Wat is de vreemdste straatnaam van Nederland?
De vreemdste straatnaam van Nederland: is het Hoerejacht in Enkhuizen, de Dubbeleworststeeg in Amsterdam, De Vliegende Koffer in Eindhoven, Schaap Veronica in Gorinchem of kan het nóg curieuzer?
Nou, dat kan het zeker. Soms lijkt het alsof het niet gek genoeg kan en straatnaamverzinners in Nederland vrij spel hebben. Zo kun je in Almere aan de Mickey Mousestraat wonen en zijn vrijwel alle personages uit Lord of the Rings vertegenwoordigd als straatnaam in het Brabantse Geldrop.
Volgens René Dings zijn er vooral veel ongeschreven regels als het op het verzinnen van nieuwe straatnamen aankomt. Zo moet een naam gebruiksvriendelijk en herkenbaar zijn en is het belangrijk dat je er helder mee kunt communiceren. Hij kan het als geen ander weten: straatnaamliefhebber Dings schreef niet alleen het pas uitgekomen boek Over straatnamen met name, maar zit ook in de straatnamencommissie van de gemeente Delft. Zo’n vijf keer per jaar komt de commissie samen om samen te beslissen hoe een nieuwe wijk of straat zal heten.
Een eervolle baan, want Dings is van kleins af aan gefascineerd door straatnamen. „Ik kijk mijn hele leven lang naar straatnaambordjes en leerde op die manier veel over de geschiedenis. Als jong jongetje kon ik je haarfijn uitleggen wie Jan van Galen was, omdat ik in die straat woonde. Dat is een zeeheld, en niet eens een heel beroemde.”
Straatnaam in Gapinge. Je zal er maar wonen :-)😂 pic.twitter.com/xlKGt0b2DB
— Peleuriskind (@Peleuriskind) February 1, 2017
Van Schilderswijk tot Edelsteenbuurt
De herkenbaarheid is iets wat we in veel Nederlandse wijken terugzien. Wanneer je op de Rembrandtlaan bent en de Frans Halsstraat zit, weet je door de schilders dat je in ieder geval in de buurt bent. Daarnaast is het handig als je een straat niet continu hoeft te spellen (De Ir. Mr. Dr. Van Waterschoot van der Grachtstraat in Heerlen is met 38 tekens een behoorlijke uitdaging) en moet het een link hebben met de omgeving. Dings: „je noemt een smal straatje geen boulevard, bijvoorbeeld”.
Straatnamen lijken misschien niet zo betekenisvol, maar ze vertellen vaak veel meer dan we denken. Waar in de middeleeuwen straten naar herkenningspunten (de Schoolstraat, de Langedijk en de Kerkstraat) werden genoemd, kwam daarna een vast patroon van thema’s aan bod. Zoals bomen-, schilders- en zeeheldenwijken. Maar ook Indische en Transvaalbuurten. Na de Tweede Wereldoorlog kwamen de thema’s. „Van molenonderdelen tot edelstenen en hogere wiskunde: alles komt voorbij.” Je kunt je voorstellen dat er in de tijd dat steden als Almere en Lelystad werden gebouwd, een scala aan namen in rap tempo moest worden bedacht.
Los in de jaren 80
Het ging volgens Dings pas echt ‘los’ in de jaren tachtig, toen achtervoegsels als straat, weg of laan plots werden weggelaten. Dat betreurt hij. „Dan woon je op ‘Middeleeuwen’, dat kan nog best verwarrend zijn.” Of op Schaap Veronica (‘stel je voor dat je een notariskantoor hebt en doodleuk moet zeggen: ons adres is Schaap Veronica 8’). Vies van een grappige straatnaam is Dings overigens niet. Zo is hij medeverantwoordelijk voor een fietspad naast een IKEA-vestiging dat het Inbuspad heet, met een knipoog naar de inbussleutel. „Dat vonden we wel geestig, maar daar hoeft niemand aan te wonen. Dus dan zijn we wel wat vrijer.”
In #Enkhuizen blijken Jesse Klaver, Bram Van Oojik en Rik Grashoff zelfs al een straatnaam naar zich vernoemd te hebben gekregen ☺ pic.twitter.com/QvP5c296aX
— Martin Lamboo (@Martin1960) February 26, 2017
Wie op zoek is naar bijzondere straatnamen, zou eens naar Enkhuizen moeten gaan. Daar vind je Drie Groene Eikels, en Tussen Hel en Vagevuur. „Dat waren herbergen, de ene heette Hel, de andere Vagevuur. Nog zo’n straat die haar naam te danken heeft aan een herberg: De Wroetende Mol in Groningen. Prachtig!”
Monopolywijk
Als René Dings vrij spel had, hoe zou hij een nieuwgebouwde wijk dan willen noemen? „Wat mij leuk lijkt, is een Monopolywijk. Waar alle straatnamen in terugkomen, en dan het liefst ook in de Monopolykleuren. Dan moeten er ook vier stations en een gevangenis komen. Maar daar verzinnen we wel wat op.”