De Amerikaanse nachtmerrie

Mijn allereerste kennismaking met Amerika? Een nachtmerrie. 1974, ik ben dan een kleuter. Koiboifimmels. Mannen met bruine hoeden op die op paarden rondrijden en wild om zich heen schieten, waarna er mensen dood vallen. Als zo’n fimmel (nee zoontje, het is ‘film’) afgelopen is, rolt er een lijst door het beeld wie ze allemaal hebben doodgeschoten.

Dit primitieve beeld van Amerika is gelukkig door de jaren heen bijgesteld. Amerika is het land van rock ’n roll, Elvis, Hollywood, The Beach Boys, altijd mooi weer en iedereen gelukkig. Het land van de Amerikaanse droom. Het land waar alles groot is: auto’s, huizen, steden. Verdiend door hard werken. Het land dat volgens Henk Westbroek niet echt bestaat, maar wel hofleverancier is van countrymuziek. Van Don Williams, John Denver.

Holland, Michigan

Met dat beeld verlaat ik school en ga ik naar de universiteit. Amerikaanse universiteiten gelden als de beste ter wereld. Daar wil je uiteindelijk afstuderen. Niet in dat saaie Eindhoven, in dat land waarvan Amerikanen denken dat het niet echt bestaat. Holland? Je bedoelt: Holland, Michigan? Misschien is dat de reden waarom het internet zo’n openbaring was voor veel Amerikanen. Dankzij het internet konden de Amerikanen immers kennis maken met de rest van de wereld zonder acht uur in een vliegtuig te zitten.

Uiteindelijk studeer ik toch af in Eindhoven. Ik vind een baan en trek op zijn tijd door Europa met de trein. Interrail. Zoiets kent Amerika ook: Eurail. Geslaagde highschoolers gaan in de zomer Europa ontdekken met de trein. Ze leren al snel dat Europa een continent is en geen land. En er rijden overal treinen, zelfs in verlaten smalltowns. In Amerika vervoeren ze met treinen vooral kolen, erts, olie en containers.

Geluk in Europa

Amerika is dan inmiddels het land van Apple, Amazon, Microsoft en Google. Van Facebook, X en YouTube. Op die laatste zie ik steeds vaker filmpjes van Amerikanen die hun geluk in Europa zoeken en hebben gevonden. De verscheidenheid aan culturen. Betaalbare zorg. Beter onderwijs. Fatsoenlijk eten. De openheid van de mensen. De betere infra. Niet afhankelijk zijn van een auto. Die Amerikaanse droom wordt door deze expats afgeschilderd als een nachtmerrie.

Er zijn nu vijftig jaar verstreken. Bruin is rood en blauw geworden. Rood van woede, blauw van teleurstelling. Paarden zijn pick-up trucks geworden. Het land van Amerikanen uit de droom. Het land waar alles schroot is: auto’s, huizen, steden. Verwoest door slecht weer. Dat pakketje, volgens Henk Westbroek met dat dunne laagje chroom. Gelukkig is er nog de countrymuziek. Gelukkig is enkel de countrymuziek. Van Beyoncé, Taylor Swift.

Grofvuil

Ik zie de beelden. Ze zijn bijgesteld, want wellicht fake. Mensen worden bij het grofvuil gezet. De medemens moet worden doodgeschoten. Ik hoor dingen die ik vroeger als kleuter zei, maar nooit echt meende. Maar dit zijn volwassenen die een land zouden moeten leiden.

Ik schrik wakker. Waar ben ik getuige van? Een koiboifimmel zoals in 1974, maar nu echt? Ik hoor de echo van een galopperend paard. Waarschijnlijk de Amerikaanse nachtmerrie.

Reacties