Jessica Heijmans Lifestyle 15 okt 2017, 10:00

Leestijd: 5 minuten

Dit is waarom je het altijd koud hebt

Drie lagen kleding, een dikke sjaal, verwarming op standje bejaardenhuis, maar toch heb jij het nog steeds koud. En dat terwijl je partner erbij loopt alsof het hoogzomer is. Hoe is dit mogelijk?

Dat je een koukleum bent is duidelijk, maar waarom dat het geval is, is je nog steeds niet duidelijk. Hierbij een aantal fysieke en mentale redenen waarom jij het altijd zo snel koud hebt:

Je bent een vrouw

Ja, vrouwen hebben het daadwerkelijk kouder dan mannen. Het vrouwelijke hormoon oestrogeen verstoort de bloedstroom naar de zogeheten extremiteiten, zoals de handen, voeten en oren „Vrouwen voelen temperatuurwisselingen intensiever”, verklaart professor Mike Tipton aan The Daily Mail. Bovendien fluctueert de kerntemperatuur van een vrouw gedurende de menstruatiecyclus, van 36.9 naar 37.4 graden. Bij mannen blijft de lichaamstemperatuur stabiel.

Je hebt een hogere lichaamstemperatuur

Dit klinkt wat tegenstrijdig, maar let op. Vrouwen zijn beter in het behouden van warmte en dat betekent – gek genoeg – dat ze het kouder hebben. Zij hebben hun vetvoorraad beter verdeeld en kunnen hun bloed makkelijker naar hun belangrijkste organen sturen, stelt wetenschapper Mark Newton „Dat heeft weer invloed op de mate waarmee bloed naar de handen en voeten wordt gestuurd, legt professor thermofysioloog Hein Daanen uit aan Metro. Hoewel de kerntemperatuur iets hoger ligt bij vrouwen, is de gemiddelde temperatuur van de handen 2.8 graden lager en voel je je dus kouder.

Je hebt weinig spiermassa

„Spieren produceren veel warmte”, legt thermofysioloog Coen Bongers van het Radboudumc uit. „Je hebt het dus sneller warm als je meer spiermassa hebt.” Niet alleen vrouwen hebben minder spiermassa, dit geldt ook voor mensen met een slechtere gezondheid en ouderen. „Door inspanning blijft je metabolisme (stofwisseling) een tijdje verhoogd en zijn de spieren actief. Dit houdt ook nog even aan nadat je bent gestopt.” Een actieve leefstijl kan dus zorgen voor meer warmte.

Radboudumc

Je bent op leeftijd

Ook je leeftijd speelt een grote rol bij warmte en kou. „Oudere mensen zijn minder goed in staat om de grootte van hun bloedvaten aan te passen, waardoor je in de kou makkelijker warmte afgeeft en in de hitte juist minder makkelijk warmte kwijtraakt. Daardoor reageren ouderen minder goed op wisselende omstandigheden”, vertelt Bongers. Bovendien functioneren de sensoren in het lichaam minder. „Dit betekent dat zij minder gevoelig zijn en trager reageren op veranderingen in de temperatuur.”

Je bent er niet aan gewend

Als je vaker bent blootgesteld aan een koude omgeving, wen je hier ook aan, verklaart Bongers. Als voorbeeld geeft hij The Iceman (Wim Hof). „Deze man traint al 40 jaar en kan nu een uur in ijswater zitten.” Mensen in Afrika worden daarentegen veel blootgesteld aan warmte, en zijn daarom beter in staat om warmte af te geven. In een koude omgeving hebben zij het dan sneller koud. „Ik was afgelopen zomer in Zuid-Afrika waar het 20 graden was. Wij als toeristen liepen in korte broek, terwijl de bewoners een dikke jas en muts droegen.”

Je voelt je eenzaam

Nederlands onderzoek uit 2012 toonde aan dat enkel het idee van genegeerd worden, de lichaamstemperatuur van iemand kon doen dalen. De verklaring? „Veel fysiologische reacties, zoals de hartslag, worden beïnvloed door sociale verbondenheid. Als mensen zich buitengesloten voelen, kunnen de bloedvaten in bijvoorbeeld de vingers zich vernauwen om de kerntemperatuur te beschermen”, schrijven Hans IJzerman en Justin Saddlemyer in The New York Times. Zelfs de herinnering aan eenzaamheid kan je kouder doen voelen. Daarentegen kan enkel het aanraken van iets warms, zoals een kop thee, deze automatische reactie tegengaan.

Je bent gestrest

Stress kan eveneens een rol spelen in koud dan wel warm voelen. „Gestrest zijn gaat gepaard met het dichtknijpen van bloedvaten in de huid – daarom word je dus ook wit. Dit is dezelfde vernauwing als wanneer je het koud krijgt”, aldus Daanen. Het wordt ook wel in verband gebracht met onze vecht- of vluchtreactie. Gedurende stressvolle tijden wordt het bloed naar de vitale organen geleid om de belangrijkste delen voor overleving te beschermen. De bloedvaten in de extremiteiten vernauwen, en dus heb je opnieuw koude handen en voeten. Dit kan wel gepaard gaan met zweten.

Je slaapt slecht

„Wie slecht slaapt, geeft meer warmte af, gaat sneller rillen in de kou en voelt zich sneller koud”, stelt humaan bioloog Wouter van Marken Lichtenbelt van de Universiteit Maastricht in het NRC. Een mogelijke verklaring is de temperatuurschommelingen in de nacht. „Als mensen in slaap vallen, herverdelen ze de lichaamswarmte. De lichaamstemperatuur daalt dan en bij het opstaan warm je weer op. Slaap je slecht, dan raakt deze natuurlijke schommeling verstoort”, legt Daanen uit.

„Hoewel dit geen probleem hoeft te zijn, kan het zijn dat je normale temperatuurpatroon gedurende dag wat verschoven is, waardoor je op andere momenten een piek of juist een dal in temperatuur hebt”, voegt Bongers toe. Maar ondanks dat je je volgens professor Daanen beroerder en kouder voelt, dalen de prestaties niet direct. „Mensen denken dus vooral dat het koud is.”

Tips

De experts lijken het met elkaar eens te zijn over de beste manier om weer warm te worden: (lichte) inspanning. Hierdoor wordt de bloedstroom naar de spieren en huid hersteld. „Als je naar werk fietst of rent, duurt het 4-5 minuten voor je warmer wordt”, aldus Tipton. Ook tipt Daanen om je goed aan te kleden „Het heeft allemaal met warmteproductie en -afgifte te maken. Vooral bij kou is het kleedgedrag belangrijk, want door extra kleding, koel je minder snel af."

Meer tips? Bekijk hier 6 gadgets voor de koukleum op kantoor.