Boete voor je toekomst: waarom de langstudeerboete niet werkt

Afgelopen week presenteerde de kersverse coalitie van PVV, BBB, NSC en VVD z’n nieuwe coalitieakkoord, met daarin een maatregel die velen van ons studenten met de wenkbrauwen deed fronsen: de herinvoering van de langstudeerboete. Ah, daar hebben we het weer, dat oude paard van stal gehaald, alsof de klok teruggedraaid wordt naar de tijd van Mark Rutte I.

Want wat is er nu handiger dan studenten nog wat extra financiële druk op te leggen?

De langstudeerboete, een prachtig stukje beleidsvoering uit de gereedschapskist van de neoliberale technocraat, bedoeld om studenten binnen de gewenste termijn door hun studie te jagen. De redenering lijkt simpel: wie langer studeert, moet daarvoor betalen.

Een nobel streven, ware het niet dat de werkelijkheid iets gecompliceerder in elkaar steekt. Laten we eerlijk zijn: studeren is anno 2024 bepaald geen sinecure.

Huurprijzen rijzen de pan uit, bijbanen zijn een noodzaak en mentaal welzijn onder studenten is zorgwekkend laag. Voeg daar de druk van studieschuld en prestatiedrang aan toe en je hebt een cocktail die verre van bevorderlijk is voor een snelle en gezonde studievoortgang.

Gedisciplineerde monnik

De coalitie lijkt echter met een roze bril naar de situatie te kijken. In hun visie is de student een gedisciplineerde monnik, die slechts door wat extra boetes tot verlichting (lees: afstuderen) kan komen.

De maatregel raakt vooral de studenten die het al zwaar hebben. De langstudeerboete negeert de realiteit van jongeren die worstelen met hun studie door bijvoorbeeld mentale gezondheidsproblemen, of die zich door een sociaal-economische achterstand dubbel zo hard moeten bewijzen.

En dan hebben we het nog niet eens over de studenten die naast hun studie mantelzorg verlenen of andere zorgtaken op zich nemen.

Wat deze boete echt teweegbrengt, is verdere polarisatie. Het maakt de kloof tussen de haves en have-nots alleen maar groter. Studeren wordt zo steeds meer een privilege in plaats van een recht.

Web van financiële druk

De welgestelde student kan zich een boete permitteren of sneller door zijn studie heen komen dankzij betaalde bijlessen en extra ondersteuning, terwijl de minder bevoorrechte student vastloopt in een web van financiële druk en prestatiedwang.

De langstudeerboete is niets meer dan een pleister op een open wond, een goedkope oplossing voor een probleem dat diepgewortelde structurele hervormingen vereist.

Wat we nodig hebben, zijn investeringen in onderwijs en studentenzorg, betaalbare huisvesting en eerlijke studiefinanciering.

Reacties