Achter de muur, woedt de storm
‘Taking the world’s biggest problem to the world’s highest court!’ Zo luidt de leus vanuit de organisatie genaamd Pacific Islands Students Fighting Climate Change (PISFCC). Het betreft een initiatief van een groep rechtenstudenten van de University of the South Pacific uit de eilandstaat Vanuatu. Zij hebben ervoor gestreden de huidige klimaatproblematiek en de hierbij horende verantwoordelijkheden naar het Internationaal Gerechtshof in Den Haag te brengen. (1) En dat is gelukt.
Het is een inspirerend voorbeeld van hoe een kleine groep wel degelijk tot een grote beweging kan leiden.
Vaak heb ik het gevoel dat wij hier in het westen afgestompt zijn voor wat er buiten onze grenzen gebeurt. Ik heb het dan over landelijke grenzen, maar ook over de grenzen waarbinnen wij het gevoel hebben invloed uit te kunnen oefenen. Zeker als het gaat om de klimaatcrisis. Wij worden vooralsnog beschermd tegen de grootste gevolgen hiervan. Simpelweg doordat wij ons achter een beschermende muur van privileges kunnen verschuilen. We wonen in een rijk land dat mede door zijn ligging nog geen grote gevolgen van klimaatverandering ondervindt.
Voeten in het water
Voor de inwoners van kleine eilandstaten is dit een ander verhaal. Zijn staan letterlijk al met de voeten in het water. Met een problematiek als de klimaatcrisis kunnen we niet langer binnen onze grenzen blijven denken. Wetende dat de rijke landen ook de grootste CO2-uitstoot produceren, moet er verantwoordelijkheid genomen worden. Hiervoor moeten wij onze privileges erkennen. We moeten toegeven dat we gewoon heel veel geluk hebben in een rijk land te mogen wonen of zelfs opgegroeid zijn. Tegelijkertijd moeten we ons ook realiseren dat deze rijkdom verkregen is ten koste van anderen door eeuwenlang kolonialisme. Hoewel wij niet persoonlijk deelgenomen hebben aan kolonisatie, profiteren we wel van de gevolgen. Onze privilege muurtjes zijn opgebouwd door de stenen bij anderen weg te halen. Het zogenoemde neokolonialisme is nog steeds gaande. De fossiele industrie maakt rijke landen rijker, de ernstige gevolgen zijn voor landen in het mondiale zuiden en eilandstaten zoals Vanuatu.
Steen teruggeven
Wat gebeurd is, is gebeurd. We kunnen kolonialisme niet terugdraaien. Wel kunnen we verantwoordelijkheid nemen en zorgen dat we onze privileges inzetten. We kunnen ook een keer een steen teruggeven en onszelf op de achtergrond zetten. Geef de ongehoorde een podium en laat hun verhaal klinken. Durf over je muur van privileges heen te kijken en je te laten raken. Buiten de veilige muren is klimaatverandering ook nu al een verwoestende storm. Mocht het leed van anderen de westerse afgestomptheid nog steeds niet kunnen doorbreken, realiseer je dan dat ook ons muurtje op een dag niet hoog genoeg meer zal zijn.
1. Who we are? — Pacific Islands Students Fighting Climate Change | Seeking an Advisory Opinion from the ICJ. (z.d.). Pacific Islands Students Fighting Climate Change. https://www.pisfcc.org/who-we-are