De pest

De pest, daar is de mensenwereld verschillende keren zowat aan te gronde gegaan. Een afschuwelijke ziekte. En genezen kon het niet. Je moest maar afwachten of je beter werd of doodging. De ellende was zo groot, dat de dood als een verlossing kwam.

Rond 1400 arriveerde de pest met een van besmette ratten vergeven schip in de haven van Genua. Die ratten vervoerden de vlooien, die via hun steken de pest overbrachten. De pest spreidde zich uit als een olievlek over die toch zo langzame wereld. De grootste snelheid die de pest kon bereiken was die van rattenpoten of paardenkarren. Maar binnen een paar jaar was Europa voor een kwart ontvolkt. Dat had enorme economische gevolgen. Vooral jonge mensen sneuvelden. Er waren gebieden zonder boeren, lege steden. Mensen die niet stierven aan de pest, gingen dood door gebrek aan alles.

Isoleren maar

De ziekte werd bestreden door het isoleren van de patiënten, want er was niks anders. Mensen stierven een afschuwelijke en eenzame dood. De rest vluchtte naar pestvrije streken en bracht zo de bacil naar elders. De laatste grote pestepidemie was die van 1666, waarbij half Londen sneuvelde.

Tegenwoordig hebben we gelukkig antibiotica. Yersinia Pestis steekt nog steeds van tijd tot tijd haar venijnige rotkop op, maar verliest de strijd. Wijzer zijn we overigens niet geworden. Want niemand leert ooit iets van de geschiedenis. Namelijk dat pandemieën moeten worden bestreden voordat ze te groot worden. Dat zag je opnieuw bij corona. Daar maakt de WHO zich zorgen over. Maar ja; wie zal dat betalen? Armen mogen immers geen geld kosten. Zeker niet als ze ver weg wonen.

Ooit gehoord van een meetkundige reeks?

Lees en huiver. Er was eens een koning in Perzië met een levensgroot probleem. Wie het kon oplossen kreeg wat alles wat hij maar wenste. Uiteindelijk diende een magiër zich aan met de oplossing. Zijn beloning? Hij legde een schaakbord neer en vroeg om één graankorreltje op het eerste veld te leggen en dat vervolgens bij elk veld te verdubbelen. 1, 2, 4, 8, enzovoorts. De koning schoot in de lach. Dat was toch een beloning van niks? O, wat leek het weinig. En o, wat was het veel. Aan het einde van het schaakbord was alle graan eigendom van de magiër en ging het land failliet.

Exponentiële vermeerdering, noemen ze dat bij pandemieën. De magiër zei: „U bent erin gestonken, o koning. Omdat u geen wiskunde kent. Wie breekt, betaalt.” Pandemieën moeten dus worden aangepakt voordat ze onbeheersbaar worden. En dan helpt het niet om de GGD’s minder geld te geven en de zorg te reduceren. Het rijke Westen besteedt zijn geld liever aan prestigeprojecten. Men denkt kennelijk dat geld onkwetsbaar maakt voor de meetkundige reeks van de wiskunde. Mis poes. Voor wiskundige wetten is niemand veilig. En tegenwoordig hoeft een epidemie niet meer te lopen. Ze neemt het vliegtuig. Alle vliegtuigen. En stapt uit op Schiphol of New York.      Wees dus niet verbaasd wanneer een pandemie op de deur klopt. Wie breekt, betaalt.

Reacties