Niet meer, maar juist lánger werken
Geachte Premier Schoof, met veel belangstelling heb ik 17 september de Miljoenennota doorgenomen. Om te beginnen ben ik blij om te lezen dat u en uw collega’s de krapte op de arbeidsmarkt serieus nemen. Toch miste ik in de plannen een belangrijk punt dat cruciaal is voor de toekomst van onze arbeidsmarkt en onze economie, namelijk het stimuleren van doorwerken.
Het aanmoedigen van gepensioneerden om langer te werken, inclusief het wegnemen van belemmeringen voor deze doelgroep, werd in het regeerakkoord in hoofdstuk 10b duidelijk vermeld. Helaas lees ik hier in de Miljoenennota niks meer over terug.
U als doorwerker begrijpt ongetwijfeld de waarde van langer aan het werk blijven. Des te opmerkelijker dat de Rijksoverheid, als grootste en meest favoriete werkgever van het land, in haar cao nog steeds de rigide leeftijdsgrens van 67 jaar hanteert. Deze harde grens is niet alleen in tegenspraak met de realiteit van een vergrijzende samenleving, die ook aangestipt wordt in de Miljoenennota, maar ook met de kansen die het kan bieden. Zowel voor de samenleving als voor het individu. In de nota geeft u immers aan dat dat werk meer omvat dan alleen inkomen; het gaat ook over persoonlijke voldoening, sociale betrokkenheid en zingeving.
Voorbeeldrol
Zou de overheid onder het mom van: verbeter de wereld, begin bij jezelf – niet juist een voorbeeldrol moeten spelen? Een concrete stap hiervoor zou zijn om de automatische beëindiging van het dienstverband op 67-jarige leeftijd uit de cao te schrappen. Zo biedt u medewerkers – die over jarenlange kennis en ervaring beschikken – de kans om deze in te blijven zetten en verlicht u tegelijkertijd de toenemende druk op onze arbeidsmarkt. Uiteraard moet hiervoor de wet Werken na de AOW-gerechtigde leeftijd worden aangepast én geflexibiliseerd.
U geeft aan dat we door de krapte op de arbeidsmarkt voor grote uitdagingen komen te staan. De oplossing in de Miljoenennota waarop de meeste nadruk ligt, is om deeltijdwerkers te stimuleren meer uren te gaan werken. „Meer werken moet meer lonen”, zegt u. Ik betwijfel ten zeerste of hier de focus op moet liggen. Ik stel voor in plaats van mensen meer werken de focus te leggen op langer werken. Ouderen hierin aanmoedigen staat buiten kijf. Buiten de overheid wordt dit al veel gedaan, blijkt uit recente cijfers van het CBS. Tegelijkertijd blijkt bij de Rijksoverheid de gemiddelde leeftijd juist te dalen. Het is opmerkelijk om in het rapport Trends & Cijfers 2022 te lezen dat het aantal doorwerkers bij het rijk in 2015 0,6 procent was en in 2021 zelfs gehalveerd is naar 0,3 procent.
x
Er zijn verschillende manieren om langer werken – voor zowel werkgever als gepensioneerde – aantrekkijker te maken. Aangezien er geen concrete plannen in de miljoenennota staan, deel ik graag een pakket stimuleringsmaatregelen om belemmeringen weg te nemen. Blijf ten eerste ouderen actief informeren over doorwerken na AOW-gerechtigde leeftijd, bijvoorbeeld door middel van bewustwordingsprogramma’s. Informeer daarnaast werkgevers over de doelgroep, hun wensen en hun behoeften. Voer daarbij ook campagnes om de vooroordelen en vastgeroeste denkbeelden over ouderen weg te nemen. Zoals eerder vermeld, is een flexibilisering van de wet Werken na de AOW-gerechtigde leeftijd noodzakelijk om financiële risico’s voor werkgevers te verkleinen. De huidige ontwikkelingen zijn gericht op het terugdringen van flexibilisering voor werkenden om hun positie te beschermen. Maar de wens van gepensioneerden is juist om flexibeler te kunnen werken. En omdat deze groep al een garantie-inkomen heeft vanuit AOW en/of pensioen, is dit vangnet voor hen dus niet nodig. Dit stimuleert ook werkgevers om deze doelgroep in dienst te nemen. Kortom: flexibilisering van de wet heeft voor beide partijen grote voordelen.
U begrijpt dat het juist nu ontzettend belangrijk is om ervoor te zorgen dat iedereen die kan en wil, een bijdrage kan leveren aan onze samenleving. Een clausule in een cao waarin staat dat het dienstverband automatisch stopt op 67-jarige leeftijd, helpt hier niet bij. Premier Schoof, als ervaringsdeskundige bevindt u zich in een unieke positie om een verandering teweeg te brengen. U kunt, als ambassadeur van het doorwerken, het goede voorbeeld geven door langer werken te normaliseren. U weet immers dat de vergrijzing de komende jaren alleen nog maar toe zal nemen. Dit betekent dat we meer mensen nodig hebben zoals u! Om dat te bereiken moeten we nu al vooruitdenken; anders staan we in 2040 voor een nog groter probleem.
Met vriendelijke groet,
Mark van der Stok Directeur/eigenaar ZilverWerkt