De bloednacht

Is het Zuid-Scharwoude of Zuip-Scharwoude? Het zit zo: iedereen wil wel eens uit zijn dak gaan en dingen doen die eigenlijk niet gepast zijn. Neem bijvoorbeeld het carnaval. Dit volksfeest, dat vooral beneden de grote rivieren wordt gevierd, is van oorsprong heidens.

Gaandeweg is het onderdeel geworden van de christelijke kalender. Aswoensdag, het begin van de vastentijd, markeert het einde van het carnavalsfeest. Voor het vasten uit mag je nog een paar dagen helemaal losgaan. Wat een pech als je boven de grote rivieren woont, waar carnaval nauwelijks wordt gevierd. Betekent dit dat je nooit uit je dak kunt gaan? Ik denk dat elke stad of elk dorp wel een volksfeest heeft.

Ooit woonde ik in de kaasstad Woerden. Elk jaar, op de eerste woensdag na 20 oktober, is daar de Woerdense markt met kermis, veemarkt en braderie, voorafgegaan door de Nacht van Woerden. Kun je het je voorstellen? Of denk aan Koningsdag. In het dorp waar ik opgroeide was geen carnaval, markt of braderie, maar de verjaardag van de koningin of koning bood een mooie gelegenheid het café te bezoeken, het glas te heffen en uit je dak te gaan.

Katholieken en heidenen

In deze septembermaand kunnen de West-Friezen naar de kermis, van Zijdewind tot Tuitjenhorn en tot zelfs in Burgerbrug. Vanaf zondag 15 september is het drie dagen feest in Zuid-Scharwoude, met een echte familiekermis waar traditie voorop staat. Vroeger gingen de katholieken naar café De Schelvis en de heidenen naar café De Roode Leeuw.

Tegenwoordig maakt het niet meer uit; in alle cafés staat de bierpomp open. Is het Zuid of Zuip? Daar kun je over twisten. Let wel goed op: in 1936 kregen cafébezoekers ruzie met de plaatselijke veldwachter, wat eindigde in een schietpartij. Een kermisganger werd dodelijk getroffen door een politiekogel en drie anderen draaiden een jaar de gevangenis in. Die ingrijpende gebeurtenis is allang geschiedenis, maar de pijnlijke herinnering aan deze bloednacht blijft.

Reacties