Zo scoor je als consument schone en eerlijke kleding
„Hello, this is a message from the sewer of this piece of clothing”, begint de tekst op de briefjes in kledingstukken van de Primark-vestiging in Tilburg. Het is een stille protestactie van drie studenten die de misstanden in de kledingindustrie aan de kaak willen stellen. Hoewel er wel iets lijkt te gebeuren in de duurzame kledinghoek, is er nog heel veel te behalen. Zijn we op de goede weg? En hoe draag je als consument bij aan betere arbeidsomstandigheden voor de mensen die jouw kleding maken? Metro sprak met Tara Scally van Schone Kleren Campagne.
„Het is heel hard trekken”, geeft Scally toe. „We hebben te maken met een hardnekkige groep kledingmerken en bedrijven die winst op nummer 1 zetten. Aan de andere kant zien we ook dat veel consumenten betrokken zijn en het anders willen. Bedrijven moeten antwoorden hebben, dat staat echt wel op de agenda.”
Concrete actie
Er is concrete actie nodig en die is in de afgelopen jaren wel ondernomen. Bijvoorbeeld met het Bangladesh-akkoord, waarmee in vijf jaar tijd duizenden fabrieken veiliger gemaakt zijn. De aanleiding voor het akkoord was een aantal rampen waarbij duizenden mensen omkwamen. „Er lag een lijst met afspraken klaar, maar die zou pas in werking treden als er minstens vier bedrijven hadden getekend”, vertelt Scally. „Toen gebeurde de ramp in Rana Plaza in Bangladesh waarbij 1134 mensen om het leven kwamen. De lijst met bedrijven die het akkoord tekenden werd hierdoor snel langer.“
In de kledingindustrie wordt er helaas ook een hoop beloofd, maar weinig gedaan. Het convenant Duurzame Kleding en Textiel is daar een voorbeeld van. Dit convenant, gesteund door onder meer de overheid, bedrijven, ngo’s en vakbonden gaat over duurzaamheid in de breedste zin van het woord. „Dat bestaat op 4 juli twee jaar, maar in die tijd is er heel weinig gebeurd”, is Scally van mening. „Dat komt omdat het zo vrijblijvend is. Bedrijven mogen hun eigen doelen bepalen en brengen zelf in kaart hoe ze te werk gaan. Maar tot nog toe is er bar weinig over naar buiten gekomen. Je hoort dingen over ‘plannen maken’ en ‘werkgroepen’. Er wordt gepraat over lonen, maar er wordt niets aan gedaan. Het is hoog tijd om te gaan betalen en om transparant te zijn over de arbeidsomstandigheden.”
Duurzame kledingindustrie
Voor de consument lijkt je steentje bijdragen aan een duurzamere kledingindustrie niet zo klip en klaar, maar met een beetje verdieping kom je al snel aan antwoorden. Scally: „Wij zeggen altijd: je kunt er vanuit gaan dat 99 procent van de kleding niet ‘schoon’ is. Als je 3 euro voor een shirt betaalt, kun je je afvragen hoe realistisch het is dat het onder eerlijke omstandigheden is vervaardigd. Je moet goed en gericht zoeken naar merken die dat wel doen en ja: dat zijn ook merken die je tegenkomt in de winkelstraten.”
Goed zoeken dus, maar daar zijn absoluut hulpmiddelen voor. Zoals de Fair Wear Foundation, waar onder meer de merken Expresso, Claudia Sträter, Filippa K en Acne Studios, maar ook het goedkopere merk Takko lid van zijn. Deze organisatie helpt bedrijven wereldwijd om vooruitgang te boeken op het gebied van duurzaamheid. Doen ze dat niet, dan worden ze lid af. Op de website van de Fair Wear Foundation kun je zien welke merken zich hierbij hebben aangesloten en in welke mate ze duurzaam zijn.
Net zoals energielabels
Rank A Brand heeft zo’n zelfde lijst, maar er is een wezenlijk verschil tussen de twee. Waar Fair Wear Foundation lokale teams op kledingfabrieken afstuurt om de omstandigheden te checken, zijn ze bij Rank a Brand afhankelijk van informatie die de merken zelf leveren. De laatste check die zij deden is wel al een tijdje geleden, weet Scally, maar er komt er binnenkort weer een. Hoe kun je concreet met de scores van kledingmerken omgaan? Door ze te behandelen als energielabels. „Ik ken mensen die hebben besloten om enkel kleding van merken met A- en B-rankings aan te schaffen, alles wat daaronder zit, laten ze links liggen.”
Daarnaast ziet Scally steeds vaker mailtjes binnenkomen van consumenten aan bedrijven, waarin Schone Kleren Campagne ge-cc’t wordt. „Zo ontvingen we laatst een mailtje gericht aan Hudson’s Bay. Daar stond in: ‘heel leuk dat jullie naar Nederland komen, maar waarom zijn jullie geen lid van het Bangladesh-akkoord?’ Dat zijn ook dingen die helpen. Tot slot helpt het volgens Scally ook om gewoon in de winkel zelf vragen te stellen. „Al weet het personeel het antwoord op je vragen niet, je geeft daarmee wel een signaal af dat je dat als klant belangrijk vindt.”