hun gedrag tijdens de vertaling te documenteren. Een ontzettend complex systeem, volgens Palmer. „Elke minuscule beweging werd vastgelegd en via een livestream op een groot scherm getoond.” Op dat scherm zie je hoe avatar Star alle gebaren, mimiek en bewegingen kopieert om de juiste vertaling te weergeven. Zelfs de kleinste knik of glimlach. „Elke taal had een ander karakter. Een woord heeft niet alleen tien verschillende gebaren maar ook tien verschillende houdingen en gezichtsuitdrukkingen”, vertelt hij enthousiast. Toch zijn er ook veel gelijkenissen te vinden tussen de talen. „Vertalers uit verschillende landen konden verrassend snel met elkaar communiceren door middel van gebarentaal. Iets waar wij veel langer over zouden doen, als we alleen op taal waren aangewezen.” Palmer was erbij toen de dove ouders en kinderen de StorySign app voor het eerst konden gebruiken. „Ik hield het niet droog. Het was zo bijzonder om te zien hoe de gezichten van de kinderen én ouders oplichtte. Star is een soort superheld voor ze. Ik voel me trots en nederig dat ik hier onderdeel van mag uitmaken.”

In hokjes denken

Topmodel Kim Feenstra vindt de app StorySign fantastisch. Als kind had ze een zwaar auto-ongeluk waarbij ze slechthorend werd aan beide oren. Ze heeft nu twee gehoorapparaatjes die zo minuscuul zijn dat je ze amper ziet. „Als je doof of slechthorend bent, word je al snel in een hokje geplaatst. Alsof je iets abnormaals hebt of zielig bent.” Maar al snel wordt duidelijk dat nobody puts baby (of Kim Feenstra) in the corner. Als kind leerde zij snel van zich afbijten als kinderen haar wilde pesten om haar uitspraak. „Als doven praten, klinkt het heel ‘beurs’ omdat zij zichzelf niet horen. Daardoor zat ik als kind vaak in mijn eigen wereld, en nu nog. Met StorySign leren kinderen sneller lezen en voelen zij zich minder buitengesloten.” Wat belangrijk is, aangezien dove kinderen vaak hoog sensitief en creatief zijn. „Ik kan bijvoorbeeld echt heel goed ruiken”, lacht ze. „Slechthorende of dove kinderen zijn dus absoluut niet beperkt.” Feenstra hoopt dat meer kinderboeken zich aansluiten bij StorySign en dat er meer avatars als Star komen waar de kinderen uit kunnen kiezen. ,,Als een soort ‘Sims’, waar je ook je karakter zelf kunt samenstellen. Dat er keuze is uit verschillende geslachten en huidskleuren. Dan kunnen kinderen zelf kiezen door wie ze worden voorgelezen.” Nu maar hopen dat de ‘kerstman’ de Metro leest en via www.storysign.com een donatie doet om dove kinderen, samen met belangenorganisatie Fodok, te helpen met hun taalontwikkeling…