Leren
Van de week zag ik weer zo’n ‘hilarisch’ filmpje langskomen, waarin jonge mensen gevraagd wordt hun eigen land aan te wijzen op de wereldkaart. Vervolgens plaatsen ze hun vinger ergens in de Sahara. Ik vind dat niet grappig.
Deze jongeren zijn niet dom, maar krijgen het gewoon niet meer aangeleerd.
Mijn vrienden, opgegroeid in de 70-ies of 80-ies, weten het vast nog wel: we zwoegden op topografie (toen een apart vak op de basisschool) via grote en kleine rondjes op een vage kopie met inktvlekken. Uit het hoofd leren heette dat. Hetzelfde gold voor de tafels van vermenigvuldiging. Je moest dat gewoon kunnen. En volgens mij is daar niks mis mee. Oefening baart kunst.
Ik heb soms best moeite met de vele en versnelde technologische ontwikkelingen van de afgelopen decennia, hoewel een groot deel hiervan ons welzijn positief heeft beïnvloed. Mijn hersenen zijn gewoon op een andere manier bedraad, slaan sneller op error. Maar ik weet wel hoe ik moet leren. Door te vragen, te zoeken, creatief te denken. In mijn jeugd bestond er geen Google; wij werkten met woordenboeken en encyclopedieën, gingen naar musea. We hadden geen computer of (mobiele) telefoon. Je moest moeite doen om aan informatie te komen.
Bovendien had ik een vader die gek was op natuur en geschiedenis. Als we gingen fietsen, wees hij ons op verschillende vogels, liet hij ons uitpuzzelen hoe bepaalde dorpen aan hun naam zijn gekomen en hoeveel kilometers er lagen tussen stad x en stad y. Praktische kennis die beklijft omdat het visueel wordt gemaakt.
Chaos, onrust, ongemak
Soms maak ik me echt zorgen over de wereld waarin onze (klein)kinderen opgroeien. Ik zie de chaos, de onrust, het ongemak waarbinnen zij zich moeten bewegen. De meningen waar zij zich voor moeten verantwoorden. De verlorenheid als ze hun mobiel niet dichtbij hebben. Het is ook nogal wat, je weg vinden in een zo snel veranderende maatschappij waar je nergens kan schuilen omdat iedereen weet wie je bent, waar je bent en wat je doet. Waar elk stukje grond bebouwd is. Waar alles tot in detail beschreven staat. Waar grondstoffen, relaties en een woning niet zomaar meer beschikbaar zijn. Moeten we het eigenlijk raar vinden dat zoveel jongeren zoekende zijn of, erger nog, de weg kwijt zijn?
Vroeger was niet alles beter. Maar sommige dingen moet je niet met het waswater weggooien. Misschien moeten we meer gaan praten met onze ouders, grootouders, overgrootouders. Mensen met ervaring die lessen geleerd hebben en overleven moesten in een wereld waar toen ook al, op een andere manier, niet alles beschikbaar was. Maar bestaande kennis werd gratis gedeeld, er was gemeenschapszin en een mentaliteit om iets te willen bereiken. En die lessen zijn zo slecht nog niet. Daar zouden ze nou eens Tik Tok filmpjes over moeten maken: interviews met senioren waar je belangrijke informatie uit kan halen, in plaats van make-up tutorials waarin je geleerd wordt hoe je dikke lippen en wenkies als rupsen kunt creëren.
Of misschien moet ik, in plaats van erover te zeuren, daar maar zelf eens een boek aan wijden…