De verhalen achter Amsterdamse street art
Wie kent ze niet? De street art van Eberhard van der Laan met zijn ‘Damsko Strijder’-sjaal op de Wibautstraat en de afbeeldingen van Abdelhak Nouri die opdoken na zijn tragische ongeval. Maar Amsterdam kent natuurlijke talloze soorten street art, die vaak een mooie betekenis hebben. Rosa Lee Szarzynski
Doctor H. Colijnstraat
Dulce Hogar – beter bekend onder de kunstenaarsnaam Stinkfish – ontwierp deze muur in april 2015 op basis van een foto die hij in 2013 in Nepal maakte. Dulce maakt vaker foto’s waarvan hij vervolgens street art maakt in een andere stad. In dit kunstwerk verwijst hij naar migratie en gelijkheid. De vader die zorgt voor zijn zoon staat in contrast met de gebruikelijke zorg van moeder-zoon. Dit kunstwerk is voor hem extra speciaal aangezien het staat in Amsterdam Nieuw-West, een buurt waar veel verschillende nationaliteiten zijn.
Burgemeester Fockstraat
De vrouw met baby is in 2012 gemaakt door kunstenaar Alaniz. Ze maakte de street art nadat ze gevraagd werd om een kunstwerk te maken voor deze plek. Alaniz liet zich inspireren door één van de vrouwen die in de buurt van het kunstwerk woont. Het representeert Moeder Natuur en Pachamama. Het gaat in de basis ook over een moeder die geen idee heeft van al het onrecht wat haar wordt aangedaan. Ze blijft bezig om anderen het beste te geven wat ze heeft zonder dat ze daarvoor iets terug verwacht.
NDSM-terrein
Street art-kunstenaar Mineki heeft een fascinatie voor hoe mensen geconditioneerd raken door het gebruik van social media als Instagram. Ze zag hoe het humeur van haar omgeving veranderde wanneer zij minder likes kregen dan verwacht en hoe ze extra opgewonden werden als hun post een succes was. In de basis betekent deze muur ‘no likes, no heart’. Mineki denkt dat als we ons meer focussen op onszelf en leren om niet afhankelijk te zijn van social media dat dan een ‘like’ voor jezelf genoeg is om tevreden te zijn.
Voetboogsteeg
Het duo Icy and Sot lieten zich voor dit werk inspireren door het protest over ongelijke vrouwenrechten in hun geboorteland Iran. De boerka verhult de identiteit van de moslima. Alleen haar ogen zijn zichtbaar, die drukken een gevoel van hulpeloosheid uit. De kunstenaars gebruiken hun werk vaak om maatschappelijke thema’s kenbaar te maken.
Achter The Studenthotel Amsterdam, Wibautstraat
Street artist Nils Westergard ontdekte onlangs de betekenis van een sluier, wat het wel en niet doet voor zowel de drager als kijker. We worden bestookt door advertenties waarop het haar van vrouwen hun gezicht verbergt, op een manier waardoor ze mysterieus en verleidelijk eruit zien. Volgens de maker is haar op verschillende manieren een sluier en kan het ons beschermen of verstoppen, zelfs als we blind zijn. Voor deze street art nam hij als onderwerp ‘blind zijn door je eigen haar’, wat normaal is voor vrouwen in de afgelopen decennia. Wanneer zij probeert om naar de lucht te kijken, ziet ze niets en wij haar niet. Het houdt de wereld uit haar buurt en haar uit het zicht van de wereld.
Kromme Waal
De Ierse street artist KARMA maakte deze muurschildering in 2011, nadat Ai Weiwei in datzelfde jaar gevangen werd genomen vanwege zijn kritiek op de Chinese staat. In de loop der jaren moest de muur opnieuw gestuct worden in verband met scheuren in de muur, het kunstwerk verdween. Inmiddels is het werk vervangen. De street art is een steunbetuiging aan Weiwei en zal er aan bij moeten dragen dat hij zich weer vrij en veilig voelt. De tekst ‘I Did It My Wei Wei’ refereert naar het strijdlustige karakter van de activist.
Diverse plekken, voornamelijk in het centrum
Sinds 1998 is er een beweging die Space Invaders plaatst. De figuren zijn gebaseerd op de buitenaardse wezens uit de gelijknamige videogames. De street art is voornamelijk bedoeld om mensen te verrassen. Wat begon in Parijs groeide al snel uit tot andere grote steden als Barcelona, Berlijn en Marrakesh. En ook in Amsterdam zijn ze te zien op verschillende bruggen en straathoeken. Oorsponkelijk waren er in de stad zesentwintig, maar in de loop der jaren zijn er talloze mozaïeken verwijderd door o.a. de gemeente. Enkele plekken waar je ze nog kunt bekijken zijn: de Utrechtsestraat, Lauriergracht, Berenstraat en Sint Antoniebreestraat.
Trompettersteeg
In de smalste steeg van Amsterdam: de Trompettersteeg, prijkt sinds 2016 een wand waarop meerdere keren staat ‘NO FUCKING PHOTOS’ met daarbij het stadswapen. Beazarility en Sjem Bakkus gaven de steeg een metamorfose op verzoek van de ondernemers van het Oudekerksplein. De tekst is een verwijzing naar de prostituees die op de Wallen werken, die vaak tot vervelends aan toe geconfronteerd worden met toeristen die ongewenst foto’s maken. Hiermee hopen de makers en ondernemers dat er meer respect komt voor de prostituees. Vorig jaar was de street art genomineerd voor de Dutch Street Art Awards in de categorie ‘Best Massage’.
Om de hoek bij de Wibautstraat
De Londense kunstenaar D*Face – ook wel Dean Stockton – maakte in samenwerking met Vroom & Varossieau in 2016 deze street art voor The Student Hotel Amsterdam. Hij liet zich inspireren door de Amerikaanse pop-artkunstenaar Roy Lichtenstein. Zijn doel is om te laten zien dat je altijd verder moet kijken naar wat jou en je omgeving bezighoudt, in plaats van naar de beelden die we uit de media krijgen over materialisme en beroemd zijn. In D*Face zijn werken zie je soortgelijke beeldspraken uit de comics van de jaren vijftig, altijd met een duistere twist. Zo ook bij dit kunstwerk met de tekst ‘I feel so incomplete’, dat geïnspireerd is op vrouwelijke comics.
Oudemanhuispoort
In 2014 gebruikte Banksy de hashtag #WithSyria om het drie jaar durende conflict in Syrië onder de aandacht te brengen. Vervolgens paste hij versies van zijn ‘Balloon Girl’ aan door ze een hoofddoekje en ander kleding te geven. Vanwege de restauratiedienst van de UvA is de aangepaste ‘Balloon Girl’ verdwenen. Het oorspronkelijke ballonenmeisje is gebleven, net als de ballon. Of het werk echt van Banksy is, blijft tot op de dag van vandaag een mysterie.