Bûter, brea en griene tsiis

Is GroenLinks-PvdA-Kamerlid Habtamu de Hoop een ‘echte Fries’? De Friese tak van het discriminatieplatform heeft 680 meldingen gekregen over de uitspraken van Johan Derksen. 95 procent vindt dat hij in zijn uitspraken te ver is gegaan.

Wanneer ben je eigenlijk een echte Fries?

Uitspraken

Johan Derksen heeft in VI niet voor de eerste keer op basis van uiterlijke kenmerken naar racisme ‘riekende’ uitspraken gedaan. Een greep. 2016: „Veel voetbalclubs gaan failliet omdat ze zich bevinden in wijken met veel Marokkaanse gezinnen.” Over Sylvana Simons: „Dat hysterische juffrouwtje, dat ‘zo trots als een aapje’ door het land rent.” 2017: „Darters hebben nog net niet het syndroom van Down, ze zijn ‘een stelletje circusartiesten’, zeer ordinair cafévolk.” De lijst van opmerkingen geeft aan dat het geen toeval is. Heeft Derksen zich ontpopt als een ‘gecamoufleerde’ racist?

Echte Fries

Wanneer ben je een echte Fries? Moet je kunnen Fierljeppen, skûtsjesilen en keatsen? Of moet je ook over andere eigenschappen beschikken om het ‘Fries paspoort’ te bemachtigen?

De Middeleeuwen. Grutte Pier (Friese krijgsheer, vrijheidsstrijder, kaper, zeerover en volksheld) geboren in 1480, bedacht de volgende spreuk: „Bûter, brea en griene tsiis, wa’t dat net sizze kin is gjin oprjochte Fries.” De vertaling: „Boter, roggebrood en groene kaas, wie dit niet kan zeggen, is geen echte Fries.” Welbekend bij iedere echte Fries. Wie slaagt er voor dit examen?

De Hoop in zijn verweer: „Ik ben gewoon een Fries. Ik stond op het kaatsveld, ik voetbal nog altijd in Easterein, maar ik hoef mijn Fries-zijn niet te bewijzen. Als iemand dit in twijfel trekt, dat is gewoon naar. Dan zit iemand aan je integriteit en dat pik ik niet.”

Bewijs

De definitie is niet eenduidig. Je bent een echte Fries als je geboren en getogen in Friesland bent.  En: je ouders komen ook hier vandaan.

De Hoop: „Ik ben geboren in Addis Abeba in Ethiopië, maar ik groeide op bij een boerenechtpaar in het Friese dorp Wommels. Ik voel me een Fries in hart en nieren.”

Volgens de definitie is hij geen echte Fries. Belangrijker is: hij voelt zich een Fries in hart en nieren. Als je hart hebt voor de Friese zaak dan mag je afkomstig zijn uit Ethiopië, China of zelfs uit Groningen…

En Johan Derksen? Die komt bij de kijkers thuis over met een overdreven gevoel van belangrijkheid, een verheerlijkt zelfbeeld, gebrek aan empathie en verslaafd aan aandacht. Maar ook: het ontbreekt hem aan schuldgevoel of berouw. Hebben we hier te maken met een narcist? Deze betweter denkt de wijsheid in pacht te hebben, maar dat is niet zo.

En De Hoop? Misschien moet hij even oefenen op: „Bûter, brea en griene tsiis, wa’t dat net sizze kin is gjin oprjochte Fries.” En haal je certificaat van echtheid op bij het gemeentehuis.

Reacties