Poetins ware gezicht

Op 14 december gaat de film van Marie-Thérèse en Roy ter Haar Een Verloren Vrede in Edam in première. „Wij zijn gebruikt”, zegt Marie-Thérèse ter Haar bij de presentatie van haar docu op Studio Paradiso TV. Er wordt een beeld geschetst van de geldgeile agressor VS en de toch zo begrijpende en steeds toenadering zoekende Poetin, met als voorbeeld diens toespraak in het Duitse parlement, september 2001.

Even dit: ik heb een echte diepe aversie tegen het destabiliserende graaikapitalisme, wat zich in de VS sinds 1980 breed maakt. Daarom sta ik 100 procent achter Ter Haar. Maar te menen moeten verkondigen dat Poetin aanvankelijk goede bedoelingen met Europa had, dan heb je het zicht op wat Rusland is en vooral hoe hun heersers tikken, helaas helemaal verloren. En ja, er zijn Russen die dit precies zo zien als ik en hun land en leiders heel anders inschatten als mevrouw Ter Haar. Bijvoorbeeld Konstantin Samoilov.

Uitwisselingen scholen

Konstantin Samoilov waarschuwt via zijn YouTube-stream Inside Russia onophoudelijk voor de maffiabende in het Kremlinpaleis. Konstantin groeide op tijdens de Perestrojka en de val der Sovjet-Unie. De beschrijving van de jaren 1990 – 2014 klinken bij hem behoorlijk wat genuanceerder en complexer. Er bestonden vanaf 1991 in de VS programma’s, waar studenten uit Rusland op kosten van de VS in de VS konden studeren. Als een idee van verbroedering. Konstantin maakte daarvan gebruik. Tussen 1991 en 2014 vonden in Duitsland uitwisselingen van schoolklassen plaats met scholen in Rusland (vaak geassocieerd via stedenbanden zoals Kassel-Jaroslavl.) Ik maakte zelf deel uit van dit soort uitwisselingen en sprak vaak intensief met collega’s uit Rusland over de situatie aldaar.

Geen enkel verschil

Men sprak regelmatig daarover, dat Rusland al sinds het einde van de 18e eeuw wordt geregeerd als een koloniaal imperium vanuit Sint-Petersburg, later Moskou. Dat wil zeggen, het achterland werd tot slaaf gemaakt. Precies het tegenovergestelde van hetgeen de Verlichting in de 18e eeuw nastreefde, feitelijk tot in de 1980-jaren! Tsaar of communisten maken hier geen enkel verschil. Het zijn vervolgens individuele oligarchen, die in de jaren negentig de staatsbedrijven gejat hebben, stinkend rijk werden en het staatscorruptiesysteem, dat al tweehonderdvijftig jaar bestond, bleven gebruiken om dit koloniale imperium in stand en in grip te houden. Bewust en wetend hoe je dat moet doen. Ook Poetin.

Met zijn KGB-vaardigheden wist Poetin deze oligarchen aan zichzelf te binden (door middel van angst natuurlijk) en nuttig gemaakt voor zijn honger naar macht. Het volk bleef onderdrukt en werd naïef gehouden. Wat had het Westen daar kunnen doen? De politieke lethargie van de gemiddelde Rus, wat door de eeuwen heen op Pavlovs manier aangeleerd gedrag is, is zo diep, dat al deze ideeën, zoals studentenuitwisselingen en partnerschap tussen steden, eenvoudigweg niet voldoende konden helpen. En dit zijn zinnen die ik van Russen zelf heb gehoord. De veilige familieclan is al eeuwen de centrale reddingsboei.

Proces

De echte, significante en broodnodige veranderingen zijn in Rusland niet door politiek te creëren. Sowieso een proces voor meerdere generaties. Dit moet gaan plaatsvinden in ziel en verstand van individuele mensen in stille kamertjes. Processen van vele decaden. Daarvoor is het beste scenario dat Rusland uiteenvalt.

De gemiddelde Rus leeft politiekmentaal nog grotendeels in een tijd zoals West-Europa van voor de Reformatie. De schuld daaraan zijn de leiders (al vanaf Iwan de Verschrikkelijke) in het Kremlinpaleis. Deze heersende kaste kent en gebruikt dit overheersingsconcept in samenwerking met de orthodoxe kerk. Werkelijk niemand in het vrije westen heeft schuld aan deze eeuwenlang bestaande structuur. Rusland: noch steeds een raszuivere paternalistische samenleving. Enkele, zoals Konstantin Samoilov, doorschouwen dit.

Reacties