Geur? Hierdoor vind jij iets lekker of vies ruiken
Heb jij ook dat ene geurtje dat je onwijs lekker vindt ruiken, maar je lief totaal niet? Geurpsycholoog Claudia de Vos legt ons uit waarom jij iets wel lekker vindt ruiken en een ander niet.
Bij het ruiken van dingen komen verschillende factoren kijken. Te beginnen met een stukje biologie. Het verschil in reukvermogen heeft te maken met de geurreceptoren in je neus. Welk signaal er door deze receptoren naar de hersenen wordt gestuurd, is afhankelijk van je genen.
Een gen bestaat uit een of meerdere stukjes DNA. Ook je DNA bestaat weer uit allerlei verschillende, kleine delen. Een minimaal verschil in de volgorde van DNA zorgt ervoor dat niemand hetzelfde ruikt als een ander. De basis van onze geurperceptie ligt dus vast in onze genen, maar naar mate we ouder worden, maken we kennis met meer aspecten die onze geur bepalen.
Herinneringen
Claudia legt uit dat de betekenis die je aan geur geeft begint in je jeugd. „In je hersenen heb je twee delen zitten. Eén deel hiervan is een plek waar je dingen als talen opslaat, in het ander deel bewaar je herinneringen.” Dit is dan ook een van de delen die bepaalt waar jij iets naar vindt ruiken.
Geur wordt gelinkt aan een gebeurtenis die je hebt meegemaakt. „Over het algemeen is citrus een geur die door veel mensen wordt geassocieerd met positieve dingen. Zomer, gezondheid of bijvoorbeeld een schoon huis.”
Vocabulaire
Ook komt er een cultureel aspect bij kijken. „Iemand uit Japan heeft bijvoorbeeld een heel andere associatie met kaas dan wij.” Daarnaast speelt ook je vocabulaire een grote rol. „Je geeft de geur namelijk een naam, een woord dat je kent. Pas als je probeert uit te leggen waar verschillende dingen naar ruiken, merk je dat je woordenschat wat betreft geur heel beperkt is.”
Bijvoorbeeld wanneer je tropische basilicum ruikt. In eerste instantie denk je dat je een anijsstokje onder je neus hebt. Wanneer je de twee echter naast elkaar houdt, merk je dat er wel degelijk een groot verschil is. Uiteraard kan je jezelf zo trainen dat je meer geuren leert herkennen én kan benoemen.
Gedrag
Claudia vertelt ook dat geur iets met ons doet. Het laat ons dingen doen en voelen. Opwekkende geuren zijn bijvoorbeeld lotus, pepermunt en rode roos. Als je een ontspannen sfeer wilt creëren kan je beter gaan voor amber, jasmijn of vanille. Wanneer je je actiever wilt voelen, moet je gaan voor een geur van mandarijn, munt of eucalyptus.
Zo is er bijvoorbeeld een onderzoek geweest waarbij mensen een kruimelig broodje te eten kregen. Bij sommige personen werd een citrusgeur verspreid in de ruimte van het onderzoek. De proefpersonen wisten dit niet en namen de geur onbewust waar. Omdat de geur van citrus wordt gelinkt aan schoonmaken, begonnen zij spontaan alles op te ruimen. Daarnaast staat de geur van een citroen erom bekend dat het mensen vrijgeviger en eerlijker maakt.
Als jij voortaan iets nodig hebt, weet je wat je moet doen!