De onvervulde belofte van menstruatieverlof

Het werd breed uitgemeten in de kranten vorig jaar: Spanje voerde als eerste land in Europa menstruatieverlof in. Ook in Nederland wil 40 procent van de vrouwen dit voorbeeld volgen. Toch kan er een jaar later in Spanje maar één conclusie getrokken worden: menstruatieverlof is een flop.

Als iemand die in haar werk dagelijks vrouwen begeleidt én als vrouw zijnde, verbaast me dit absoluut niet. Menstruatieverlof is onnodig en zeker niet de oplossing om meer ruimte te geven aan vrouwspecifieke klachten op de werkvloer.

Medicaliseren is niet de oplossing

Het menstruatieverlof in Spanje is zo geregeld dat je er pas gebruik van kunt maken als je een diagnose hebt van een arts. Daar gaat het mis. Want wanneer is menstruatiepijn erg genoeg? Naast dat dit extra druk legt op een al torenhoge werkdruk bij onze huis- en bedrijfsartsen, zorgt het medicaliseren van menstruatiegerelateerde klachten ook voor ongelijkheid.

Iedere vrouw ervaart haar menstruatie anders. Dat is dan ook de belangrijkste reden dat lang niet elke vrouw geholpen is met menstruatieverlof. Het is maatwerk. Voor sommigen gaat de menstruatie gepaard met heftige migraines waardoor werken inderdaad niet mogelijk is. Voor anderen zijn het juist kleine veranderingen zoals de optie om thuis te werken of meer pauze te kunnen nemen die al veel verschil maken. In die zin is één generieke oplossing voor een diversiteit aan klachten geen oplossing.

(H)erkenning

Veel effectiever is het om in te zetten op het bespreekbaar maken van menstruatieklachten. Daar is binnen organisaties nog veel onwetendheid over. In zoverre dat een schokkende twee derde van de vrouwen hun menstruatie nog nooit besproken heeft met een leidinggevende en de helft (54 procent) zich met een smoes ziekmeldt. Aan erkenning en herkenning schort het in de meeste organisaties.

Daar moeten we eerst iets aan doen voordat we iets drastisch als menstruatieverlof in het leven roepen. Begrijp me niet verkeerd, de media-aandacht rondom het verlof is natuurlijk waardevol om vrouwspecifieke klachten op de agenda te zetten. Maar we moeten de oplossing niet zoeken op overheidsniveau met een wettelijke maatregel, maar juist op het niveau van de relatie tussen leidinggevende en medewerker.

Geen onnodig verzuim

Het is belangrijk dat je als leidinggevende weet wat er speelt in het leven van medewerkers en je het onderlinge vertrouwen vergroot. Zodat er enerzijds een veilige sfeer ontstaat waarin er ruimte is om vrouwgerelateerde klachten te kunnen aankaarten. Wat natuurlijk ook positief doorwerkt voor openheid over andere problemen waar iemand wellicht mee kampt. Dan kun je samen op zoek naar een geschikte oplossing, wat voorkomt dat mensen onnodig in het verzuim belanden.

Anderzijds gaat het vervolgens ook om medewerkers het vertrouwen geven dat ze zelf die keuzes maken die positief bijdragen aan hun inzetbaarheid. Zo kan een gezonde leefstijl bijdragen aan het verminderen van menstruatieklachten. Bespreek en stimuleer dat.

Allemaal bij gebaat

Menstruatieverlof is niet de heilige graal om vrouwgerelateerde klachten op werkvloeren de aandacht te geven die nodig is. Het gaat des te meer om het neerzetten van een veilige bedrijfscultuur waarin er genoeg onderling vertrouwen is om dit soort klachten aan te kaarten en te onderzoeken of werkomstandigheden aangepast moeten worden. En zeg nu zelf, bij zo’n werksfeer zijn we allemaal gebaat.

Reacties